Przejdź do zawartości

Kwasy dikarboksylowe

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Kwasy dikarboksylowe, daw. kwasy dwukarboksylowe – grupa organicznych związków chemicznych, kwasów karboksylowych zawierających dwie grupy karboksylowe (COOH).

Nazwy systematyczne najprostszych kwasów tworzy się przez dodanie końcówki „-odiowy” do nazwy alkanu zawierającego tyle atomów węgla, co dany kwas.

Ważniejsze kwasy dikarboksylowe

[edytuj | edytuj kod]

Wszystkie niżej wymienione kwasy, z wyjątkiem aromatycznych, mają łańcuchy węglowe nierozgałęzione.

  • Nasycone
Wybrane nasycone kwasy dikarboksylowe
Nazwa zwyczajowa Nazwa systematyczna Wzór półstrukturalny Temp. topn. (°C)[1]
kwas szczawiowy kwas etanodiowy HOOCCOOH 189,5 (rozkład)
kwas malonowy kwas propanodiowy HOOCCH
2
COOH
134–136
kwas bursztynowy kwas butanodiowy HOOC(CH
2
)
2
COOH
182–188
kwas glutarowy kwas pentanodiowy HOOC(CH
2
)
3
COOH
97,5–98,2
kwas adypinowy kwas heksanodiowy HOOC(CH
2
)
4
COOH
150–152
kwas pimelinowy kwas heptanodiowy HOOC(CH
2
)
5
COOH
104–105
kwas korkowy
(kwas suberynowy)
kwas oktanodiowy HOOC(CH
2
)
6
COOH
142–143
kwas azelainowy kwas nonanodiowy HOOC(CH
2
)
7
COOH
106,5
kwas sebacynowy kwas dekanodiowy HOOC(CH
2
)
8
COOH
130–132
kwas undekanodiowy HOOC(CH
2
)
9
COOH
108–110[2]
kwas dodekanodiowy HOOC(CH
2
)
10
COOH
125–127,5
kwas brazylijski kwas tridekanodiowy HOOC(CH
2
)
11
COOH
113,8–114,8
kwas tetradekanodiowy HOOC(CH
2
)
12
COOH
123,7–124,7
kwas pentadekanodiowy HOOC(CH
2
)
13
COOH
113–114[3]
kwas tapsjowy kwas heksadekanodiowy HOOC(CH
2
)
14
COOH
121–123
kwas heptadekanodiowy HOOC(CH
2
)
15
COOH
117–121[4]
kwas oktadekanodiowy HOOC(CH
2
)
16
COOH
124–127[4]
kwas nonadekanodiowy HOOC(CH
2
)
17
COOH
119–123[4]
kwas eikozanodiowy HOOC(CH
2
)
18
COOH
125,5
kwas japoński kwas heneikozanodiowy HOOC(CH
2
)
19
COOH
120[4]
kwas felogenowy
(kwas fellogenowy)
kwas dokozanodiowy HOOC(CH
2
)
20
COOH
127[4]
kwas trikozanodiowy HOOC(CH
2
)
21
COOH
127,5[4]
kwas tetrakozanodiowy HOOC(CH
2
)
22
COOH
124–126[4]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Handbook of Chemistry and Physics, W.M. Haynes (red.), D.R. Lide (red.), wyd. 92, Boca Raton: CRC Press, 2011, s. od 3-1 do 3-552, ISBN 978-1-4398-5512-6 (ang.).
  2. Undecanedioic acid, [w:] Human Metabolome Database [online], Genome Canada, HMDB0000888 [dostęp 2019-06-14] (ang.).
  3. Pentadecanedioic acid, [w:] ChemSpider [online], Royal Society of Chemistry, CSID: 141102 [dostęp 2019-06-14] (ang.).
  4. a b c d e f g J. Oldham, Dicarboxylic Acids and Related Compounds, [w:] S. Coffey, Rodd’s Chemistry of Carbon Compounds, wyd. 2, t. 1 Alifatic Compounds, Amsterdam: Elsevier, 1965, s. 277, ISBN 978-1-4832-2131-1, LCCN 51-14658 (ang.).