Przejdź do zawartości

Michael J. Fox

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Michael J. Fox
Ilustracja
Michael J Fox (2020)
Imię i nazwisko

Michael Andrew Fox

Data i miejsce urodzenia

9 czerwca 1961
Edmonton

Zawód

aktor, pisarz, producent filmowy, aktywista

Współmałżonek

Tracy Pollan
(od 1988)

Lata aktywności

1978–2020 (aktor)
od 2000 (aktywista)

Odznaczenia
Order Kanady – Oficer (Officer) Prezydencki Medal Wolności (Stany Zjednoczone)
Faksymile
Podpis aktora
Strona internetowa
Michael J. Fox z żoną Tracy Pollan, 1988

Michael Andrew Fox, lepiej znany jako Michael J. Fox[a] (ur. 9 czerwca 1961 w Edmonton) – kanadyjsko–amerykański aktor, producent filmowy, pisarz i aktywista.

16 grudnia 2002 otrzymał własną gwiazdę w Alei Gwiazd w Los Angeles znajdującą się przy 7021 Hollywood Boulevard[1][2].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Wczesne lata

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Edmonton w prowincji Alberta jako syn Phyllis Evelyn (z domu Piper) i Williama Nelsona Foxa[3]. Jego ojciec był 25-letnim weteranem kanadyjskich sił zbrojnych, który później został dyspozytorem policji, podczas gdy matka była urzędniczką płacową i aktorką. Jego rodzina miała pochodzenie irlandzkie, angielskie i szkockie[4]. Jego rodzina mieszkała w różnych miastach i miasteczkach w całej Kanadzie ze względu na karierę ojca, zanim w 1971 przeniosła się do Burnaby. Fox ukończył Burnaby Central Secondary School[5].

Kariera

[edytuj | edytuj kod]

W wieku 15 lat przyjął rolę Jamiego Romano, 12-letniego młodszego siostrzeńca Leo w sitcomie CBC Leo i ja (1978). W 1979 przeniósł się do Los Angeles, by dalej rozwijać karierę aktorską. Wystąpił w komedii Szaleństwa o północy (1980) i dramacie sensacyjnym Marka L. Lestera Klasa 1984 (1982). Rozpoznawalność wśród telewidzów zyskał dzięki roli Alexa P. Keatona, najstarszego dziecka Stevena i Elyse Keatonów (Michael Gross i Meredith Baxter) w sitcomie NBC Więzy rodzinne (Family Ties, 1982–1989), za którą otrzymał cztery nagrody Primetime Emmy (1986–1988), srebrną nagrodę niemieckiego magazynu „Bravo” (1985)[6], Nickelodeon Kids’ Choice Awards (1988) i Złoty Glob dla najlepszego aktora w serialu komediowym lub musicalu (1989)[7]. Do pewnego czasu, ze względu na swoją „chłopięcą urodę”, mimo dorosłego wieku, grał nastolatków. Zasłynął rolą Marty’ego McFly w trylogii Powrót do przyszłości[8], do której pierwotnie został zatrudniony Eric Stoltz. W 1991 był ósmym najlepiej opłacanym aktorem na świecie (z honorarium w wysokości 4 mln dol.)[9].

W 2000 oznajmił, że z powodu choroby Parkinsona[b] opuści serial Spin City, w którym grał główną rolę[c]. Od tego roku zaangażował się w działalność na rzecz wykorzystania komórek macierzystych w leczeniu tej choroby. Wolne chwile spędza na pisaniu – napisał autobiografię Lucky Man („Szczęśliwy facet”), w której opisuje swoje przejścia z chorobą; w 2003 r. napisał pilotażowy odcinek do serialu Hench at Home. Ostatnią książkę pt. Always Looking Up: The Adventures of an Incurable Optimist („Nieuleczalny Optymista: Zawsze patrząc w górę.”) wydał w 2009. Zagrał jeszcze w kilku filmach, m.in. w serialu The Michael J. Fox Show, w którym zagrał prezentera telewizyjnego cierpiącego na chorobę Parkinsona[10].

Życie osobiste

[edytuj | edytuj kod]

W 1988 ożenił się z aktorką Tracy Pollan, z którą ma czwórkę dzieci: syna Sama Michaela (ur. 30 maja 1989) oraz trzy córki – bliźniaczki Schuyler Frances i Aquinnah Kathleen (ur. 15 lutego 1996) i Esmé Annabelle (ur. 3 listopada 2001).

