Gubernie Imperium Rosyjskiego na Ukrainie

Gubernie Imperium Rosyjskiego na terenie współczesnej Ukrainy istniały od 1708 r. do upadku caratu w marcu 1917. Liczba guberni wzrastała stopniowo, wraz ze zmianą granic Rosji i jej zdobyczami terytorialnymi kosztem Imperium Osmańskiego i Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Maksymalnie było to 12 guberni, z tego 4 tylko częściowo na terenie obecnej Ukrainy – dzieliły się na 102 powiaty i 1989 wołosti.

Po upadku Imperium Rosyjskiego dochodziło do kolejnych zmian organizacyjnych w liczbie i nazwie guberni, jednak samą instytucję guberni utrzymano w czasach rewolucji lutowej, wojny domowej w Rosji, a następnie w Ukraińskiej Socjalistycznej Republice Radzieckiej, do czasu zmiany podziału administracyjnego na obwody i rejony, która nastąpiła na terenie USRR 27 lutego 1932. Organizację systemu gubernialnego w okresie po rewolucji lutowej 1917 r. omawia artykuł Podział gubernialny na Ukrainie (1917–1932).

Podział gubernialny na terenach Ukrainy podporządkowanych administracyjnie Imperium Rosyjskiemu:

Gubernie w 1708

• Gubernia azowska
• Gubernia kijowska (od 18 grudnia 1708)
• Oprócz tego terytoria pułków:
  • połtawskiego
  • sumskiego
  • czernihowskiego

Gubernie w 1796

• Gubernia wołyńska (z siedzibą w Nowogrodzie Wołyńskim)
• Gubernia kijowska
• Gubernia kurska (częściowo)
• Gubernia mińska (częściowo)
• Gubernia noworosyjska (z siedzibą w Noworosyjsku)
• Gubernia podolska (z siedzibą w Kamieńcu Podolskim)
• Gubernia słobodzko-ukraińska (z siedzibą w Charkowie)
• Gubernia czernihowska

Gubernie w 1802

• Gubernia wołyńska (z siedzibą w Żytomierzu)
• Gubernia jekaterynosławska
• Gubernia kijowska
• Gubernia kurska (częściowo)
• Gubernia mińska (częściowo)
• Gubernia podolska
• Gubernia połtawska
• Gubernia słobodzko-ukraińska
• Gubernia taurydzka (z siedzibą w Symferopolu)
• Gubernia chersońska
• Gubernia czernihowska

Gubernie w 1835

• Gubernia wołyńska
• Gubernia jekaterynosławska
• Gubernia kijowska
• Gubernia kurska (częściowo)
• Gubernia mińska (częściowo)
• Gubernia podolska
• Gubernia połtawska
• Gubernia taurydzka
• Gubernia charkowska
• Gubernia chersońska
• Gubernia czernihowska

Gubernie w 1897

• Gubernia besarabska (z siedzibą w Kiszyniowie)
• Gubernia wołyńska
• Gubernia podolska
• Gubernia katerynosławska
• Gubernia kijowska
• Gubernia kurska (częściowo)
• Gubernia mińska (częściowo)
• Gubernia połtawska
• Gubernia taurydzka
• Gubernia charkowska
• Gubernia chersońska
• Gubernia czernihowska

Bibliografia

• Encyklopedia ukrainoznawstwa, Lwów 2000, ISBN 5-7707-4048-5, t. 2, s. 456