Anni-Frid Lyngstad
 Anni-Frid Lyngstad (2013) | |
| Imię i nazwisko |
Anni-Frid Synni Lyngstad |
|---|---|
| Pseudonim |
Frida |
| Data i miejsce urodzenia |
15 listopada 1945 |
| Typ głosu | |
| Gatunki | |
| Zawód | |
| Aktywność |
1967–1984, 1996–2004, od 2018 |
| Wydawnictwo | |
| Powiązania | |
| Zespoły | |
| ABBA (1972–1982, 2018–2021) | |
| Odznaczenia | |
| |
| |
Anni-Frid Synni „Frida” Lyngstad (ur. 15 listopada 1945 w Ballangen) – szwedzka piosenkarka. Współtwórczyni i wokalistka zespołu ABBA.
Dzieciństwo
[edytuj | edytuj kod]Urodziła się w Bjørkåsen, małej wiosce w Ballangen nieopodal Narwiku w północnej Norwegii[2]. Jest nieślubną córką Norweżki Synni Lyngstad (1926–1947) i Niemca, Alfreda Hassego (1919–2009), żonatego podoficera Wehrmachtu stacjonującego w Norwegii[3], który przy ewakuacji wojsk niemieckich z Norwegii wrócił do Niemiec[4]. W 1946 wraz z babką, Arntine „Agny” Lyngstad, zamieszkała w Eskilstunie[5], później osiedliły się w Härjedalen, gdzie Agny podjęła pracę jako dozorczyni[6]. Wkrótce dołączyła do nich matka Fridy, po czym wszystkie trzy przeprowadziły się do Malmköpingu. Zaraz po tym jej matka zmarła na niewydolność nerek w wieku 21 lat[2]. Od tej pory dziewczynkę wychowywała samotnie babka[7]. W czerwcu 1949 przeniosły się do Torshälli[8], gdzie Agny znalazła pracę jako krawcowa. Frida poznała ojca dopiero w dorosłym życiu, we wrześniu 1977[9].
Kariera
[edytuj | edytuj kod]Zainteresowanie muzyką wykazywała już jako dziecko, śpiewając ludowe piosenki i ucząc się gry na gitarze[6]. Zachęcona przez babkę, w wieku 10 lat po raz pierwszy wystąpiła publicznie podczas spotkania zorganizowanego przez Czerwony Krzyż[7]. Niedługo później zaczęła śpiewać w zespole działającym w Eskilstunie, a żeby dostać się do jego składu, skłamała, że ma 16 lat[7]. W 1961 dołączyła do grupy Sörmalands Big Band, w której poznała pierwszego męża, Ragnara Fredrikssona[8]. W 1967 zwyciężyła w konkursie Nya ansikten[8]. W tym samym roku wystąpiła w programie telewizyjnym Hylands hörna[8], po którego wygraniu podpisała kontrakt z wytwórnią EMI[7]. Współpraca z firmą nie przyniosła jej jednak większego sukcesu komercyjnego, choć jej piosenki były grane w regionalnych rozgłośniach radiowych, a ona sama cieszyła się sympatią w lokalnej prasie[7]. W 1969 w jednym z programów radiowych poznała Benny’ego Anderssona, swojego drugiego męża, który pomógł jej w wydaniu debiutanckiej solowej płyty, zatytułowanej po prostu Frida[10].
W latach 1972–1982 wraz z Agnethą Fältskog, Björnem Ulvaeusem i Bennym Anderssonem występowała w zespole ABBA, z którym nagrała i wydała osiem albumów studyjnych: Ring Ring (1973), Waterloo (1974), ABBA (1975), Arrival (1976), The Album (1977), Voulez-Vous (1979), Super Trouper (1980) i The Visitors (1981).
