American Motors

AMC
American Motors Corporation
	; logo AMC
Państwo	Stany Zjednoczone
Siedziba	Southfield
Data założenia	1954
Data likwidacji	1988
Prezes	George W. Romney
brak współrzędnych
	Multimedia w Wikimedia Commons

American Motors Corporation (AMC) – dawny amerykański koncern i producent samochodów z siedzibą w Southfield działający w latach 1954–1988. Na przestrzeni lat wytwarzało samochody pod markami Hudson, Nash, Rambler oraz AMC. Pod koniec należało do koncernu Chrysler Corporation

Struktura koncernu

Marki

AMC – amerykańska marka samochodów działająca w latach 1966–1988,
Jeep – amerykańska marka samochodów terenowych działająca od 1953 roku, należąca do koncernu w latach 1970–1988.

Zlikwidowane lub sprzedane

Hudson – amerykańska marka samochodów działająca w latach 1909–1957,
Nash – amerykańska marka samochodów działająca w latach 1916–1957,
Rambler – amerykańska marka samochodów działająca w latach 1904–1983,
AM General – amerykański producent pojazdów specjalistycznych działający od 1971 roku, w 1983 sprzedany LTV Corp.

Historia

Początki

W 1897 roku Thomas Jeffery zbudował swój pierwszy prototyp. W roku 1900 nabył byłą fabrykę rowerów Sterling w mieście Kenosha w stanie Wisconsin, by produkować samochody pod marką Rambler. W marcu 1902 roku rozpoczęła się produkcja pierwszych ramblerów. Był to drugi w USA masowo produkowany samochód (ponad 1500 sztuk rocznie) – rok po przedsiębiorstwie Oldsmobile i rok przed Fordem.

Po śmierci założyciela w roku 1910, jego syn, Charles Jeffery, przejął kontrolę. Zmienił nazwę samochodu na Jeffery w roku 1914. W roku 1916 przedsiębiorstwo kupił Charles Williams Nash, tworząc spółkę Nash Motors. W 1937 roku Nash połączyło się ze spółką Kelvinator w Nash-Kelvinator.

Powstanie American Motors

1 maja 1954 roku nastąpiła fuzja Nash-Kelvinator z przedsiębiorstwem Hudson Motor Car Company, tworząc nową spółkę American Motors Corporation^[1]. George Mason, ówczesny dyrektor generalny Nash, twierdził, że jedynym sposobem przetrwania na rynku dla niezależnych producentów jest połączenie sił i stworzenie jednej wielkiej korporacji, która mogłaby konkurować z „wielką trójką” koncernu General Motors, korporacji Forda i Chryslera. Było to wówczas największe połączenie spółek w historii, o wartości prawie 200 milionów ówczesnych dolarów^[2]. Mason planował również przyłączenie niezależnych producentów samochodów Studebaker oraz Packard, lecz ostatecznie przedsiębiorstwa te nie zdecydowały się na to^[2].

Packard Motor Car Company zakupiło przedsiębiorstwo Studebaker w tym samym roku 1954^[2]. Korporacja Studebaker-Packard kooperowała z koncernem American Motors przez około 2 lata, sprzedając mu silniki Packarda. W roku 1956 współpraca została jednak zakończona z powodu zaprzestania produkcji własnych silników przez Packarda. George Mason zmarł w roku 1954, jego następcą został George W. Romney.

Od tego momentu AMC musiało radzić sobie samo. Z końcem 1957 roku zlikwidowano oddziały Hudson i Nash i zaprzestano produkcji samochodów pod tymi markami, a zamiast tego wprowadzono od kolejnego roku modelowego nowy oddział i markę Rambler, dotychczas będącą nazwą taniej linii modeli firmy Nash^[3]. Od 1966 roku modelowego część samochodów zaczęto sprzedawać pod marką American Motors (AMC)^[4]. Od 1970 roku natomiast zlikwidowano markę Rambler i wszystkie produkty pozostały pod marką AMC^[5]. W 1966 roku Studebaker-Packard przestał istnieć, większość powojennych producentów również upadła^[5]. Pozostała tylko Wielka Trójka i AMC. W 1983-4 ustanowiło, wraz z BAIC Group jedną z pierwszych, motoryzacyjnych spółek joint venture w Chinach – Beijing Jeep^[6].

Likwidacja i przekształcenie

Przedsiębiorstwo American Motors Corporation zostało wykupione przez Chrysler Corporation 2 marca 1987 roku. Marka przestała istnieć, a jedyny jej dotychczasowy model, AMC Eagle w wersji Wagon, produkowano przez kolejny rok pod marką Eagle jako Eagle Wagon.

