Lot nad kukułczym gniazdem (film)

Lot nad kukułczym gniazdem

One Flew Over the Cuckoo's Nest

Gatunek	dramat
Data premiery	19 listopada 1975 1979 (Polska)
Kraj produkcji	USA
Czas trwania	128 minut
Reżyseria	Miloš Forman
Scenariusz	Bo Goldman Lawrence Hauben
Główne role	Jack Nicholson Louise Fletcher Will Sampson
Muzyka	Jack Nitzsche
Zdjęcia	Haskell Wexler Bill Butler
Scenografia	Paul Sylbert
Montaż	Sheldon Kahn Lynzee Klingman
Produkcja	Saul Zaentz Michael Douglas
Wytwórnia	Fantasy Films
Dystrybucja	United Artists
Nagrody
5 Oscarów, 6 Złotych Globów, 6 Nagród BAFTA

Lot nad kukułczym gniazdem (One Flew Over the Cuckoo's Nest) – amerykański film fabularny z 1975 roku w reżyserii Miloša Formana, oparty na książce Kena Keseya pod tym samym tytułem wydanej w roku 1962.

Film jest wysoko ceniony przez widzów, w rankingu IMDb Top 250 (najlepsze 250 filmów) jest na 19 miejscu z oceną 8,7.

Opis fabuły

Pełen życia McMurphy (Jack Nicholson) ma nadzieję, że uda mu się bezboleśnie przetrzymać więzienie, jeśli będzie udawał wariata. Plan, z pozoru dobry, obraca się w klęskę, gdy trafia do domu dla psychicznie chorych. McMurphy stara się rozruszać naszpikowanych lekami pacjentów, co budzi sprzeciw Mildred Ratched (Louise Fletcher), siostry przełożonej. Niedługo dowiaduje się, że w szpitalu ma zostać dłużej niż myślał. Wobec nowej sytuacji, w której się znalazł, namawia innych pacjentów do ucieczki, na co ci z chęcią przystają. Zdobywając sobie zaufanie niektórych z nich, kradnie autobus i wraz z kilkoma chorymi wyjeżdża, po czym wszystkich pakuje na jacht, legitymując się jako doktor pracujący w klinice i tak też przedstawiając swoich współtowarzyszy. Incydent ten, jak również libacja przez niego urządzona na oddziale szpitalnym prowadzi do zaostrzenia konfliktu między McMurphym a Ratched.

Obsada

Źródło:

• Jack Nicholson – Randle Patrick McMurphy
• Louise Fletcher – siostra Mildred Ratched
• Will Sampson – Wódz Bromden
• Sydney Lassick – Charlie Cheswick
• Danny DeVito – Martini
• Christopher Lloyd – Taber
• Brad Dourif – Billy Bibbit
• Vincent Schiavelli – Frederickson
• William Redfield – Harding
• Michael Berryman – Ellis
• Peter Brocco – Matterson
• Mwako Cumbuka – Warren
• Mews Small – Candy
• Nathan George – Washington
• Josip Elic – Bancini
• Dwight Marfield – Ellsworth, tańczący pacjent

i inni

Nagrody

Lot nad kukułczym gniazdem zdobył Oscary w pięciu najważniejszych kategoriach:

• dla najlepszego filmu
• dla najlepszego aktora pierwszoplanowego (Jack Nicholson),
• najlepszej aktorki pierwszoplanowej (Louise Fletcher),
• za reżyserię (Miloš Forman),
• dla najlepszego scenariusza adaptowanego

Obraz był nominowany jeszcze w innych czterech kategoriach. Poza filmem Miloša Formana tylko trzem innym filmom udało się zdobyć Oscary we wszystkich tych kategoriach – były to: Ich noce, Sprawa Kramerów i Milczenie owiec.

Poza tym film otrzymał nagrody:

• Złoty Glob dla Najlepszego filmu dramatycznego (1975),
• BAFTA dla Najlepszego filmu (1977).

Film a książka

Wersja książkowa opisuje w przybliżeniu tę samą historię (film pomija pewne wątki, a inne skraca), ale z punktu widzenia Wodza Bromdena, którego rola została w filmie zredukowana (rolę tę grał Will Sampson). Oczami Bromdena, poprzez pryzmat jego choroby psychicznej, widzimy władzę żelaznej ręki Wielkiej Oddziałowej (siostra Ratched) i jak ta władza jest stopniowo osłabiana przez McMurphy'ego. Sam Bromden, olbrzymiej postury Indianin, targany wizjami o ukrytej elektryczno-mechanicznej strukturze otoczenia, choć początkowo udaje głuchoniemego, pod wpływem McMurphy'ego nawiązuje kontakt ze światem i uświadamia sobie, że jego wizje są skutkiem przeżyć z czasów wojny, a poczucie niższości wyniósł z dzieciństwa (tytuł pochodzi z wyliczanki, którą Bromden poznał jako chłopiec, film nie wyjaśnia jego znaczenia, aczkolwiek „Kukułcze gniazdo” jest popularnym slangiem na zakład dla obłąkanych). Książkowy opis szpitala psychiatrycznego bardziej opiera się wspomnianej wcześniej krytyce.

Zobacz też

• lista stu najlepszych amerykańskich filmów według AFI

Linki zewnętrzne

• Lot nad kukułczym gniazdem w bazie IMDb (ang.)
• Lot nad kukułczym gniazdem w bazie Filmweb
• Plakat filmowy