W 2023 powstał o nim film biograficzny „Nieustannie: Historia Michaela J. Foksa” (ang. Still: A Michael J. Fox Movie) zrealizowany przez Apple TV+[11].

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]

Producent

[edytuj | edytuj kod]

Reżyser

[edytuj | edytuj kod]

Scenarzysta

[edytuj | edytuj kod]
  1. Inicjał J w jego nazwisku jest poświęcony aktorowi Michaelowi J. Pollardowi[19].
  2. Oprócz zdiagnozowanej choroby Parkinsona aktor zmaga się ze skutkami uzależnienia od alkoholu[17][18].
  3. Jego miejsce zajął Charlie Sheen[17].

Publikacje

[edytuj | edytuj kod]
  • Michael J. Fox: Lucky Man: A Memoir. Nowy Jork: Hyperion, 2002, s. 288. ISBN 978-0-7868-6764-6.
  • Michael J. Fox: Always Looking Up: The Adventures of an Incurable Optimist. Nowy Jork: Hyperion, 2009, s. 288. ISBN 978-1-4013-0338-9.
  • Michael J. Fox: A Funny Thing Happened on the Way to the Future: Twists and Turns and Lessons Learned. Nowy Jork: Grand Central Publishing, 2010, s. 112. ISBN 978-1401323868.
  • Michael J. Fox: No Time Like the Future: An Optimist Considers Mortality. Nowy Jork: Flatiron Books, 2020, s. 256. ISBN 978-1-2502-6561-6.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael J. Fox. Walk of Fame. [dostęp 2025-01-06]. (ang.).
  2. David Ferrell, Hollywood Star Walk: Michael J. Fox, Actor, „Los Angeles Times”, 11 lutego 2010 [dostęp 2025-01-06] (ang.).
  3. Michael J. Fox Biography (1961-). Film Reference. [dostęp 2022-05-21]. (ang.).
  4. Michael J. Fox What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2022-05-21]. (ang.).
  5. Michael J. Fox Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2022-05-21]. (ang.).
  6. Die Otto sieger 1985. Bravo-Archiv.de. [dostęp 2025-01-06]. (niem.).
  7. Michael J. Fox Awards. FamousFix. [dostęp 2022-05-21]. (ang.).
  8. Michael J. Fox. Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-05-21]. (ang.).
  9. Peter Beresford: Hollywood. Romanse i skandale. Ring, 1991, s. 120–121. OCLC 830999173. (pol.).
  10. The Michael J. Fox Show w bazie Filmweb
  11. Nieustannie: Historia Michaela J. Foksa w bazie Filmweb
  12. Mr. Michael J. Fox. gg.ca. [dostęp 2025-01-05]. (ang.).
  13. Michael J. Fox among Order of Canada inductees. cbc.ca, 27 maja 2021. [dostęp 2025-01-05]. (ang.).
  14. President Biden Announces Recipients of the Presidential Medal of Freedom. whitehouse.gov, 4 stycznia 2025. [dostęp 2025-01-05]. (ang.).
  15. Donald Judd: Biden holds final Medal of Freedom ceremony, honoring Hillary Clinton, Bono and more. cnn.com, 4 stycznia 2025. [dostęp 2025-01-05]. (ang.).
  16. Messi, Bono i Hillary Clinton z Medalem Wolności od Joe Bidena [online], Rzeczpospolita [dostęp 2025-01-05].
  17. a b Bernard Weinraub: Charlie Sheen Delivers A New Spin To 'Spin City'. The New York Times, 2001-05-07. [dostęp 2023-01-26]. (ang.).
  18. BJS, ADOM: Znany aktor z „Powrotu do przyszłości” przyznał się do alkoholizmu. „Piłem, żeby uciec”. TVPInfo, 2023-01-22. [dostęp 2023-01-26]. (pol.).
  19. Hal Erickson: Michael J. Fox Biography. AllMovie. [dostęp 2022-05-21]. (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Portret na życzenie: Michael J. Fox. „Film”. nr 50 (1954/XLI), s. 24, 14 grudnia 1986. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X. 
  • Avik Gilboa. Fox się zmienia. „Film”. nr 26 (2199/XLVI), s. 16, 8 września 1991. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X. 
  • Witold Bobiński. To tylko gra. „Film”. nr 11 (2226/XLVII), s. 8–9, 15 marca 1992. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X. 
  • Kasia Noel. Portret na życzenie: Michael J. Fox. „Film”. nr 1 (2340/XLI), s. 97, styczeń 1997. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X. 

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]