Tadeusz Münnich

Tadeusz Münnich
„Żegota”
	; Tadeusz Munnich w 1937 roku w Gródku Jagiellońskim jako dowódca 26 pp
	pułkownik dyplomowany piechoty
Data i miejsce urodzenia	18 sierpnia 1893 ; Lwów
Data i miejsce śmierci	12 października 1959 ; Londyn
	Przebieg służby
Lata służby	1914−1947
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier; Wojsko Polskie; Polskie Siły Zbrojne
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych; Ministerstwo Obrony Narodowej
Stanowiska	szef Biura Inspekcji; wiceminister obrony narodowej
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa; wojna polsko-bolszewicka; kampania wrześniowa
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Tadeusz Aleksander Stefan Münnich, ps. „Żegota” (ur. 18 sierpnia 1893 we Lwowie, zm. 12 października 1959 w Londynie) − pułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego.

Życiorys

Urodził się jako Tadeusz Stefan Aleksander Münnich^[1] 18 sierpnia 1893 roku we Lwowie. Po ukończeniu Gimnazjum im. Władysława Jagiełły w Dębicy, gdzie sformował tajną studencką organizację wojskową, a następnie oddział Związku Strzeleckiego, rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim. Był członkiem Związku Walki Czynnej. Od 1914 roku służył w I Brygadzie Legionów Polskich jako oficer 5 pułku piechoty. W 1917 roku, po kryzysie przysięgowym, został wcielony do cesarskiej i królewskiej Armii. Wiosną roku 1918 objął funkcję komendanta rzeszowskiego Okręgu Polskiej Organizacji Wojskowej.

1 listopada, na czele oddziałów POW, rozbroił oddziały c. i k. armii stacjonujące w garnizonie Rzeszów, a następnie uczestniczył w formowaniu Pułku Piechoty Ziemi Rzeszowskiej, późniejszego 17 pułku piechoty. W tym samym miesiącu, na czele 1 i 3 kompanii, wziął udział w odsieczy Lwowa. Dowodzony przez niego półbatalion wszedł w skład Grupy podpułkownika Tokarzewskiego-Karaszewicza, a później w skład odtworzonego 5 pułku piechoty Legionów. W walkach o Lwów dowodził 4 kompanią tego pułku.

W okresie dwudziestolecia międzywojennego był oficerem służby stałej; pełnił różne funkcje sztabowe. W okresie od 2 stycznia do września 1920 roku był słuchaczem I Kursu Normalnego Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. W czasie wojny z bolszewikami, od kwietnia 1920, odbył praktykę sztabową. 1 lipca 1920 roku objął stanowisko szefa Oddziału II Sztabu 4 armii. Po ukończeniu studiów i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego został przydzielony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie na stanowisko szefa Oddziału IV. Z dniem 15 listopada 1924 roku został przeniesiony do 36 pułku piechoty Legii Akademickiej w Warszawie na stanowisko dowódcy I batalionu^[2]. W styczniu 1926 roku został przydzielony do Wydziału Fortyfikacji Biura Ścisłej Rady Wojennej w Warszawie^[3]. Z dniem 1 lutego 1926 roku przeniesiono go do Dowództwa Korpusu Ochrony Pogranicza na stanowisko szefa Oddziału Wyszkolenia^[4]. W okresie od 15 maja do 15 listopada 1926 roku pełnił w zastępstwie obowiązki szefa sztabu KOP. Do lata 1934 roku był I oficerem sztabu Inspektora Armii generała dywizji Mieczysława Norwid-Neugebauera, a następnie objął dowództwo pułku KOP „Czortków”^[5]. Od 6 kwietnia 1936 roku do 14 listopada 1938 roku dowodził 26 pułkiem piechoty w Gródku Jagiellońskim^[6]. 15 października 1937 roku inspektor armii we Lwowie, generał dywizji Kazimierz Fabrycy, opiniując go stwierdził: „miał bardzo ciężkie przejścia osobiste (ciężka i długotrwała choroba syna), a potem został przeniesiony. Nie mogłem wobec tego skontrolować jego tegorocznej pracy. Inteligentny i zdolny oficer, ale zbyt miękki i zbyt dobry dla podwładnych”^[7]. W latach 1938−1939 był oficerem do zleceń Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych. W lipcu 1939 roku objął obowiązki na stanowisku szefa Biura Inspekcji GISZ.

W kampanii wrześniowej 1939 roku służył jako główny adiutant Naczelnego Wodza marszałka Polski Edwarda Rydza-Śmigłego, z którym został internowany w Królestwie Rumunii. Następnie przedostał się do Francji, a po jej upadku i ewakuacji do Wielkiej Brytanii został przydzielony w Szkocji do brygady strzelców. 7 czerwca 1941 roku, rozkazem Naczelnego Wodza generała Władysława Sikorskiego, został przeniesiony do obozu w Rothesay na wyspie Bute, miejsca odosobnienia dla jego przeciwników politycznych. W styczniu 1944 roku został powołany do czynnej służby przez Naczelnego Wodza generała broni Kazimierza Sosnkowskiego.

Po rozwiązaniu PSZ na Zachodzie wstąpił do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia, z którego został zdemobilizowany 28 września 1948 roku. Pozostał na emigracji. W 1947 roku był jednym z założycieli Instytutu Józefa Piłsudskiego w Londynie i jego pierwszym sekretarzem. 12 sierpnia 1954 roku Prezydent RP mianował go wiceministrem obrony narodowej w Rządzie Stanisława Mackiewicza^[8].

