نثر
نثر (Prose) جي لغوي معنيٰ آهي، ’ٽڙيل پکڙيل لفظ‘. اصطلاحي معنيٰ موجب، ڪو اديب يا ليکڪ جدا جدا لفظن کي ملائي، جملن جي شڪل ۾ ٻين جي اڳيان ڪا تحرير پيش ڪري. مطلب تہ نثر اهي بياني فقرا آهن، جن ۾ ڪنھن ڏنل نظاري، واقعي يا حقيقت کي لفظن ذريعي جملن جي روپ ۾ سلسلو پيدا ڪري، ماڻهن اڳيان تقرير (زباني) يا تحرير (لکيت) جي صورت ۾ پيش ڪجن. نثر اهو ادب آھي، جيڪو شاعري نہ ھجي. اسان جي گفتگو ھميشہ نثر ۾ ھوندي آھي، جڏھن دل جي امنگن جو اثر ٻين تائين پھچي تہ ادب جي ان حصي کي ”نظم“ چئبو آھي. پر جڏھن دماغ جي خيالات جو اثر ٻين تائين پھچي تہ اھڙي ادب کي نثر چئبو اھي. نثر جي وڏي خاصيت آهي تہ آهي تہ ان ۾ هر ڪنھن قسم جو مضمون آڻي سگهجي ٿو، جھڙوڪ، سائنس، حڪمت، سماجي اڀياس، افسانا، آکاڻيون، ناٽڪ، روزمره جون ڳالهيون ۽ بحث مباحثا، ڪورٽن جا فيصلا، حڪومت جا قاعدا قانون وغيره. نثر جا ٽي قسم ڄاڻايا ويا آهن: (1) نثر مرجز، (2) نثر مسجع ۽ (3) نثري عاري.[1]
عارضي نثر
[سنواريو]عارضي نثر اهو نثر جو روزانو بنا ڪنھن سجاوٽ يا صنايع بدايع ۽ تجويز جي زباني يا لکيل صورت ۾ پيش ڪيو وڃي. هن قسم جي نثر ۾ روزمره جون ڳالھيون ۽ بحث مباحثا ۽ ٻيا مختلف قسمن جا مضمون، وغيره اچي وڃن ٿا.[1]
حوالا
[سنواريو]- ↑ 1.0 1.1 ادبي اصطلاحن جي تشريحي لغت؛ مرتب: مختيار احمد ملاح؛ پبلشر: سنڌي لئنگئيج اٿارٽي، حيدرآباد، سنڌ.