Paleosòich
 |
Vos an lenga piemontèisa |
| Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì. |
|
Ël Paleosòich (o era primaria) a l'é n'antërval dë stòria dla Tèra, ch'a va da 542 milion d'agn fa a 251 milion d'agn fa.
Sò nòm a veul dì l'età dla vita antica.
A ancamin-a con ij fòssij pi antich conossù cand che j'ere a son ëstàite definìe e a finiss con la granda estinsion ëd la fin dël Permian.
Ij moviment continentaj[modìfica | modifiché la sorgiss]Al prinsipi dl'era primaria a-i era mach un continent gigant, la Rodinia, ch'a l'ha ancaminà a s-ciapesse. A la fin ëd l'era, ij continent as son torna samblasse ant un sùper-continent, la Pangea. Le gròsse catàstrofe[modìfica | modifiché la sorgiss]L'era primaria a l'ha vist vàire episòdi d'estinsion massisse. La granda estinsion[modìfica | modifiché la sorgiss]La fin dl'era primaria a l'é marcà da na catàstrofe planetaria, dont le càuse a son nen bin conossùe, ch'a l'ha flambà apopré ël 90% ëd le spece animaj, ma ëd fasson motobin varià a sconda dle partìe. Le piante a son nen ëstàite frapà tròp; le féles a son tocà, ma le conìfere a ancamin-o a dësvlupesse. |
