Bernicja

Bernicja

Bernice

547–634
Ustrój polityczny	monarchia
Stolica	Bamburg
Data powstania	VI w.
Data likwidacji	634
Władca	Oswald z Nortumbrii
Narody i grupy etniczne	Anglowie, Sasi, Brytowie
Język urzędowy	staroangielski
Religia dominująca	pogaństwo, chrześcijaństwo
Saska Brytania ok. 600 r.
Położenie na mapie świata Bernicja
55°10′00,0000″N 2°00′00,0000″W

Bernicja (staroang. Bernice lub Beornice; łac. Bernicia) – wczesnośredniowieczne państwo anglosaskie, obejmujące część wschodniego wybrzeża Wielkiej Brytanii (na historycznym pograniczu Anglii i Szkocji).

Dzieje

Nie wiadomo dokładnie kiedy i jak powstało Królestwo Bernicji. Jednak Anglowie, Sasi i inne ludy zaczęły przybywać na Wyspy Brytyjskie w V w. i dokonywały sukcesywnej ekspansji terytoriów należących do Brytów. Prawdopodobnie w V w. na terytorium, gdzie Anglosasi założyli sto lat później Bernicję istniało enigmatyczne królestwo Brytów – Bryneich.

Według źródeł pierwszym historycznym królem Bernicji był od roku 547 Ida (znanych jest jednak dwóch jego przodków nie potwierdzonych źródłowo: dziad Esa i ojciec Eoppa; jest to więc sytuacja podobna do przodków Mieszka I), który rządził do swojej śmierci w 559. Następcami króla Idy byli kolejno jego synowie: Glappa, Adda, Ethelryk, Teodoryk, Frithuwald oraz Hussa (nie jest pewne czy rzeczywiście był synem Idy, czy też może już jego wnukiem) i wnuk Idy – Ethelfrith. Przez znaczną część tego okresu kolejni władcy bronili państwa przed lokalnymi plemionami Brytów, stopniowo powiększając terytorium Bernicji.

Z początkiem VII w. Bernicia wdała się w konflikt z sąsiadującym z nią od południa królestwem Deiry. Początkowo Bernijczycy zwyciężyli i podbili sąsiadów, ale po śmierci Ethelfritha to Deira zapanowała nad Bernicją. Ostatecznie w 634 na tronie obydwu królestw – definitywnie jednocząc je – zasiadł jednak Oswald, wnuk Ethelfritha. Moment objęcia tronu przez Oswalda traktowany jest jako narodziny nowego państwa – królestwa Nortumbrii (według innej wersji datę powstania Nortumbrii przesuwa się na rok 654, czyli moment objęcia tronu Deiry – po zawirowaniach związanych m.in. z wojną przeciwko Mercji – przez Oswiu, brata Oswalda).

Granice

Zasięg terytorialny Bernicji znany jest tylko w przybliżeniu. Granicę wschodnią wyznaczało wybrzeże Morza Północnego; prawdopodobnie granicą południową była rzeka Tees (na południe od niej rozciągało się już królestwo Deiry); zachodnia granica jest trudna do wyznaczenia, jednakże na pewno zachodnim sąsiadem było jedno z królestw Brytów – Rheged (obecnie południowo-wschodnia Kumbria, w północno-zachodniej Anglii). Z kolei północną granicę na niewielkim odcinku stanowił prawdopodobnie dawny rzymski mur Antoninusa.

Zobacz też

• Anglosasi
• Nortumbria
• Heptarchia anglosaska

Bibliografia

• Dawid W. Rollason, Northumbria, 500–1100: Creation and Destruction of a Kingdom, Cambridge 2003
• N.J. Higham, The Kingdom of Northumbria AD 350–1100, Sutton-Stroud 1993
• Chris Lowe, The Making of Scotland: Angels, Fools and Tyrants: Britons and Angles in Southern Scotland, Edynburg 1999