Plakodonty
| Placodontia | |
| Cope, 1871 | |
 Henodus chelyops | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadrząd | |
| Rząd |
plakodonty |
Plakodonty (Placodontia, czyli płyto- lub płaskozębne) – rząd triasowych gadów morskich prawdopodobnie z rzędu Sauropterygia – płetwojaszczurów, jednak ich systematyka jest niejasna. Skamieniałości plakodontów znajdowano na terenie Europy.
Miały krępe ciała spłaszczone od brzusznej strony, pokryte nieregularnie rozmieszczonymi płytkami kostnymi, które u niektórych rodzajów tworzyły bardziej zwarty pancerz. Szyja krótka, ogon długi i gruby, bocznie spłaszczony. Mierzyły do 2,5 m długości. Oko ciemieniowe miały dobrze wykształcone.
Wyspecjalizowały się w zbieraniu ze skał mięczaków i skorupiaków za pomocą mocnych płaskich zębów, którymi miażdżyły muszle ramienionogów i małżów czy też pancerze skorupiaków by wyjadać ich miękkie części. Niektóre miały zaokrąglone pyski z zębami wysuniętymi do przodu (Placodus), a inne z dobrze wykształconym pancerzem były bezzębne z wyciągniętymi ryjkami służącymi do wyszukiwania miękkich zwierząt zagrzebanych w mule dennym (Placochelys). Ciekawy wygląd miał bezzębny, opancerzony Henodus z późnego triasu, osiągający około 1 m długości, którego głowa była prostokątna, a krótkie ciało zamknięte pancerzem podobnym do pancerza żółwi.
Zamieszkiwały płytkie morza obfitujące w skorupiaki i głowonogi, którymi się żywiły.
Klasyfikacja
[edytuj | edytuj kod]- RZĄD PLACODONTIA
- Rodzaj Saurosphargis[1]
- Rodzina Paraplacodontidae
- Rodzaj Paraplacodus
- Rodzina Placodontidae
- Rodzaj Placodus
- Nadrodzina Cyamodontoidea
- Rodzina Henodontidae
- Rodzaj Henodus
- Rodzina Cyamodontidae
- Rodzaj Cyamodus
- Rodzaj Protenodontosaurus
- Rodzina Placochelyidae
- Rodzaj Placochelys
- Rodzaj Psephoderma
- Rodzina Henodontidae
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Jednak z analizy kladystycznej Nosotti i Rieppela (2003) wynika, że rodzaj ten nie należał do plakodontów, lecz wraz z rodzajami Helveticosaurus i Eusaurosphargis tworzył rodzinę Helveticosauridae, która była taksonem siostrzanym do kladu obejmującego grupy Sauropterygia (w tym plakodonty) i Thalattosauria. Patrz: Stefania Nosotti, Olivier Rieppel. Eusaurosphargis dalsassoi n. gen, n. sp., a new, unusual diapsid reptile from the Middle Triassic of Besano (Lombardy, N Italy). „Memorie della Società italiana di scienze naturali e del Museo civico di storia naturale di Milano”. 31, s. 1-33, 2003. (ang.). Z kolei z analizy kladystycznej Li i współpracowników (2011) wynika, że Saurosphargis był siostrzany do rodzaju Sinosaurosphargis, a oba te rodzaje tworzyły klad siostrzany do Thalattosauria. Gdy do macierzy danych dodano grupę Ichthyopterygia Saurosphargis i Sinosaurosphargis pozostały taksonami siostrzanymi, ale obejmujący te dwa rodzaje klad znalazł się w nierozwikłanej politomii z plakodontami, Eosauropterygia, Ichthyopterygia i Thalattosauria oraz rodzajami Eusaurosphargis i Helveticosaurus. Patrz: Chun Li, Olivier Rieppel, Xiao-Chun Wu, Li-Jun Zhao i Li-Ting Wang. A new Triassic marine reptile from southwestern China. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 31 (2), s. 303-312, 2011. DOI: 10.1080/02724634.2011.550368. (ang.).