Medlemmer av Riksforsamlinga på Eidsvoll

Måleriet «Eidsvold 1814» blei utført av Oscar Arnold Wergeland 70 år etter forsamlinga på Eidsvoll og var ei gåve til Stortinget i 1885. Christian Magnus Falsen står oppreist framfor forsamlinga og les opp grunnlova, Wilhelm Frimann Koren Christie sit ved sida av. I alt omfattar måleriet rundt 70 portrett. Måleriet heng i Stortingssalen.

Dette er ei oversikt over medlemmer av Riksforsamlinga på Eidsvoll, det vil seie dei 112 eidsvollmennene og kor dei var utsende frå til Riksforsamlinga på Eidsvoll i 1814.

Av dei 112 medlemmene av riksforsamlinga vart 33 peika ut blant dei militære. Dei andre vart peika ut som representantar for landdistrikt og byar. Embetsmennene dominerte forsamlinga med meir enn halvparten av medlemmene. Men ingen av dei var mellom dei mest framståande embetsmennene i Noreg. Over halvparten var juristar og det var femten teologar (prestar), 44 av dei 112 hadde utdanning frå Universitetet i København. Ei handfull av medlemmene var store bruks- og godseigarar og 13 var kjøpmenn. Kristian Fredriks valreglar hadde gjort at gardbrukarane blei godt representert, i alt blei nærare ein tredel av forsamlinga gardbrukarar.

Forsamlinga bestod av utpeikte representantar frå heile Noreg med unntak av Nord-Noreg.

Fleire av Eidsvollsmennene var unge. Gjennomsnittsalderen for riksforsamlinga var 42,8 år.

Representantar på Eidsvoll 17. mai 1814

Tabellen viser alle eidsvollmenn med yrke (stilling), alder og «parti». Valentin Sibbern er ført opp to gonger: Han blei vald som representant både for Smålenenes amt og Akershus ridende Jegerkorps, men tok plass som representant for si militære eining på Eidsvoll. Peter Motzfeldt blei vald til ein av Bergen by sine representantar, men vart samstundes vald av artillerikorpset og inntredde etter råd frå Kristian Fredrik som representant for korpset.

