Symferopol

Symferopol
Сімферополь, *Aqmescit*, Симферопoль
Herb	Flaga
Państwo	Rosja; / Ukraina
Republika	Republika Krymu; / Autonomiczna Republika Krymu
Burmistrz	Wiktor Agejew (zainstalowany przez rosyjskie władze okupacyjne)
Powierzchnia	107 km²
Wysokość	350 m n.p.m.
Populacja (2021); • liczba ludności; • gęstość	; 336 212; 3130,1 os./km²
Nr kierunkowy	+7 3652
Kod pocztowy	295000 – 295490
Tablice rejestracyjne	AK
	Położenie na mapie Krymu Symferopol
	44°56′59″N 34°06′00″E/44,949722 34,100000
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Symferopol (ukr. Сімферо́поль, ros. Симферо́поль, krymskotat. Симферополь lub Aqmescit/Акъмесджит^[3], orm. Սիմֆերոպոլ) – miasto na Półwyspie Krymskim nad rzeką Sałhyr.

Miasto zamieszkuje 336 212 osób (2021). Według ostatniego ukraińskiego spisu ludności z 1 stycznia 2014 roku było to 338 319 osób^[4]. Założone zostało w 1784 roku przez carycę Katarzynę II, rok po przyłączeniu Krymu do Imperium Rosyjskiego, w pobliżu starożytnej stolicy państwa scytyjskiego na Krymie – Neapolu Scytyjskiego. W XIV wieku istniała tu tatarska osada pod nazwą Aqmescit^[3]. Symferopol przez długi czas stanowił siedzibę guberni taurydzkiej. W mieście znajduje się dworzec kolejowy i lotnisko, kursuje trolejbus łączący Symferopol z Jałtą (to najdłuższa na świecie czynna linia trolejbusu – 86 km) oraz pociąg do Sewastopola. W Symferopolu i jego okolicach znajdują się kamieniołomy pozyskujące ozdobne wapienie o dobrym polerze nazywane potocznie marmurami (choć nie jest to marmur w sensie definicji geologicznej). W mieście znajduje się Krymski Uniwersytet Federalny im. W. Wiernadskiego.

W obrębie miejscowości ma również swą siedzibę znany rezerwat archeologiczny „Neapol Scytyjski” z ruinami stolicy starożytnego państwa scytyjskiego na Krymie.

Polonia

W Symferopolu działają polskie organizacje „Stowarzyszenie Polaków na Krymie”, „Polski Ośrodek Kulturalno-Oświatowy im. A. Mickiewicza na Krymie” i „Krymski Oddział Stowarzyszenia Uczonych Polskich”.

Demografia

Skład narodowościowy miasta w latach 1897 i 2001 na podstawie danych ze spisów powszechnych Imperium Rosyjskiego i Ukrainy:

1897^[5]

Rosjanie: 22 426 (45,69%)
Tatarzy: 9669 (19,70%)
Żydzi: 7808 (15,91%)
Ukraińcy: 3399 (6,93%)
Ormianie: 1937 (3,95%)
Polacy: 1471 (3,00%)
Grecy: 847 (1,73%)
Niemcy: 706 (1,44%)
Estończycy: 173 (0,35%)
Turcy: 138 (0,28%)

2001

Rosjanie: 66,7%
Ukraińcy: 21,3%
Tatarzy krymscy: 7%
Białorusini: 1,1%
Żydzi: 0,7%
Ormianie: 0,6%
Tatarzy (z wyłączeniem Tatarów krymskich): 0,4%
Azerowie: 0,3%
Polacy: 0,2%
Grecy: 0,2%

Urodzeni w Symferopolu

Andriej Abrikosow – radziecki aktor
Anatolij Gołownia – radziecki operator filmowy i teoretyk filmu, jeden z najbardziej twórczych operatorów kina niemego, ur. w Symferopolu 2 lutego 1900
Józef Grażewicz – generał brygady Ludowego Wojska Polskiego
Aleksander Jackiewicz – polski teoretyk i krytyk filmowy, eseista, powieściopisarz, profesor w Instytucie Sztuki PAN, wieloletni wykładowca w PWSF w Łodzi
Adolf Joffe – radziecki polityk i dyplomata pochodzenia żydowskiego, trockista
Ołeh Sencow – ukraiński reżyser filmowy, prozaik, pisarz, aktywista społeczny, w latach 2014-19 więzień polityczny
Ludwik Szwykowski – polski bankowiec i żeglarz
Szymon Szyszman – polski historyk i działacz karaimski
Rostisław Wygranienko – polski organista pochodzenia ukraińskiego, urodzony w Symferopolu w roku 1978
Ołeksandr Usyk – ukraiński bokser zawodowy, mistrz olimpijski w wadze ciężkiej z 2012 roku.

