Italoamerikanci
 Ukupni broj Talijana po saveznoj državi SAD-a  Postotni udio Talijana po saveznoj državi SAD-a | |
| Ukupna populacija: | 16,549,022 (2020) |
|---|---|
| Značajna populacija u državama: |
Sjedinjene Američke Države |
| Jezici koje govore: | engleski, talijanski i drugi jezici Italije |
| Njihove religije: | katolicizam |
| Povezane etničke grupe: |
Italijanska dijaspora |
Italoamerikanci (engl. Italian Americans; ital. italoamericani) ili Amerikanci talijanskog porijekla su Amerikanci koji su sami ili njihovi preci porijeklom iz Italije. Najbrojnije italoameričke zajednice žive u urbanim centrima sjeveroistoka i industrijskim središtima Srednjeg Zapada Sjedinjenih Američkih Država dok veće zajednice žive i u brojnim drugim metropolitanskim centrima širom zemlje.[1]
Oko 5.5 milijuna Talijana imigriralo je u SAD u periodu od 1820. do 2004. godine u nekoliko odvojenih valova i uz najveći broj useljenika u periodu XX. vijeka koji su došli sa juga Italije. U početku je u SAD dolazio velik broj muškaraca samaca koji su zarađeni novac slali porodicama u Italiju gdje su se nakon određenog perioda boravka u SAD-u i vraćali; ipak ta se praksa vremenom mijenjala sa sve većim brojem useljenika koji su ostajali u SAD-u i stvarali zajednice koje postoje sve do danas.[2]
Do 1870, prije velikog vala talijanskih migracija u SAD, u zemlji je živjelo manje od 25.000 talijanskih migranata od kojih su brojni bili izbjeglice sa sjevera Italije koji su bježali od nasilja koje je bilo sastani dio procesa Ujedinjenja Italija.[3]
Useljavanje se intenziviralo u periodu 1870-ih kada se u jednoj deceniji uselilo duplo više Talijana nego u prethodnih pet decenija zajedno.[4][5] Porast se nastavio i dosegao novi vrhunac u periodu između 1880. i 1914. godine kada se 4 miliona Talijana naslilo u SAD-u[4][5] od čega najviše njih iz osiromašenih i opustošenih ruralnih južnih pokrajina Abruzzo, Molise, Campania, Apulia, Basilicata, Calabria i Sicilija.[6][7][8] Ovaj je period useljavanja naglo prekinut 1914. godine kada je počeo Prvi svjetski rat i uz izuzetak 1922. godine broj godišnje useljenih Talijana više nikada neće doseći predratnu razinu iako će brojni Talijani nastaviti dolaziti u SAD bez obzira na nova restriktivnija pravila imigracijskog sustava. Jedan od najrestriktivnijih zakona bio je zakon iz 1924. kojim je Kongres SAD-a uveo kvote za pojedine zemlje određene prema udjelu pojedine grupe u ukupnom stanovništu SAD-a 1920. godine, a sve sa ciljem otežavanja useljavanja iz južne i istočne Evrope.[9][10][11][12][13][14]
Više je različitih faktora utjecalo na naseljavanje Talijana u SAD-u. Sama talijanska država je nakon ujedinjenja poticala iseljavanje u SAD kako bi se smanjio ekonomski pritisak na ekonomski razorene južne krajeve. U isto vrijeme Američki građanski rat je uz pola miliona smrtno stradalih ili ranjenih u SAD-u stvorio situaciju nestašice radne snage pri čemu su Talijani prihvatali slano plaćene manuelne poslove. Pri tome su se naseljavali u gradovima sjeveroistoka SAD-a i u drugim industrijskim centrima gdje su postojali poslovi za radničku klasu. Djeca useljenika remenom su postupno napredovala u američkom društvu te je zajednica dostigla nacionalni prosjek SAD-a do 1970. Talijanska zajednica u SAD-u često se kolektivno označava kao grupa ljudi privrženih jakim porodičnim vezama, rimokatoličkoj crkvi, bratskim organizacijama i političkim partijama.
- ↑ Wills, Charles A.. „When did they come? Southern Italians 1891-1900”. pbs.org. Pristupljeno 30 October 2018.
- ↑ Cavaioli, Frank J. „Patterns of Italian Immigration to the United States”. The Catholic Social Science Review. Arhivirano iz originala na datum September 29, 2011. Pristupljeno June 24, 2011.
- ↑ Wills, Charles A.. „When did they come? Southern Italians 1891-1900”. pbs.org. Pristupljeno 30 October 2018.
- ↑ 4,0 4,1 Annual Report of the Immigration and Naturalization Service (1966 izd.). WASHINGTON, D.C: United States Department of Justice, Immigration and Naturalization Service. June 1967. pp. 55–58. Arhivirano iz originala na datum October 22, 2021. Pristupljeno July 13, 2022.
- ↑ 5,0 5,1 „Table 1: ITALIAN IMMIGRATION TO THE UNITED STATES BY YEARS”. Mtholyoke.edu. Arhivirano iz originala na datum November 4, 2020. Pristupljeno October 7, 2017.
- ↑ „Italia” (it). Dizionario di Storia. Treccani.
- ↑ Wepman, Dennis (2008) (en). Immigration. Infobase Publishing. str. 171. ISBN 978-1-4381-0810-0.
- ↑ Mangione, Jerre and Ben Morreale, La Storia: Five Centuries of the Italian American Experience, Harper Perennial, 1992
- ↑ Beaman, Middleton (July 1924). „CURRENT LEGISLATION: The Immigration Act of 1924.”. American Bar Association Journal (American Bar Association) 10 (7): 490–492. JSTOR 25709038. Pristupljeno October 23, 2021.
- ↑ „Immigration”. Statistical Abstract of the United States: 1931. (53rd izd.). Washington, D.C.: U.S. Department of Commerce, Bureau of Foreign and Domestic Commerce. August 1931. str. 103–107. Arhivirano iz originala na datum March 29, 2021. Pristupljeno October 23, 2021.
- ↑ „National Origins Act - Immigration | Laws.com”. immigration.laws.com. Pristupljeno 2016-08-19.
- ↑ Wirth, Christa (2015-02-26) (en). Memories of Belonging: Descendants of Italian Migrants to the United States, 1884-Present. BRILL. ISBN 9789004284579.
- ↑ „99.03.06: The Italian Immigrant Experience in America (1870-1950)”. teachersinstitute.yale.edu. Pristupljeno 2016-08-19.
- ↑ „Under Attack”. Library of Congress.