Pozostając wokalistką zespołu ABBA, kontynuowała karierę solową. W 1975 wydała album pt. Ensam, na którym umieściła covery szwedzkich przebojów oraz utwór „Fernando”, który w wykonaniu Abby stał się międzynarodowym przebojem[11]. W 1976 roku przyleciała do Polski do Warszawy wraz z członkami Abby na koncert ABBA w Studio 2 do TVP. W 1979 premierę miał film Gå på vattnet om du kan, w którym zagrała postać Anny.
Po zawieszeniu działalności zespołu w listopadzie 1982 wydała swój pierwszy anglojęzyczny album solowy pt. Something’s Going On, której producentem został Phil Collins[12], i który osiągnął duży sukces komercyjny, rozchodząc się w ponad 2 mln egzemplarzy[13]. Pod koniec 1984 wydała drugi międzynarodowy album pt. Shine, który jednak spotkał się z chłodnym przyjęciem wśród krytyków[14], co zraziło Lyngstad do nagrywania kolejnych płyt[15]. We wrześniu 1986 ogłosiła koniec kariery[15]. W 1987 premierę miał utwór „Så länge vi har varann”, który nagrała z duetem Ratata[15].
Po zakończeniu kariery muzycznej poświęciła się życiu rodzinnemu i działalności charytatywnej[15]. Zaangażowała się w projekt ekologiczny „Artister för Miljö”, a w ramach promocji akcji zorganizowała koncert charytatywny w Sztokholmie, na którym zaśpiewała piosenki „Änglamark” i „Saltwater”[16]. W 1996 wznowiła karierę fonograficzną wydaniem albumu pt. Djupa andetag, który spotkał się z przychylnym odbiorem krytyków i słuchaczy[17]. W 2002 nagrała duet „La Barcallore” z Filippą Giordano, dwa lata później nagrała utwór „The Sun Will Shine Again” umieszczony albumie Jona Lorda, a w 2010 premierę miał album Jojje Wadeniusa Reconnection, na którym zaśpiewała cover utworu Cata Stevensa „Morning Has Broken”[18].
Charakterystyka muzyczna i inspiracje
[edytuj | edytuj kod]Na solowych albumach prezentuje mieszankę gatunkową. Album Something’s Going On zawierał m.in. brzmienia rocka, jazzu, reggae i rock and rolla, a także ballady[19].
Jako swoją ulubioną piosenkarkę podaje Joan Jett[19]. Lubi także twórczość zespołów Queen, Genesis i Led Zeppelin[20].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Była trzykrotnie zamężna. W 1962 wyszła za Ragnara Fredrikssona[8], z którym miała dwoje dzieci: Hansa (ur. 1963) i Lisę-Lottę (1967–1998)[7]. W 1968 rozwiedli się, a dzieci pozostały pod opieką ojca ze względu na zawodowe obowiązki Lyngstad[8]. 7 października 1978 wyszła za Benny’ego Anderssona[21], z którym w 1981 wzięła rozwód. Po rozpadzie małżeństwa spotykała się z przedsiębiorcą Bertilem Hjärtem[22]. Następnie wyszła za Heinricha Ruzzo Reuss von Plauena[15], z którym była do jego śmierci 29 października 1999[23]. W wyniku tego ostatniego małżeństwa przysługiwał jej tytuł książęcy[15] – Jej Książęca Wysokość Księżniczka Anni-Frid Reuss von Plauen[24].
Pasjonuje się malarstwem; w wolnych chwilach tworzy własne dzieła, poza tym fascynują ją dzieła René Magritte’a, Christosa i Francisa Bacona[3].
Znużona i zmęczona stałym zainteresowaniem kolorowej prasy jej osobą, w 1982 wyprowadziła się ze Szwecji i zamieszkała w Londynie[19]. Z uwagi na rozwój miłosnej relacji z Ruzzo Reussem przeprowadziła się do Freiburga[15]. Następnie przeniosła się do Zermatt[25], a w 2018 zamieszkała w Genolier u stóp Jury.
W latach 80., zainspirowana postawą Agnethy Fältskog, wystosowała list otwarty do przedstawicieli szwedzkiej prasy kolorowej z prośbą o zaprzestanie naruszania jej prywatności i szerzenia nieprawdziwych informacji o jej życiu prywatnym[26].
