Candice Bergen (aktorka)
Candice Bergen (2006) | |
Imię i nazwisko |
Candice Patricia Bergren |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
9 maja 1946 |
Zawód |
aktorka, producentka |
Współmałżonek |
Louis Malle |
Lata aktywności |
od 1965 |
Candice Patricia Bergen[1] (ur. 9 maja 1946 w Beverly Hills) – amerykańska aktorka i producentka telewizyjna i filmowa, fotograf, pisarka i modelka.
Odtwórczyni tytułowej roli w sitcomie CBS Murphy Brown (1988–1998, 2018), za którą zdobyła pięć nagród Emmy (1989–90, 1992, 1994–95) i dwa Złote Globy (1989, 1992).
W 1980 była nominowana do Oscara dla najlepszej aktorki drugoplanowej za rolę Jessiki Potter w filmie Zacznijmy od nowa (1979)[2].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Wczesne lata
[edytuj | edytuj kod]Urodziła się w Beverly Hills w stanie Kalifornia jako starsze dziecko i jedyna córka modelki Frances Westerman (1922–2006)[3] i brzuchomówcy Edgara Bergena (1903–1978)[4]. Jej dziadkowie, Johan Henriksson Berggren i Nilla Svensdotter Osberg, byli szwedzkimi emigrantami[5]. W dzieciństwie nazywana była młodszą siostrzyczką Charliego McCarthy – lalki animowanej przez ojca[6]. Ma młodszego brata Krisa (ur. 12 października 1961), który został montażystą filmowym. W wieku szesnastu lat wystąpiła w audycji radiowej swojego ojca. W 1964 roku ukończyła szkołę średnią dla dziewcząt Harvard-Westlake School w Los Angeles, a następnie Montesano School w Szwajcarii i wydział historii i twórczego pisania na Uniwersytecie Pensylwanii w Filadelfii.
Kariera
[edytuj | edytuj kod]Rozpoczęła karierę jako modelka w Nowym Jorku, fotograf i reporterka, zanim pojawiła się na dużym ekranie w ekranizacji powieści Mary McCarthy w reżyserii Sidneya Lumeta Grupa (The Group, 1966) jako elegancka i tajemnicza Lakey o skłonnościach lesbijskich. Kolejna rol nauczycielki i asystentki mechanika w melodramacie wojennym Ziarnka piasku (The Sand Pebbles, 1966) u boku Steve’a McQueena przyniosła jej nominację do nagrody Złotego Globu dla obiecującej nowej twarzy. Po udziale w serialu CBS Niebieska korona (Coronet Blue, 1967), wystąpiła potem w komedii Dzień, w którym wypłynęła ryba (The Day the Fish Came Out, 1967), dramacie Claude Leloucha Żyć, aby żyć (Vivre pour vivre, 1967) z Yves’em Montandem, adaptacji powieści Johna Fowlesa Mag (The Magus, 1968) z Michaelem Caine’em i Anthonym Quinnem oraz westernach – Niebieski żołnierz (Soldier Blue, 1970) u boku Petera Straussa i Z zaciśniętymi zębami (Bite the Bullet, 1973) z Jamesem Coburnem i Gene’em Hackmanem i filmie przygodowym Wiatr i Lew (The Wind And The Lion, 1975) jako uprowadzona z Tangeru przez przywódcę berberyjskich rebeliantów[7].
W 1975 podjęła pracę jako fotoreporterka magazynów „Life”, „Playboy” i „Esquire”. Była pierwszą kobietą prowadzącą Saturday Night Live, 8 listopada 1975[8].
Zagrała w kontynuacji kinowego przeboju Opowieść Olivera (Oliver’s Story, 1978) u boku Ryana O’Neala. Znakomite recenzje i nominację do nagrody Oscara otrzymała za postać rozwodzącej się z niepozornym dziennikarzem Jessiki, która została piosenkarką w komedii Alana J. Pakuli Zacznijmy od nowa (Starting Over, 1979) z Burtem Reynoldsem. Kolejną jej ciekawą kreacją była postać fotoreporterki Margaret Bourke-White w biograficznym dramacie Richarda Attenborougha Gandhi (1982)[9], za którą była nominowana do nagrody Brytyjskiej Akademii Filmowej (BAFTA).