Modele samochodów

Historyczne (Hudson)

Wasp (1954–1956)
Hornet (1954–1957)

Historyczne (Nash)

Rambler (1950 – 1955)
Statesman (1950 – 1956)
Ambassador (1927 – 1957)
Metropolitan (1954 – 1962)

Historyczne (Rambler)

Six (1956 – 1960)
V8 (1956 – 1960)
Rebel (1957 – 1960)
Ambassador (1958 – 1966)
Classic (1961 – 1966)
Marlin (1965 – 1966)
Rebel (1966 – 1967)
American (1958 – 1969)

Historyczne (AMC)

Amitron (1967)
Marlin (1966 – 1967)
Rebel (1967 – 1970)
AMX (1968 – 1970)
Ambassador (1966 – 1974)
Javelin (1968 – 1974)
Hornet (1970 – 1977)
Gremlin (1970 – 1978)
Matador (1971 – 1978)
Matador Coupe (1974 – 1978)
Pacer (1975 – 1980)
Concord (1977 – 1983)
Spirit (1979 – 1983)
Eagle (1980 – 1988)

Przypisy

↑ Flory 2008 ↓, s. 594.
↑ ^a ^b ^c Flory 2008 ↓, s. 545–546.
↑ Flory 2008 ↓, s. 815, 829.
↑ Flory 2004 ↓, s. 412–413.
↑ ^a ^b Flory 2004 ↓, s. 409–413.
↑ BAICH History. baihc.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-15)]. (ang.)..

Bibliografia

J. „Kelly” Flory: American Cars, 1946–1959: Every Model, Year by Year. McFarland & Company, 2008. ISBN 978-0-7864-3229-5. (ang.).
J. „Kelly” Flory: American Cars, 1960–1972: Every Model, Year by Year. McFarland & Company, 2004. ISBN 978-0-7864-1273-0. (ang.).

Linki zewnętrzne

Motorbase – American Motors Corporation. motorbase.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-01-05)].
American Motors Corporation – brief history. 4wheelz.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-02-08)].
The International American Motors Owners Association
National AMC Rambler Car Club
American Motors Forum. amcforum.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-03-10)].

[CITEREFFlory2008594-1] Flory 2008 ↓, s. 594.

[CITEREFFlory2008545–546-2] Flory 2008 ↓, s. 545–546.

[CITEREFFlory2008815,_829-3] Flory 2008 ↓, s. 815, 829.

[CITEREFFlory2004412–413-4] Flory 2004 ↓, s. 412–413.

[CITEREFFlory2004409–413-5] Flory 2004 ↓, s. 409–413.

[6] BAICH History. baihc.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-15)]. (ang.)..

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Główne marki	Chrysler Dodge Jeep Ram
Oddziały	Chrysler Amplex Chrysler Argentina Chrysler Australia Chrysler Europe Chrysler Marine
Inne firmy	Global Electric Motorcars Envi Mopar
Wycofane lub sprzedane	Graham Brothers (1928–1929) DeSoto (1928–1961) Fargo (1913–1972) Simca (1967–1970) Singer (1967–1970) Matra (1967–1976) Humber (1967–1976) Commer (1967–1976) Hillman (1967–1976) Sunbeam (1967–1976) Barreiros (1969–1978) Karrier (1967–1979) Imperial (1955-1975, 1980-1983) AMC (1987–1988) Lamborghini (1987–1994) Eagle (1988–1998) Plymouth (1928–2001)
Spółki joint-venture	Global Engine Alliance Diamond-Star Motors

Hudson	Wasp (1954–1956) Hornet (1954–1957) Jet (1954) Rambler (1955–1956)
Nash	Rambler (1950–1957) Statesman (1950–1956) Ambassador (1927–1957) Metropolitan (1954–1962)
Rambler	Six (1956–1960) V8 (1956–1960) Rebel (1957–1960) Ambassador (1958–1966) Classic (1961–1966) Marlin (1965–1966) Rebel (1966–1967) American (1958–1969)
AMC	Marlin (1966–1967) Rebel (1967–1970) AMX (1968–1970) Ambassador (1966–1974) Javelin (1968–1974) Hornet (1970–1977) Gremlin (1970–1978) Matador (1971–1978) Matador Coupe (1974–1978) Pacer (1975–1980) Concord (1977–1983) Spirit (1979–1983) Eagle (1980–1988)