Uśmiech
Uśmiech – wyraz twarzy, grymas powstający przez napięcie mięśni po obu stronach ust[1], oraz (w pełniejszym uśmiechu) napięcie mięśni wokół oczu. Jest wspólnym dla wszystkich ludzi wyrazem takich emocji jak szczęście i rozbawienie[2], choć badania kultur pokazują, że sposób jego użycia jest bardzo różny w różnych kulturach[3].
U zwierząt, odsłonięcie zębów w sposób przypominający ludzki uśmiech, jest często wyrazem groźby albo poddania. U szympansów może być oznaką strachu. Badaniem uśmiechu zajmuje się gelotologia, psychologia i lingwistyka[4].
Dołeczki
[edytuj | edytuj kod]
Dołeczki na policzkach, widoczne gdy ludzie się uśmiechają, zależą od struktury mięśni jarzmowych i kości jarzmowej i są genetycznie dziedziczone jako cecha dominująca[5].
Typy uśmiechów
[edytuj | edytuj kod]Francuski lekarz Guillaume Duchenne w XIX wieku jako pierwszy opisał dwa różne typy uśmiechów. Uśmiech Duchenne'a wymaga napięcia zarówno mięśni jarzmowych (podnoszących kąciki ust) jak i mięśni okrężnych oka (podnoszących policzki i tworzących zmarszczki wokół oczu). Drugi typ uśmiechu wymaga użycia jedynie mięśni jarzmowych[6]. Obecnie jest on czasem nazywany uśmiechem Pan Am, od nazwy linii lotniczych Pan American World Airways, których stewardesy były znane z uśmiechu tego typu[7]. Uśmiech Duchenne'a jest uważany za bardziej szczery i zdradzający prawdziwe emocje, ponieważ większość ludzi nie potrafi świadomie kontrolować wystarczająco dobrze mięśni okrężnych oka[8].
Profesor Paula Niedenthal, psycholog społeczna (Uniwersytet Michigan) wyróżniła 3 rodzaje uśmiechów[9]:
- uśmiech nagrody - służący nagradzaniu siebie i innych, towarzyszy mu uniesienie brwi oraz obu kącików ust;
- uśmiech dominacji - określa pozycję w grupie, często bywa pogardliwy, wskazuje na brak szacunku i dominację wobec innych, jego cechy charakterystyczne to zmarszczenie nosa, uniesienie policzków i kącika ust;
- uśmiech afiliacji - stosowany do podtrzymania kontaktów, wskazuje na pokojowe i serdeczne zamiary wobec innych osób, charakteryzuje go intensywna praca mięśnia okrężnego ust, uniesienie kącików ust i odsłonięcie zębów.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Freitas-Magalhães, A., & Castro, E. (2009). The Neuropsychophysiological Construction of the Human Smile. In A. Freitas-Magalhães (Ed.), Emotional Expression: The Brain and The Face (s.1-18). Porto: University Fernando Pessoa Press. ISBN 978-989-643-034-4.
- ↑ Carroll E. Izard (1971). The Face of Emotion, New York: Appleton-Century-Croft.
- ↑ Why do Russians smile so seldom?
- ↑ Freitas-Magalhães, A. (2006). The Psychology of Human Smile. Oporto: University Fernando Pessoa Press.
- ↑ Double or bifid zygomaticus major muscle: Anatomy, incidence, and clinical correlation
- ↑ Duchenne, Guillaume (1990). The Mechanism of Human Facial Expression. New York: Cambridge University Press. (Original work published 1862).
- ↑ John Harlow: The smile that says where you’re from. 20 lutego, 2005. [dostęp 2011-01-18].
- ↑ Ekman, P., Friesen, W. V., and O'Sullivan, M. (1988). "Smiles when lying". Journal of Personality and Social Psychology, 54, s. 414–420.
- ↑ Paulina Kłos-Wojtczak, Śmiech to zdrowie, „Wiedza i Życie”, 5/2018 (1001), Warszawa: Prószyński Media, s. 67.