Zmarł 12 października 1959 roku w Londynie. Został pochowany na North Sheen Cemetary (ER nr 62)^[9].

Awanse

chorąży − 29 września 1914
podporucznik − 15 marca 1915
porucznik − 20 listopada 1918
kapitan − 3 maja 1922 roku zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 71. lokatą w korpusie oficerów piechoty
major − 31 marca 1924 roku ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 roku i 34. lokatą w korpusie oficerów piechoty
podpułkownik − 23 stycznia 1929 roku ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1929 roku i 30. lokatą w korpusie oficerów piechoty
pułkownik − ze starszeństwem z dniem 19 marca 1937 roku i 10. lokatą w korpusie oficerów piechoty

Ordery i odznaczenia

Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 6619
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1959)^[10]
Krzyż Niepodległości (20 stycznia 1931)^[11]
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
Krzyż Walecznych (czterokrotnie: po raz 1 i 2 w 1922)^[12]
Złoty Krzyż Zasługi^[13]^[14]
Srebrny Krzyż Zasługi (5 kwietnia 1928)^[15]
Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych (12 maja 1936)

Przypisy

↑ W 1935 dokonano zmiany imienia z Tadeusz Stefan Aleksander na Tadeusz Aleksander Stefan. Stwierdzenia. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 8, s. 56, 1 czerwca 1935.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 107 z 10 października 1924 roku, s. 594.
↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 3 z 15 stycznia 1926 roku.
↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 10 z 16 lutego 1926 roku.
↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 179.
↑ Życiorys podsekretarza stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej, Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, sygn. 701/9/11, s. 157.
↑ Opinie inspektorskie za 1937 rok (stan z dnia 1 lutego 1938 roku), Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, sygn. 701/1/120, s. 95. Opinie pułkowników piechoty za 1938 rok, Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, sygn. 701/1/120, s. 309.
↑ Komunikat Polskiej Agencji Telegraficznej w Londynie z 12 sierpnia 1954 roku w sprawie nominacji Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych oraz Ministra i Wiceministra Obrony Narodowej, Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, sygn. 701/9/11, s. 149.
↑ Opracowanie stanu zachowania grobów rządowych w Wielkiej Brytanii [online], Fundacja "Pomoc Polakom na Wschodzie" im. Jana Olszewskiego [dostęp 2023-04-20] (pol.).
↑ Marek Gałęzowski Pułkownik „Żegota”. Życie i pisma pułkownika dypl. Tadeusza Münnicha, wyd. Warszawa 2009, s. 84.
↑ M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
↑ Rozporządzenie Kierownika MSWojsk. L. 4597/22 (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 9, s. 315)
↑ Marek Gałęzowski Pułkownik „Żegota”. Życie i pisma pułkownika dypl. Tadeusza Münnicha, wyd. Warszawa 2009, s. 44
↑ M.P. z 1938 r. nr 259, poz. 612 „za zasługi w służbie wojskowej”.
↑ M.P. z 1928 r. nr 81, poz. 127 „za zasługi przy organizacji Korpusu Ochrony Pogranicza”.

Bibliografia

Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
Władysław Ciepielowski, Zarys historii wojennej 17-go Pułku Piechoty, Warszawa 1929.
Pułkownik „Żegota”: życie i pisma pułkownika dypl. Tadeusza Münnicha / Marek Gałęzowski. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej. 2009.
Tablica pamiątkowa marszałka Józefa Piłsudskiego. rzeszow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-03-10)].
W obozach Sikorskiego

[1] W 1935 dokonano zmiany imienia z Tadeusz Stefan Aleksander na Tadeusz Aleksander Stefan. Stwierdzenia. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 8, s. 56, 1 czerwca 1935.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_107_z_10_października_1924_roku,_s._594-2] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 107 z 10 października 1924 roku, s. 594.

[3] Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 3 z 15 stycznia 1926 roku.

[4] Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 10 z 16 lutego 1926 roku.

[5] Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 179.

[6] Życiorys podsekretarza stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej, Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, sygn. 701/9/11, s. 157.

[7] Opinie inspektorskie za 1937 rok (stan z dnia 1 lutego 1938 roku), Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, sygn. 701/1/120, s. 95. Opinie pułkowników piechoty za 1938 rok, Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, sygn. 701/1/120, s. 309.

[8] Komunikat Polskiej Agencji Telegraficznej w Londynie z 12 sierpnia 1954 roku w sprawie nominacji Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych oraz Ministra i Wiceministra Obrony Narodowej, Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, sygn. 701/9/11, s. 149.

[9] Opracowanie stanu zachowania grobów rządowych w Wielkiej Brytanii [online], Fundacja "Pomoc Polakom na Wschodzie" im. Jana Olszewskiego [dostęp 2023-04-20] (pol.).

[10] Marek Gałęzowski Pułkownik „Żegota”. Życie i pisma pułkownika dypl. Tadeusza Münnicha, wyd. Warszawa 2009, s. 84.

[11] M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

[12] Rozporządzenie Kierownika MSWojsk. L. 4597/22 (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 9, s. 315)

[13] Marek Gałęzowski Pułkownik „Żegota”. Życie i pisma pułkownika dypl. Tadeusza Münnicha, wyd. Warszawa 2009, s. 44

[14] M.P. z 1938 r. nr 259, poz. 612 „za zasługi w służbie wojskowej”.

[15] M.P. z 1928 r. nr 81, poz. 127 „za zasługi przy organizacji Korpusu Ochrony Pogranicza”.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]