Deeteel
nihookááʼ naaldeehii | |
Dahináanii Naaldeehii Bidoh Dahólónígíí Bikʼiiz Naakiígíí Bííghą́ą́stsʼǫǫd Dahólónígíí Bíígháán Dahólónígíí Biyaatsʼiin Dahólónígíí Bidił Daazdoígíí dóó Daʼałtʼoʼígíí Biishchʼid Dahólónígíí Náhookǫs biyaadi Hadahóólįįdígíí Bikéshgaan Naaki dóó Bikéshgaan Dį́įʼii Ńdaʼatʼaałii bideeʼ dahólónígíí Bįįh
Deeteel | |
Ndaʼałkaahí bikʼehgo Alces alces wolyé | |
Náhookǫsjí Kéyah Dah Siʼánígíí dóó Biʼééʼ Łichííʼí Bikéyah | |
---|---|
naaldeehii daʼałchozhígíí (ńdaʼatʼaałígíí) | |
Deeteel éí bįįh dóó dzeeh dah yikahjí atah yisdzoh, áádóó éí bįįh danilínígíí tʼáá ałtso yilááh áníłtso. Ndaʼałkaahí dóó ééʼdeetįįhii éí "Alces alces" deiłníigo dayózhí.
Deeteel éí Náhookǫsjí kéyah dah siʼánígíí dóó Kinghą́ą́ʼ Haltsooí Dineʼé Bikéyahdi dóó Chʼah Bideeʼí Dineʼé Bikéyahdi dóó Nahoditsʼǫʼłání Dineʼé Bikéyahdi dóó Náhookǫsjí Biʼééʼ Łichííʼí Bikéyah bikáaʼgi tʼéiyá naakai. Áadi éí tsintahgi dóó ńdíshchííʼ bił hadahoozdzohgi dahiná, áádóó éí yas dóó tin dahólǫ́ǫgi tʼóó ahayóí; deesdoigi dóó honeezílígi éí ádaadin.
Ánoolinígíí
[łahgo áshłééh | łahgo áshłééh]Deeteel éí 8–11di adéesʼeezłį́įʼgi ádaníłtso);[1] bikąʼígíí éí 850–1580 dahidídloʼ áníłdáás, baʼáádígíí éí 600–800 dahidídloʼ áníłdáas łeh. Nááná éí bitsʼíís deibéłchíʼíigo ndaashchʼąąʼ, áádóó éí bideeʼ nteel (éí bininaa deeteel daolyé); bikąʼígíí tʼéiyá bideeʼ hólǫ́, baʼáádígíí éí bideeʼ ádaadin.
ádaníłtso łeh (Chʼiyą́
[łahgo áshłééh | łahgo áshłééh]Deeteel éí daʼałchozhgo naakai; chʼil dóó tsin ndeesgai (kʼaiʼ da, kʼishchííʼ da) deiłchozh. Tłʼoh doo deiłchozh da łeh. Nááná éí táłkááʼ chʼil ayóo deiłchozh.
- ^ Burnie/Wilson. Animal. Dorling Kinderley. London, Tótaʼ Dineʼé Bikéyah: 2011./n.227 góneʼ