Miasta partnerskie

Galeria

Neapol Scytyjski – mauzoleum
Dworzec kolejowy
Krytycznie niski poziom wody w zbiorniku w roku 2013
Kebir Dżami – najważniejszy z meczetów Symferopola, najstarszy budynek w mieście (wzniesiony na pocz. XVI w.)
Prawosławny sobór Świętych Piotra i Pawła w Symferopolu
Cerkiew Trzech Świętych Hierarchów

Zobacz też

Kienesa w Symferopolu

Przypisy

↑ AFANASIEV Mikhail Sergeevich - biography, dossier, assets | War and sanctions [online], sanctions.nazk.gov.ua [dostęp 2023-12-29] (ang.).
↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2021 года [online] [dostęp 2021-06-17] [zarchiwizowane z adresu 2021-05-02] (ros.).
↑ ^a ^b Swietłana M. Czerwonnaja: Tatarska toponimia Krymu w warunkach panowania rosyjskiego. W: Amakin wa-asma – Miejsca i nazwy. Geografia historyczna i toponomastyka świata muzułmańskiego. Odkrycia, interpretacje, podsumowania, perspektywy. Maciej G. Witkowski, Edyta Wolny, Bogusław R. Zagórski [red. nauk.]. Warszawa: Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych Polskiej Akademii Nauk, 2018, s. 27–54. ISBN 978-83-948004-4-4. [dostęp 2018-10-22].
↑ Общие сведения и история [online] [dostęp 2021-06-17] (ros.).
↑ Демоскоп Weekly – Приложение. Справочник статистических показателей [online], demoscope.ru [dostęp 2017-11-20] .

Linki zewnętrzne

Oficjalna strona miasta. simferopol-rada.gov.ua. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-05-22)]. (ros.).
Symferopol – przewodnik
Симферополь online. Виртуальная Столица Крыма. (Symferopol online. Wirtualna Stolica Krymu.) (ros.)
Symferopol, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 742 .

[1] AFANASIEV Mikhail Sergeevich - biography, dossier, assets | War and sanctions [online], sanctions.nazk.gov.ua [dostęp 2023-12-29] (ang.).

[2] Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2021 года [online] [dostęp 2021-06-17] [zarchiwizowane z adresu 2021-05-02] (ros.).

[awa-3] Swietłana M. Czerwonnaja: Tatarska toponimia Krymu w warunkach panowania rosyjskiego. W: Amakin wa-asma – Miejsca i nazwy. Geografia historyczna i toponomastyka świata muzułmańskiego. Odkrycia, interpretacje, podsumowania, perspektywy. Maciej G. Witkowski, Edyta Wolny, Bogusław R. Zagórski [red. nauk.]. Warszawa: Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych Polskiej Akademii Nauk, 2018, s. 27–54. ISBN 978-83-948004-4-4. [dostęp 2018-10-22].

[4] Общие сведения и история [online] [dostęp 2021-06-17] (ros.).

[5] Демоскоп Weekly – Приложение. Справочник статистических показателей [online], demoscope.ru [dostęp 2017-11-20] .

[krym-6] Sewastopol i Republika Autonomiczna Krymu zostały jednostronnie inkorporowane do Rosji w 2014 roku; na arenie międzynarodowej są uznawane za część Ukrainy.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[A]

Rejony	bakczysarajski biłohirski czornomorski dżankojski kirowski krasnohwardijski krasnoperekopski leniński nyżniohirski perwomajski rozdolnieński sacki symferopolski sowiecki
Wydzielone miasta obwodu	Ałuszta Armiańsk Dżankoj Eupatoria Jałta Kercz Krasnoperekopsk Saki Symferopol Sudak Teodozja

Obwody	charkowski chersoński chmielnicki czerkaski czernihowski czerniowiecki dniepropetrowski doniecki iwanofrankiwski kijowski kirowohradzki lwowski ługański mikołajowski odeski połtawski rówieński sumski tarnopolski winnicki wołyński zakarpacki zaporoski żytomierski
Republika autonomiczna	Autonomiczna Republika Krymu^[A]
Miasta wydzielone	Kijów Sewastopol^[A]
Miasta obwodowe	Charków Chersoń Chmielnicki Czerkasy Czernihów Czerniowce Dniepr Donieck Iwano-Frankiwsk Kijów Kropywnycki Lwów Ługańsk Mikołajów Odessa Połtawa Równe Sumy Tarnopol Winnica Łuck Użhorod Zaporoże Żytomierz Symferopol^[A]