Piranga szkarłatna

Piranga szkarłatna
	Piranga olivacea
	(J. F. Gmelin, 1789)
	; Samiec
	; Samica
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	kardynały
Rodzaj	Piranga
Gatunek	piranga szkarłatna
Synonimy
	Tanagra olivacea J. F. Gmelin, 1789; Piranga erythromelas;
	Tanagra olivacea J. F. Gmelin, 1789; Piranga erythromelas;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	; okres lęgowy przeloty zimowiska
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Piranga szkarłatna^[4] (Piranga olivacea) – gatunek małego, wędrownego ptaka z rodziny kardynałów (Cardinalidae), wcześniej zaliczany do tanagr (Thraupidae)^[5] lub trznadlowatych (Emberizidae). Żeruje wysoko w koronach drzew. Nie wyróżnia się podgatunków^[2]^[6].

Morfologia

Długość ciała 17–19 cm. Samiec – płomiennoszkarłatny, o czarnych skrzydłach i ogonie. Jednoroczne samce bardziej matowe, pomarańczowoczerwone, a skrzydła i ogon mają brązowoczarne. Samice oraz młode z wierzchu zielone, od spodu żółte; skrzydła i ogon od szarobrązowych do czarnobrązowych. Kiedy nadchodzi jesień, samce podobne do samic, lecz zieleń jaskrawsza, ciemię żółtawe, a żółty spód ciała pokryty jest delikatnie pomarańczowym nalotem. Młode są podobne do samicy, z żółtymi paskami na skrzydłach.

Zasięg, środowisko

Lasy liściaste, szczególnie dębowe, w południowo-środkowej i południowo-wschodniej Kanadzie po południowo-wschodnie USA. Zimę spędza od Panamy przez północno-zachodnią do środkowo-zachodniej części Ameryki Południowej (aż po środkową Boliwię)^[2].

Status

IUCN uznaje pirangę szkarłatną za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku^[3]. Organizacja Partners in Flight szacuje liczebność populacji lęgowej na około 2,2 miliona osobników^[7]. Trend liczebności populacji oceniany jest jako stabilny^[3].

Przypisy

↑ Piranga olivacea, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c Hilty, S.: Scarlet Tanager (Piranga olivacea). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-02-26].
↑ ^a ^b ^c Piranga olivacea, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Cardinalidae Ridgway, 1901 - kardynały - Cardinals, grosbeaks and allies (wersja: 2019-05-02). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-02-26].
↑ Steven Hilty: Family Thraupidae (Tanagers). W: Josep del Hoyo, Andrew Elliott, David A. Christie: Handbook of the Birds of the World. Cz. 16: Tanagers to New World Blackbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 313. ISBN 978-84-96553-78-1. (ang.).
↑ F. Gill, D. Donsker, P. Rasmussen (red.): Cardinals, grosbeaks and (tanager) allies. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-02-26]. (ang.).
↑ Scarlet Tanager Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-01-07]. (ang.).

Bibliografia

Wiesław Dudziński, Marek Keller, Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Multico, 2000. ISBN 83-7073-059-0.

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Piranga olivacea, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[hbwa-2] Hilty, S.: Scarlet Tanager (Piranga olivacea). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-02-26].

[iucn-3] Piranga olivacea, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-4] Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Cardinalidae Ridgway, 1901 - kardynały - Cardinals, grosbeaks and allies (wersja: 2019-05-02). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-02-26].

[hbw16-5] Steven Hilty: Family Thraupidae (Tanagers). W: Josep del Hoyo, Andrew Elliott, David A. Christie: Handbook of the Birds of the World. Cz. 16: Tanagers to New World Blackbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 313. ISBN 978-84-96553-78-1. (ang.).

[ioc-6] F. Gill, D. Donsker, P. Rasmussen (red.): Cardinals, grosbeaks and (tanager) allies. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-02-26]. (ang.).

[aablh-7] Scarlet Tanager Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-01-07]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]