23 października 1984 zastąpiła Sigourney Weaver i wystąpiła na scenie Broadwayu jako Darlene w przedstawieniu Davida Rabe’a Harmider (Hurlyburly) z Williamem Hurtem, Harveyem Keitelem i Ronem Silverem. Ogromny sukces międzynarodowy odniosła w tytułowej roli reporterki FYI News Network, która próbuje samotnie wychowywać swoje dziecko w sitcomie CBS Murphy Brown (1988–98), za którą została uhonorowana wieloma nagrodami. Rola przewrotnej ex-Królowej Piękności i organizatorki Konkursu Miss Piękności w komedii sensacyjnej Miss Agent (Miss Congeniality, 2000) z Sandrą Bullock przyniosła jej nominację do nagrody Blockbuster Entertainment. Od 9 stycznia 2005 do 8 grudnia 2008 grała postać Shirley Schmidt w serialu ABC Orły z Bostonu (Boston Legal). Jako Marion w komedii romantycznej Ślubne wojny (2009) była nominowana do Złotej Maliny jako najgorsza aktorka drugoplanowa.
W 2012 powróciła na deski Broadwayu jako Alice Russell w sztuce Gore’a Vidala Ten najlepszy (Gore Vidal's The Best Man), a także w 2014 w roli Melissy Gardner w spektaklu A.R. Gurneya Listy miłosne (Love Letters)[10]. W telewizyjnym dramacie kryminalnym Lifetime Piękna i zabójcza (Beautiful & Twisted, 2015) zagrała Bernice Novack, matkę bogatego właściciela hotelu w Miami Beach (Rob Lowe).
W 1984 ukazała się jej autobiografia Knock Wood, która okazała się bestsellerem[11].
Była na wielu okładkach magazynów: „Vogue”, „Playboy”, „Harper’s Bazaar”, „TV Guide”, „Life”, „Vanity Fair”, „People”, „Time”, „Esquire”, „InStyle” i „The Hollywood Reporter”[12].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]27 września 1980 wyszła za mąż za francuskiego reżysera Louisa Malle’a. Mieli córkę Chloe (ur. 1985). Byli małżeństwem do śmierci Malle'a – 23 listopada 1995[13].
W 1998 związała się z magnatem nowojorskich nieruchomości Marshallem Rose[14], którego poślubiła 15 czerwca 2000 roku.
Wybrana filmografia
[edytuj | edytuj kod]Filmy fabularne
[edytuj | edytuj kod]- 1966: Grupa (The Group) jako Lakey Eastlake
- 1966: Ziarnka piasku (The Sand Pebbles) jako Shirley Eckert
- 1967: Dzień, w którym wypłynęła ryba (The Day the Fish Came Out) jako Electra Brown
- 1967: Żyć, aby żyć (Vivre pour vivre) jako Candice
- 1968: Mag (The Magus) jako Lily
- 1970: Awanturnicy (The Adventurers) jako Sue Ann Daley
- 1970: Niebieski żołnierz (Soldier Blue) jako Cresta Maribel Lee
- 1970: Uciekający punkt (Getting Straight) jako Jan
- 1971: Polowanie jako Melissa Ruger
- 1971: T.R. Baskin jako T. R. Baskin
- 1971: Porozmawiajmy o kobietach (Carnal Knowledge) jako Susan
- 1973: Z zaciśniętymi zębami (Bite the Bullet) jako Panna Jones
- 1973: Dom przy ulicy Harrow 11 (11 Harrowhouse) jako Maren Shirell
- 1975: Wiatr i lew (The Wind and the Lion) jako Eden Pedecaris
- 1977: Zasada domina (The Domino Principle) jako Ellie
- 1978: La fine del mondo nel nostro solito letto in una notte piena di pioggia jako Lizzy
- 1978: Opowieść Olivera (Oliver’s Story) jako Marcie Bonwit
- 1979: Zacznijmy od nowa (Starting Over) jako Jessica Potter
- 1981: Bogate i sławne (Rich and Famous) jako Merry Noel Blake
- 1982: Gandhi jako Margaret Bourke-White
- 1984: 2010: Odyseja kosmiczna (2010: The Year We Make Contact) jako SAL 9000
- 1985: Kij (Stick) jako Kyle McClaren
- 1985: Okoliczność łagodząca (Murder: By Reason of Insanity, TV) jako Ewa Berwid
- 1985: Król Artur (Arthur the King, TV) jako Morgan Le Fay
- 1987: Mayflower Madam (TV) jako Sydney Biddle Barrows
- 1996: Mary i Tim (Mary & Tim, TV) jako Mary Horton
- 2000: Miss Agent (Miss Congeniality) jako Kathy Morningside
- 2002: Dziewczyna z Alabamy (Sweet Home Alabama) jako burmistrz Kate Hennings
- 2003: Kroki w ciemności (Footsteps, TV) jako Daisy Lowendahl
