Niedokrwistość megaloblastyczna
Niedokrwistość megaloblastyczna to niedokrwistość makrocytarna powstała na skutek nieprawidłowej syntezy DNA przy prawidłowej syntezie białek i RNA. Efektem jest zaburzenie dojrzewania komórek krwi, zwane dyssynchronizacją. Niedokrwistość megaloblastyczna jest wynikiem niedoboru witaminy B12 lub kwasu foliowego.
Skutkuje to megaloblastyczną odnową w szpiku i hiperchromiczną makrocytową niedokrwistością. Dodatkowo mogą występować zaburzenia ze strony ośrodkowego układu nerwowego, który również potrzebuje tych witamin do prawidłowego funkcjonowania.
Podział niedokrwistości megaloblastycznych
[edytuj | edytuj kod]- Niedokrwistości z niedoboru witaminy B12
- Niedobory w diecie (np. dieta wegańska)
- Zaburzenia wchłaniania
- Brak lub niedobór czynnika wewnętrznego (stan po gastrektomii lub niedokrwistość Addisona-Biermera)
- Zaburzenia wchłaniania w jelicie cienkim
- Zarażenie bruzdogłowcem szerokim
- Niedokrwistości z niedoboru kwasu foliowego
- Niedobór w diecie
- Zaburzenia wchłaniania
- Wpływ leków (leki wpływające na metabolizm lub wchłanianie kwasu foliowego, ewentualnie działające antagonistycznie (np. niektóre z leków immunosupresyjnych).
- Wzmożone zapotrzebowanie (np. ciąża)
- Niedokrwistość z niedoboru kwasu foliowego oraz witaminy B12
Jest jedną z najczęściej spotykanych niedokrwistości z niedoboru witaminy B12 u dorosłych[potrzebny przypis]. Jest chorobą autoimmunologiczną, polegającą na uszkodzeniu komórek odpowiedzialnych za wytwarzanie czynnika wewnętrznego, niezbędnego do wchłaniania wit. B12.
Niedobory pokarmowe
[edytuj | edytuj kod]Mogą wystąpić przy długotrwałej diecie wegetariańskiej (jeśli niedobór wit. B12), żywieniu się konserwami (niedobór kwasu foliowego)[potrzebny przypis] oraz w przebiegu alkoholizmu (zespół wieloniedoborowy). Przy nieprawidłowym żywieniu zazwyczaj jako pierwszy objawia się niedobór kwasu foliowego[potrzebny przypis]. W przypadku głodu może dochodzić do zespołów wieloniedoborowych, gdzie będą miały większe znaczenie niedobory białka i żelaza oraz różnych witamin.
Wycięcie dużej powierzchni żołądka może skutkować brakiem komórek wytwarzających czynnik wewnętrzny (czynnik Castle'a). Po 5–6 latach zapasy wit. B12 wyczerpują się i dołączają się do niedoborów żelaza (które często występują już po dwóch latach).
Zespoły złego wchłaniania
[edytuj | edytuj kod]Występują one w warunkach sprzyjających nadmiernemu rozwojowi flory bakteryjnej: uchyłki jelita, zespół ślepej pętli, przetoki jelitowe. Najpierw objawia się niedobór kwasu foliowego i żelaza dopiero potem objawia się niedobór wit. B12[potrzebny przypis].
Wzmożone zapotrzebowanie
[edytuj | edytuj kod]Występuje u kobiet w ciąży, u dzieci w okresach wzmożonego wzrostu, oraz po krwotokach i po stanach hemolitycznych ze względu na zwiększoną hemopoezę.
Niedobory związane ze stosowaniem leków
[edytuj | edytuj kod]- metotreksat
- kotrimoksazol
- 5-fluorouracyl
- analogi zasad purynowych
- arabinozyd cytozyny
- metformina
- 4-aminopteryna
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Andrzej Szczeklik (red.): Choroby wewnętrzne. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2010, s. 759-762. ISBN 978-83-7430-216-6.