Valkrins	Namn	Alder	Yrke	«Parti»
Agershuus Amt	Peder Anker	65	kammerherre	unionspartiet
Agershuus Amt	Christian Magnus Falsen	32	sorenskrivar	sjølvstendepartiet
Agershuus Amt	Christian Christensen Kollerud	47	gardbrukar	?
Aggershusiske Ridende Jægerkorps	Valentin Sibbern	35	major	unionspartiet
Aggershuske Skarpskytter Regiment	Frederik Wilhelm Stabell	51	oberstløytnant	?
Aggershuske Skarpskytter Regiment	Zacharias Melleby	33	kommandersersjant	sjølvstendepartiet ?
Arendals Deputation	Alexander Christian Møller	52	distriktslege	?
Artillerie-Corpset	Peter Motzfeldt	47	kaptein	sjølvstendepartiet
Artillerie-Corpset	Hans Haslum	25	sersjant	sjølvstendepartiet
Bergen Byes Deputerede	Wilhelm Frimann Koren Christie	36	sorenskrivar	sjølvstendepartiet
Bergen Byes Deputerede	Frederik Meltzer	35	grosserar	sjølvstendepartiet
Bergen Byes Deputerede	Jens Rolfsen	49	grosserar	sjølvstendepartiet
Bergen Byes Deputerede	Jonas Rein	54	residerande kapellan	sjølvstendepartiet
Søndre Bergenhuus Amt	Arnoldus von Westen Sylow Koren	50	sorenskrivar	sjølvstendepartiet
Søndre Bergenhuus Amt	Georg Burchard Jersin	47	sokneprest	sjølvstendepartiet
Søndre Bergenhuus Amt	Brynjel Andersen Gjerager	53	gardbrukar	sjølvstendepartiet
Nordre Bergenhuus Amt	Lars Johannes Irgens	39	kanselliråd og sorenskrivar	sjølvstendepartiet
Nordre Bergenhuus Amt	Nicolai Nielsen	37	sokneprest	sjølvstendepartiet
Nordre Bergenhuus Amt	Peder Pedersson Hjermann	60	gardbrukar	sjølvstendepartiet
Bergenhusiske Regiment	Ole Elias Holck	40	kaptein	?
Bergenhusiske Regiment	Niels Johannesen Loftesnæs	25	musketer	sjølvstendepartiet
Buskeruds Amt	Frederik Schmidt	43	prost	sjølvstendepartiet
Buskeruds Amt	Johan Collett	39	fut	sjølvstendepartiet
Buskeruds Amt	Christopher Borgersen Hoen	47	gardbrukar	?
Bratsberg Amt	Severin Løvenskiold	37	kammerherre, amtmann	unionspartiet
Bratsberg Amt	Peder Jørgen Cloumann	67	justisråd	unionspartiet
Bratsberg Amt	Talleiv Olavsson Huvestad	53	gardbrukar	unionspartiet
Christiania	Georg Sverdrup	44	professor	sjølvstendepartiet
Christiania	Christopher Frimann Omsen	53	tollprokurator	unionspartiet
Christianssand	Nicolai Wergeland	34	residerande kapellan	unionspartiet
Christianssand	Ole Clausen Mørch	40	grosserar	unionspartiet
Christians Amt	Laurits Weidemann	39	sorenskrivar	sjølvstendepartiet
Christians Amt	Hans Jacob Stabel	45	sokneprest	sjølvstendepartiet
Christians Amt	Anders Lysgaard	58	gardbrukar	sjølvstendepartiet
Christiansund	John Moses	33	kjøpmann	unionspartiet
Dramen	Nikolai Scheitlie	61	forvaltar	sjølvstendepartiet
Friderichshald	Carl Adolph Dahl	45	kanselliråd, byfogd, sorenskrivar	?
Friedrichsstad	Andreas Michael Heiberg	46	kanselliråd, byfogd	sjølvstendepartiet
Hedemarkens Amt	Claus Bendeke	51	amtmann	sjølvstendepartiet
Hedemarkens Amt	Andreas Aagaard Kiønig	43	sorenskrivar	sjølvstendepartiet
Hedemarkens Amt	Ole Olsen Evenstad	48	lensmann	sjølvstendepartiet
Holmestrand	Hans Hein Nysom	47	sokneprest	sjølvstendepartiet
Jarlsberg Grevskab	Herman Wedel-Jarlsberg	35	greve	unionspartiet
Jarlsberg Grevskab	Gustav Peter Blom	29	sorenskrivar	unionspartiet
Jarlsberg Grevskab	Ole Rasmussen Apeness	49	gardbrukar	unionspartiet
Ingenieur Brigaden	Henrik Frederik Arild Sibbern	29	kaptein	sjølvstendepartiet
