Micirjirtii

Xiinjiree keessatti, micirjirtiin (Afaan ingilifaan :organism) qaama lubbuuqabuu kamiyyuu kan amaloota jireenyaa bu’uuraa kanneen akka guddinaa, walhormaataa fi kulkulfannaa kakaaftuu kennuu danda’u jechuudha. Orgaanizimoonni bifa adda addaatiin argamuu danda’u, micirjirtiiwwan baaqlubbiyyoo shifaawoo kan akka baakteeriyaa fi pirootozoo irraa kaasee hanga orgaanizimoota danlubbiyyoo qaban walxaxaa kan akka biqiltootaa, bineensotaa fi fangasii.

Micirjirtiiwwan gurmaa’ina lubbiyyoo isaaniitiin kan beekaman yoo ta’u, kunis pirookaariyootii yookiin yuukaariyootii ta’uu danda’a. Micirjirtiiwwan pirookaariyootii kan akka baakteeriyaa wirmaata adda ta’ee fi orgaaneelota biroo sabaga haguugame hin qaban. Gama biraatiin, biqiltoota, bineensota, fangasii fi pirootiistota dabalatee micirjirtiiwwan yuukaariyootii seelii niwukilasii dhugaa fi orgaaneloota addaa adda addaa qaban.

Orgaanizimoonni naannoo isaanii waliin walitti dhufeenya uumuun, anniisaa fi qabeenya adeemsa jireenya isaanii itti fufsiisuuf argatu. Gosa adda addaatiin ramadamuu kan danda’an yoo ta’u, tokkoon tokkoon isaanii amala addaa fi uumama jeneetikii mataa isaanii qabu. Orgaanizimoonni bakka jireenyaa adda addaa fi bakka ikoloojii adda addaa keessatti jiraachuu fi guddachuufis madaqfamuu bal’aa agarsiisu.

Qorannoon orgaanizimootaa fi wal-nyaatinsa isaanii xiinjiree jedhamuun kan beekamu yoo ta’u, dameewwan xixiqqaa adda addaa kanneen akka xiinneefka, xiinbiqila, maaykiroobaayoloojii fi xiinnaannoo kan hammatedha. Orgaanizimootaa fi adeemsa baayoloojii isaanii hubachuun walxaxiinsa jireenyaa fi addunyaa uumamaa hubachuuf barbaachisaa dha.