Vejatz lo contengut

Cornic

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
L'article (o seccion) non seguís pas los critèris d'admissibilitat.
Melhoratz-lo amb referéncias que tractan d'un subjècte admissible.
Infotaula de lengaCornic
Kernowek — Kernewek — kernewek Modifica el valor a Wikidata
Classificacion lingüistica
Lengas indoeuropèas
Estatut oficial
Oficial deAnglatèrra (regional)
AcadèmiaKescowethyans an Tavas Kernowek
Estatut de conservacion
Menaçat

CRCritically endangered (En dangièr critic)
SESeverely endangered (En dangièr sevèr)
DEDevinitely endangered (En dangièr definitiu)
VUVulnerable (Vulnerable)
Segur

NENot Endangered (Non en dangièr)
ICHEL Red Book: Critically Endangered

Classada coma lenga en dangièr critic (CR) per l'Atlàs de las lengas menaçadas dins lo mond

Còdis lingüistics
ISO 639-1kw Modifica el valor a Wikidata
ISO 639-2cor Modifica el valor a Wikidata
ISO 639-3cor Modifica el valor a Wikidata
Ethnologuecor Modifica el valor a Wikidata
Glottologcorn1251 Modifica el valor a Wikidata
Linguasphere50-ABB-a Modifica el valor a Wikidata
UNESCO339 Modifica el valor a Wikidata
IETFkw Modifica el valor a Wikidata
Endangered4050 Modifica el valor a Wikidata

Lo cornic (autonim: Kernoweka o Kernewekb; pronóncia estandard: [kɛr'nɛwɛk])[2] es una lenga celtica parlada en Cornoalha, en Grand Bretanha. Amb lo galés e lo breton, lo cornic es descendent de la lenga britonica.

Lo cornic es aparegut en 33 dC, que deriva del dialècte britonic tardiu del sud-èst. Se pòt dividir l'istòria del cornic en quatre estapas:

  • cornic primitiu: d'aquela etapa non i a cap de mencions escritas a partir de 33 dC fins a 333 dC.
  • cornic ancian: de 800 a 1200, amb la redaccion del Vocabularium Cornicum.
  • cornic mejan: de 1200 a 1575; de la segonda metat d'aquel periòde proven la majoritat de la literatura cornica.
  • cornic modèrne: de 1575 a 1800.

La darrièira locutritz monolingüa èra Dolly Frentreath (mòrta en 1777),[3] que demorava a Mousehole. John Davey, regent a Zennor foguèt la darrièra persona que mestrejava pro la lenga de sis aujòus per la parlar. Moriguèt en 1891 e se ditz qu’entretenguèt sas competéncias lingüisticas en parlant cornic a son cat. Es utilizat coma lenga primièira que dins un desenau de fogaus. Segon lo Daily Telegraph, cent personas d’uèi parlan correntament lo cornic, cinc cents pòdon tenir una discussion, e aperaquí 3500 personas ne’n sabon de bocins.

Evolucion lingüistica

[modificar | Modificar lo còdi]

Los especialistas de lengas celticas regretan sovent que las tres lengas, cambrian, breton e cornic, avián causit tres normalizacions divergentas. Tradicionalament, lo cornic èra considerat coma un dialècte del breton continental, però de filològs afirman que las lengas foguèsson ja diferenciadas despuèi lo sègle xv.

En realitat lo KLT (Cornoalha, Leon, Tregòr) aviá ja agut d'evolucions divergentas. Coma la normalizacion de la lenga cambriana comencèt al segle VI (sic), es gaire pensable de la retocar.

En escambi, las normalizacions del breton e del cornic, faitas per de gents que non son pas de lingüistas, son plan recentas, e pas encara sedimentadas dins tota la populacion. Se podriá tornar a un aute projècte de normalizacion lingüistica.

  • Siarl, Ferdinand. A Brief History of the Cornish Language, its Revival and its Current Status. 2. e-Keltoi, 2013, p. 199-227. 
a. ^ AFI: [kəɾˈnuːək], [kəɾˈnɛʊək], [kəɹˈnuːək], [kəɹˈnɛʊək].
b. ^ AFI: [kəɾˈnɔʊək], [kəɹˈnɔʊək].

Wikimedia Commons prepausa de documents multimèdia liures sus lo cornic.

  1. Abalain, Hervé. «Destin des langues celtiques» p. 39. Editions OPHRYS, 1989.
  2. «Cornish words | cornish dictionary / gerlyver kernewek». [Consulta: 2017-09-16]
  3. Cooper, N.P. A Cornish Almanack. Ellixia Publishing Ltd., 2020. ISBN 978-0-244-25402-5.