Dyskografia
[edytuj | edytuj kod]Albumy szwedzkojęzyczne
[edytuj | edytuj kod]- 1971 – Frida
- 1975 – Frida ensam
- 1996 – Djupa andetag
Albumy angielskojęzyczne
[edytuj | edytuj kod]- 1982 – Something’s Going On
- 1984 – Shine
Albumy
[edytuj | edytuj kod]- 1972 – Anni-Frid Lyngstad
- 1991 – På egen hand
- 1993 – Tre kvart från nu
- 1997 – Frida 1967–1972
- 1998 – Frida – The Mixes
- 2005 – Frida
Single
[edytuj | edytuj kod]- 1967 – En ledig dag
- 1967 – Din
- 1968 – Simsalabim
- 1968 – Mycket kär
- 1969 – Härlig är vår jord
- 1969 – Så synd du måste gå
- 1969 – Peter Pan
- 1970 – Där du går lämnar kärleken spår
- 1971 – En liten sång om kärlek
- 1971 – En kväll om sommarn
- 1971 – Min egen stad
- 1972 – Vi är alla barn i början
- 1972 – Man vill ju leva lite dessemellan
- 1975 – Fernando
- 1982 – I Know There’s Something Going On
- 1983 – To Turn The Stone
- 1983 – Here we’ll stay
- 1983 – Belle
- 1983 – Time
- 1984 – Shine
- 1984 – Come To Me (I Am Woman)
- 1987 – Så länge vi har varann
- 1992 – Änglamark
- 1996 – Även en blomma
- 1996 – Ögonen
- 1997 – Alla mina bästa år
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]- 1974 – ABBA (film) jako wokalistka zespołu ABBA
- 1977 – ABBA. Film jako ona sama
- 1979 – Walk on water if you can – jedna z głównych bohaterek
- 1980 – ABBA – In Concert
- 1993 – Fame in the twentieth century jako ona sama
- 1999 – Abba – The winner takes it all jako ona sama
- 2004 – ABBA – The Definitive Collection
- 2004 – Super Troupers: 30 years of ABBA jako ona sama
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Kommendör av första klassen Królewskiego Orderu Wazów – 2024[27]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 56.
- ↑ a b Tarka 2013 ↓, s. 25.
- ↑ a b Tarka 2013 ↓, s. 107.
- ↑ Kate Connolly: Torment of the Abba star with a Nazi father. [dostęp 2020-01-09]. (ang.).
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 110.
- ↑ a b Tarka 2013 ↓, s. 105.
- ↑ a b c d e f Welch 2013 ↓, s. 61.
- ↑ a b c d e f Tarka 2013 ↓, s. 26–27.
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 108.
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 30.
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 62.
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 189.
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 213.
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 214–215.
- ↑ a b c d e f g Tarka 2013 ↓, s. 218–219.
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 235.
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 236.
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 258–259.
- ↑ a b c Tarka 2013 ↓, s. 190.
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 201.
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 126.
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 174.
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 238.
- ↑ Welch 2013 ↓, s. 66.
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 292.
- ↑ Tarka 2013 ↓, s. 197.
- ↑ ABBA receive prestigious Order of the Vasa knighthood in their native Sweden [online], news.sky.com, 31 maja 2024 [dostęp 2024-06-01] (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Marzena Tarka: ABBA. Fenomen i legenda. Bielsko Biała: Wydawnictwo Pascal, 2013. ISBN 978-83-7642-236-7.
- Claire Welch: ABBA. Anna Ratajczyk (tłum.). Wydawnictwo Olesiejuk, 2013. ISBN 978-83-7844-115-1.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Anni-Frid Lyngstad w bazie Filmweb
- Anni-Frid Lyngstad w bazie IMDb (ang.)
- Anni-Frid Lyngstad w bazie Notable Names Database (ang.)
- Biogram na oficjalnej stronie zespołu ABBA. abbasite.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-15)].