Piechota polska na froncie wschodnim

Orzeł tzw. wzór 43 (piastowski)

Piechota polska na froncie wschodnim – rodzaj broni stanowiący trzon Wojska Polskiego formowanego w latach 1943–1945 w Związku Radzieckim a następnie na wyzwolonych terenach Polski.

Struktura organizacyjna

Struktura organizacyjna jednostek piechoty, jej uzbrojenie oraz zasady działania oparte były na ówczesnych możliwościach materiałowych oraz na doświadczeniach sowieckich.

W okresie formowania w ZSRR istniał projekt, aby na wzór sowieckich korpusów strzeleckich (striełkowyj korpus) utworzyć w 1 Armii Polskiej dwa korpusy piechoty. W związku z tym, rozkazem dowódcy 1 Armii Polskiej nr 00130 z 5 lipca 1944 w Sumach na Ukrainie rozpoczęto formowanie dwóch dowództw korpusów piechoty. W związku z zaniechaniem koncepcji tworzenia ogniwa korpuśnego zostały one jednak rozformowane.

Powstałe później 1 i 2 Armia Wojska Polskiego, w odróżnieniu od sowieckich, składały się z dywizji piechoty (po pięć dywizji) i z jednostek innych rodzajów broni. Poza armiami, które były związkami operacyjnymi o składzie niestałym, istniały jednostki i oddziały wchodzące w skład odwodu Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego i przydzielane armiom na czas trwania poszczególnych operacji wojskowych.

Najwyższym szczeblem organizacyjnym piechoty były wielkie jednostki piechoty, czyli dywizje piechoty, Każda dywizja składała się z dowództwa, sztabu, trzech pułków piechoty, pułku artylerii lekkiej oraz oddziałów dywizyjnych.

Główny ciężar walki spoczywał na pułkach piechoty. Składały się z dowództwa, sztabu, trzech batalionów piechoty, dywizjonu artylerii i innych pododdziałów pułkowych.

Batalion piechoty składał się z dowództwa batalionu, trzech kompanii piechoty, kompanii: ciężkich karabinów maszynowych, rusznic przeciwpancernych, moździerzy 82 mm, plutonów: armat przeciwpancernych 45 mm, gospodarczego, łączności i sanitarnego.

Kompania piechoty składała się z dowództwa, trzech plutonów piechoty, plutonu ckm (dwie drużyny), plutonu moździerzy 50 mm (dwie drużyny) i drużyny sanitarnej.

Pluton piechoty składał się z dowódcy, zastępcy, pomocnika, czterech drużyn po dziewięciu żołnierzy i dwóch strzelców wyborowych, razem 41 żołnierzy.

Poza piechotą zorganizowaną w dywizjach piechoty, istniały oddziały piechoty specjalnej: 1 Brygada Piechoty Zmotoryzowanej w 1 Korpusie Pancernym oraz kompania piechoty morskiej z 1 Samodzielnego Morskiego Batalionu Zapasowego. Ponadto samodzielny batalion szturmowy do współdziałania z oddziałami partyzanckimi i dywersji na tyłach wroga.

Uzbrojenie piechoty

Uzbrojenie stanowiła broń produkcji sowieckiej, dostarczana w latach 1943–1945 w miarę rozbudowywania ludowego Wojska Polskiego. Wraz z uzbrojeniem otrzymywano sowieckie regulaminy i instrukcje obsługi, a w wyszkoleniu strzeleckim uczestniczyli sowieccy instruktorzy.

W późniejszym okresie powołano specjalne komisje, które opracowywały początkowo krótkie sowiecko-polskie słowniczki terminologiczne do określonego typu uzbrojenia, a następnie instrukcje w języku polskim.

Indywidualna broń piechoty

• rewolwery (Nagant)
• pistolety (TT)
• pistolety maszynowe (PPSz, PPS)
• karabiny i karabinki (Mosin, SWT, AWS)
• granaty ręczne (F-1, RGD-33, RG-42, RPG-40)

Zespołowa broń piechoty

• karabiny maszynowe (rkm DP i DPM, ckm Maxim wz. 1910, ckm SG-43)
• rusznice przeciwpancerne (PTRD, PTRS)
• moździerze (kompanijny 50 mm, batalionowy 82 mm, pułkowy 120 mm)
• działa przeciwpancerne (45 mm wz. 1942, 76 mm ZiS-3)

Zobacz też

• Piechota polska w czasach saskich
• Piechota ludowego Wojska Polskiego

Bibliografia

• Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej, T. 1, Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego: formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek piechoty. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1965.