Dynastia normandzka

Wilhelm, książę Normandii

Dynastia normandzka panowała w X i XII wieku w Normandii i Anglii. Wywodziła się z Norwegii. Istnieje dwóch możliwych protoplastów tej dynastii: Rognvalda I, syna Eysteina, jarla Moere lub Roberta I Mocnego, syna Ragnvalda.

Powtarzające się najazdy Normanów na północną Europę doprowadziły do uchwycenia przyczółków i stworzenia wielu osiedli na południowym wybrzeżu kanału La Manche. W końcu IX wieku Rolf (Rollo), jeden z wodzów i syn Ragnvalda Eysteinssona przejął władzę wśród Norwegów. W 886 roku po najeździe na Bayeux i zabiciu Berengara, hrabiego tego miasta wziął za żonę jego córkę Poppę. W 911 roku Rollo został uznany księciem Normandii przez króla zachodnich Franków, Karola III Prostaka, który ofiarował mu tereny i tak będące pod władzą Normanów, lecz nominalnie należące do Roberta, diuka Francji, będącego rywalem króla.

Potomkowie Rollona w linii prostej panowali na tronie książęcym do połowy XII wieku. Rządzili także w licznych normandzkich hrabstwach (Eu, Évreux, Mortain, Corbeil, Arques). Tym, który znacznie poszerzył władztwo Normanów był Wilhelm, zwany później Zdobywcą, syn księcia Roberta I Wspaniałego, który został ustanowiony swym następcą przez Edwarda Wyznawcę, króla Anglii na podstawie dość dalekiego pokrewieństwa. Matka Edwarda, Emma, była bowiem ciotką ojca Wilhelma, Roberta.

14 października 1066 roku w bitwie pod Hastings Wilhelm pokonał anglosaskiego konkurenta Harolda II i zdobył tron angielski. Umarł jednak na kontynencie, 7 września 1087 roku niedaleko Rouen i został pochowany w opactwie św. Stefana w Caen.

Wilhelm pozostawił trzech synów: najstarszy z nich Robert II Krótkonogi, został księciem Normandii i uczestnikiem pierwszej wyprawy krzyżowej, która zdobyła Jerozolimę. Po powrocie został pokonany w 1106 roku przez swego brata Henryka i uwięziony na zamku Cardiff, gdzie zmarł 10 lutego 1134 roku. Drugi syn Wilhelm II Rudy, król Anglii, został zamordowany 2 sierpnia 1100 roku podczas polowania w Nowym Lesie. Ostatni z braci Henryk I, zwany Pięknym Klerkiem (Beau-Clerc), początkowo bez spadku, w 1106 roku po pokonaniu Roberta rządził zarówno Anglią jak i Normandią.

Cieszący się niezwykłym powodzeniem u kobiet Henryk I zmarł 1 grudnia 1135 roku pozostawiając blisko 20 potomków z rozmaitych matek. Jednak jedyny legalny następca, Wilhelm, zginął 25 października 1120 roku podczas katastrofy statku królewskiego Blanche-Nef na kanale La Manche. Tron Anglii i Normandii dostał się w ręce Stefana z Blois, wnuka Wilhelma Zdobywcy, a następnie, po jego śmierci w 1154 roku, królem Anglii i księciem Normandii został Henryk II, syn Matyldy, córki Henryka I, i Gotfryda V Pięknego, hrabiego Andegawenii, zapoczątkowując dynastię Plantagenetów.

Morganatyczni synowie Henryka I otrzymali hrabiowskie uposażenie i rozwinęli własne linie dynastyczne. Do połowy XIII wieku earlami Gloucester byli potomkowie Roberta z Caen. Ostatni męski potomek dynastii normandzkiej Wilhelm FitzRobert zmarł 23 listopada 1183 roku.

Drzewo genealogiczne

Rolf 860-932 książę Normandii

Poppa z Bayeux

Wilhelm I Długi Miecz 905-942 książę Normandii

Sprota Bretońska

Ryszard I Nieustraszony 933-996 książę Normandii

Gunnor zm. 1031

Ryszard II Dobry 963-1027 książę Normandii

Judyta Bretońska 982–1017

Robert I Wspaniały 1000–1035 książę Normandii

Herleva 1003–1050

Wilhelm Zdobywca 1028–1087 panował w latach 1066–1087 król Anglii

Matylda Flandryjska 1031–1083

Robert II Krótkoudy 1054–1134 książę Normandii

Sybilla Conversano 1080–1102

Ryszard Normandzki 1054–1070

Cecylia normandzka 1056–1126 opatka Caen

Agata normandzka 1064–1080

Konstancja normandzka 1066–1090

Alan IV Fergant zm. 1119 książę Bretanii

Sibylla Andegaweńska 1112–1165

Wilhelm Clito 1102–1128 hrabia Flandii

Joanna z Montferraty

Adeliza normandzka 1055–1113

Wilhelm II Rudy 1056–1100 panował w latach 1087–1100

Adela z Normandii 1067–1137

Stefan Henryk 1045–1102 hrabia Blois

m. 1125 Matylda I z Boulogne 1105–1152 hrabina Boulogne

Stefan z Blois 1092–1154 panował w latach 1135–1141 i 1141–1154

Inne dzieci

Matylda Szkocka 1080–1118

Henryk I Beauclerc 1068–1135 panował w latach 1100–1135 król Anglii

Adeliza z Louvain 1103–1151

Ród hrabiów Blois

Izabella Andegaweńska 1111–1154

Wilhelm Adelin 1103–1120

Henryk V Salicki 1086–1125 cesarz rzymski

Matylda 1102–1167 panowała w roku 1141 królowa Anglii

Godfryd V Plantagenet 1113–1151 hrabia Andegawenii

Liczne nieślubne potomstwo

Dynastia Plantagenetów

Zobacz też

• Książęta Normandii