- 2003: Teściowie (The In-Laws) jako Judy Tobias
- 2003: Szkoła stewardes (View from the Top) jako Sally Weston
- 2008: Seks w wielkim mieście (Sex and the City: The Movie) jako Enid Frick
- 2008: Kobiety (The Women) jako Catherine Frazier
- 2009: Ślubne wojny (Bride Wars) jako Marion St. Claire
- 2010: The Romantics jako Augusta Hayes
- 2014: A Merry Friggin' Christmas jako Donna Mitchler
- 2015: Piękna i zabójcza (Beautiful & Twisted, TV) jako Bernice
- 2016: Rules Don't Apply jako Nadine Henly
- 2018: Pozycja obowiązkowa (Book Club) jako Sharon
Seriale i filmy
[edytuj | edytuj kod]- 1967: Niebieska korona (Coronet Blue)
- 1975: Saturday Night Live jako gospodarz programu
- 1976: Saturday Night Live jako gospodarz programu
- 1976: Muppet Show (The Muppet Show) jako gość programu
- 1985: Żony Hollywood (Hollywood Wives) jako Elaine Conti
- 1987: Saturday Night Live jako gospodarz programu
- 1988-98: Murphy Brown jako Murphy Brown
- 1992: Kroniki Seinfelda (Seinfeld) jako Murphy Brown
- 1997: Z pierwszej strony (Ink) jako Murphy Brown
- 1999: Saturday Night Live jako gospodarz programu
- 2000: Family Guy jako Gloria Ironbox
- 2002-04: Seks w wielkim mieście (Sex and the City) jako Enid Frick
- 2003: Will & Grace (Para nie do Pary) w roli samej siebie
- 2004: Prawo i porządek (Law & Order) jako sędzia Amanda Anderlee
- 2005-2008: Orły z Bostonu (Boston Legal) jako Shirley Schmidt
- 2011: Dr House jako Arlene Cuddy
- 2013: The Michael J. Fox Show jako matka Mike'a
- 2015: Battle Creek jako Constance Agnew
- 2016: BoJack Horseman jako Closer (głos)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Candice Bergen. Listal. [dostęp 2017-03-20]. (ang.).
- ↑ Candice Bergen Awards. AllMovie. [dostęp 2023-02-19]. (ang.).
- ↑ Frances Westerman Bergen (1922–2006). Find A Grave Memorial. [dostęp 2017-03-20]. (ang.).
- ↑ Edgar Bergen (1903-1978). Find A Grave Memorial. [dostęp 2017-03-20]. (ang.).
- ↑ Candice Bergen — What Nationality Ancestry. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2017-03-20]. (ang.).
- ↑ Candice Bergen. Rotten Tomatoes. [dostęp 2017-03-21]. (ang.).
- ↑ Hal Erickson: Candice Bergen Biography. AllMovie. [dostęp 2023-02-19]. (ang.).
- ↑ Candice Bergen Biography. „TV Guide”. [dostęp 2017-03-20]. (ang.).
- ↑ Candice Bergen. Rotten Tomatoes. [dostęp 2017-03-21]. (ang.).
- ↑ Candice Bergen. Internet Broadway Database. [dostęp 2017-03-21]. (ang.).
- ↑ Candice Bergen: Knock Wood. Simon & Schuster, 1984. ISBN 978-1476770130.
- ↑ Candice Bergen Magazines. FamousFix. [dostęp 2023-02-19]. (ang.).
- ↑ Candice Bergen Biography (1946-). Film Reference. [dostęp 2017-03-20]. (ang.).
- ↑ Candice Bergen Dating History. FamousFix. [dostęp 2017-03-20]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Candice Bergen w bazie IMDb (ang.)
- Candice Bergen w bazie Filmweb
- Candice Bergen w bazie Notable Names Database (ang.)
- ISNI: 0000000081611890
- VIAF: 85818314
- LCCN: n83233507
- GND: 137433433
- BnF: 13891386f
- SUDOC: 058252428
- SBN: CFIV074386
- NLA: 40005897
- NKC: xx0078700
- BNE: XX1298582
- NTA: 07103255X
- BIBSYS: 90218641
- CiNii: DA06238774
- PLWABN: 9810613225405606
- NUKAT: n2012142359
- J9U: 987007432799005171
- CONOR: 22967139
- BLBNB: 000612941
- KRNLK: KAC2020L1403
- LIH: LNB:CWhT;=Bs
- Aktorki związane z Beverly Hills
- Amerykanie pochodzenia niemieckiego
- Amerykanie pochodzenia szwedzkiego
- Amerykańskie aktorki filmowe
- Amerykańskie aktorki teatralne
- Amerykańskie aktorki telewizyjne
- Amerykańskie modelki
- Amerykańscy producenci filmowi
- Amerykańscy producenci telewizyjni
- Laureaci nagrody Emmy
- Laureatki Złotego Globu dla najlepszej aktorki w serialu komediowym lub musicalu
- Ludzie urodzeni w Beverly Hills
- Urodzeni w 1946