Centauromachia
Centauromachia (także kentauromachia; gr. Κενταυρομαχία Kentauromachía, z gr. Κένταυρος Kéntauros ‘centaur’ i μάχη máchē ‘walka’, ‘bitwa’) – w mitologii greckiej walka centaurów z Lapitami.
Odbyła się podczas wesela króla Pejritoosa i Hippodamei (Hippodamia) w stolicy Lapitów[1][2][3]. Centaury, które uczestniczyły w uroczystości weselnej (zostały zaproszone na biesiadę, ponieważ uchodziły za krewnych króla), usiłowały porwać obecne na uczcie kobiety[4][5][6]. Jeden spośród nich (o imieniu Eurytion lub Eurytos) próbował zgwałcić pannę młodą[1]. Wkrótce wywiązała się groźna walka, gdyż zbiegły się centaury z całej Tesalii[3]. W końcu Lapitowie wraz z niektórymi Argonautami (m.in. Tezeuszem, Falerosem, Kajneusem, Polifemem) pokonali i zmusili centaury (które przeżyły walkę) do opuszczenia Tesalii[1][7][8].
Wyobrażenie o centauromachii przejawia się w greckim malarstwie wazowym i rzeźbie (metopy, sarkofagi, zachodni fryz wielkiej świątyni Zeusa w Olimpii)[2][4].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Pierre Grimal: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2008, s. 60. ISBN 83-04-04673-3.
- ↑ a b Dzieje heroiczne. W: Zygmunt Kubiak: Mitologia Greków i Rzymian. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 416–417. ISBN 83-7391-077-8.
- ↑ a b Bohaterowie. W: Jan Parandowski: Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1989, s. 141. ISBN 83-210-0677-9.
- ↑ a b Vojtech Zamarovský: Bohovia a hrdinovia antických bájí. Bratislava: Perfekt, 1998, s. 255. ISBN 80-8046-098-1. (słow.).; polskie wydanie: Bogowie i herosi mitologii greckiej i rzymskiej (Encyklopedia mitologii antycznej, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej).
- ↑ Pierre Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Jerzy Łanowski (red.), Maria Bronarska (tłum.), Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo, 2008, s. 281, ISBN 978-83-04-04673-3, OCLC 297685612.
- ↑ Vojtech Zamarovský, op.cit., s. 232–233. ISBN 80-8046-098-1.
- ↑ Mity o herosach. W: Michał Pietrzykowski: Mitologia starożytnej Grecji. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1979, s. 201. ISBN 83-221-0111-2.
- ↑ Pierre Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Jerzy Łanowski (red.), Maria Bronarska (tłum.), Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo, 2008, s. 98, 174, 293–294, ISBN 978-83-04-04673-3, OCLC 297685612.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]
- Aaron J. Atsma: Battle of the Lapiths and Centaurs. theoi.com. [dostęp 2010-10-25]. (ang.).
- Władysław Kopaliński: Słownik mitów i tradycji kultury. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2003, s. 155. ISBN 83-7399-022-4.
- Mała encyklopedia kultury antycznej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990, s. 140. ISBN 83-01-03529-3.