Nantenbō Nakahara
 Nantenbō Nakahara | |
| Data i miejsce urodzenia |
1839 |
|---|---|
| Data śmierci |
1925 |
| Szkoła | |
Nantenbō Nakahara (jap. 中原 南天棒 Nakahara Nantenbō; ur. 1839, zm. 1925), znany też jako Nantenbō Tōjū lub Nantenbō Tōshū (南天棒 登洲) i Tōjū Zenchū (登洲 全忠) – japoński mistrz zen i malarz.
Urodził się w prowincji Hizen (ob. prefektury: Saga i Nagasaki) na wyspie Kiusiu[1], w rodzinie samurajskiej należącej do hanu Karatsu. Pobierał nauki szkoły rinzai w świątyniach Enpuku-ji w Kioto oraz Bairin-ji w Kurume[1]. Wiele lat spędził jako wędrowny nauczyciel zen, ostatecznie w 1886 roku otworzył ośrodek nauk buddyjskich w Tokio. W 1891 roku został opatem klasztoru Zuigan-ji w Matsushimie, w prefekturze Miyagi, zaś w 1901 roku Kaisei-ji w Nishinomiya koło Kobe. Funkcje monastyczne łączył z wędrownym nauczaniem oraz pisaniem książek.
Jego zakonne imię Nantenbō pochodzi od nazwy kija (jap. bō) zrobionego z łodygi krzewu o nazwie japońskiej nanten (łac. Nandina domestica, ang. sacred bamboo, nie ma jednak z bambusem nic wspólnego)[2], którym się podpierał i który służył mu jako keisaku (lub inaczej kyōsaku) do uderzania – w okolicy mięśni między łopatkami i kręgosłupem – nieuważnych lub zasypiających w czasie medytacji uczniów.
Pozostawił po sobie liczne obrazy i kaligrafie, które tworzył głównie pod koniec życia[1]. Łączna liczba stworzonych przez niego obrazów w stylu zenga szacowana jest na ponad 100 tysięcy. Jego styl jest pełen naturalnej ekspresji i minimalizacji formy, a przy tym zakorzeniony w tradycji poprzedników. Charakterystyczne dla Nakahary są kompozycje budowane na gwałtownie rozpoczętych i nagle urywających się w niebyt liniach, często z rozpryskanym przez pędzel po papierze mokrym tuszem.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Zenga and Nanga. Paintings by Japanese Monks and Scholars, Selections from the Kurt and Millie Gitter Collection. Introduction and Catalog by Stephen Addiss. New Orleans: New Orleans Museum of Art, 1976, s. 88.
- ↑ Kenkyusha's New Japanese-English Dictionary. Tokyo: Kenkyusha Limited, 1991, s. 1191.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Przemysław Trzeciak: Idea i tusz. Malarstwo w kręgu buddyzmu chan/zen. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2002. ISBN 83-7255-119-7.