Kongsberg	Poul Steenstrup	42	bergmeister og direktør for Kongsberg Sølvverk	sjølvstendepartiet
Kragerøe	Christian Hersleb Horneman	32	byfogd	sjølvstendepartiet
Laurvig	Christian Adolph Diriks	39	justisråd og sorenskrivar	sjølvstendepatiet
Laurvigs Grevskab	Iver Hesselberg	52	proprietær	sjølvstendepartiet ?
Laurvigs Grevskab	Anders Hansen Grønneberg	35	skipskaptein	sjølvstendepartiet ?
Laurvigs Grevskab	Ole Olsen Amundrød	43	gardbrukar	sjølvstendepartiet
Lister Amt	Gabriel Lund	39	kjøpmann	sjølvstendepartiet
Lister Amt	Jens Erichstrup	39	fut	unionspartiet
Lister Amt	Theis Jacob Thorkildsen Lundegaard	40	gardbrukar	sjølvstendepartiet
Mandals Amt	Osmund Andersson Lømsland	49	gardbrukar	unionspartiet
Mandals Amt	Erich Haagensen Jaabech	55	gardbrukar	unionspartiet
Mandals Amt	Syvert Omundsson Eeg	57	gardbrukar	unionspartiet
Molde	Frederik Motzfeldt	35	byfogd	sjølvstendepartiet
Moss	Gregers Winther Wulfsberg	34	byfogd
Nedenæs Amt	Jacob Aall	41	jarnverkseigar	unionspartiet
Nedenæs Amt	Hans Jacob Grøgaard	50	sokneprest	unionspartiet
Nedenæs Amt	Thor Reiersen Lilleholt	34	lensmann	unionspartiet
Nordenfjelske Infanteri Regiment	Peter Blankenborg Prydz	38	kaptein	sjølvstendepartiet
Nordenfjelske Infanteri Regiment	Helge Ellingsen Waagaard	33	musketer
Norske Jæger Corps	Palle Rømer Fleischer	33	kaptein	unionspartiet
Norske Jæger Corps	Niels Fredriksen Dyhren	36	korporal	sjølvstendepartiet
Oplandske Infanterie Regement	Diderich Hegermann	51	oberst	sjølvstendepartiet
Oplandske Infanterie Regement	Pål Torsson Harildstad	50	kommandersersjant	sjølvstendepartiet
Porsgrund	Jørgen Aall	43	grosserar	sjølvstendepartiet
Raabøigelaugets Amt	Thomas Bryn	32	sorenskrivar	unionspartiet
Raabøigelaugets Amt	Even Torkildsen Lande	56	gardbrukar	unionspartiet
Raabøigelaugets Amt	Olav Knutsson Tveiten	56	lensmann	sjølvstendepartiet
Romsdals Amt	Hilmar Meincke Krohg	38	amtmann	sjølvstendepartiet
Romsdals Amt	Jens Stub	50	prost	unionspartiet
Romsdals Amt	Elling Olsson Walbøe	51	gardbrukar	unionspartiet
Røraas Bergkorps	Richard Floer	47	kaptein
Smaalehnenes Amt	Valentin Sibbern	35	major
Smaalehnenes Amt	Peter Ulrik Magnus Hount	45	prost	sjølvstendepartiet
Smaalehnenes Amt	John Hansen Sørbrøden	39	gardbrukar	sjølvstendepartiet
Schien	Didrich von Cappelen	53	grosserar	unionspartiet
Stavanger Bye	Peder Valentin Rosenkilde	42	kjøpmann	sjølvstendepartiet
Stavanger Amt	Lars Andreas Oftedahl	33	sokneprest	unionspartiet
Stavanger Amt	Christen Mølbach	48	kjøpmann	unionspartiet
Stavanger Amt	Asgaut Olsen Regelstad	53	gardbrukar	sjølvstendepartiet
Søe-Deffensionen	Jens Schow Fabricius	58	kommandør	sjølvstendepartiet
Søe-Deffensionen	Thomas Konow	17	løytnant	sjølvstendepartiet
Søe-Deffensionen	Peder Johnsen	31	underoffiser	sjølvstendepartiet
Søe-Deffensionen	Even Thorsen	36	matros	sjølvstendepartiet
Søndenfieldske Infanterie-Regiment	Daniel Frederik Petersen	57	oberst	sjølvstendepartiet
Søndenfieldske Infanterie-Regiment	Ole Svendsen Iglerød	30	musketer	sjølvstendepartiet
Søndenfieldske Dragon-Regiment	Eilert Waldemar Preben Ramm	45	rittmeister	sjølvstendepartiet
Søndenfieldske Dragon-Regiment	Peder Paulsen Balke	35	korporal	sjølvstendepartiet
Tellemarkske Infanterie Regiment	Enevold Høyum	39	kaptein	sjølvstendepartiet
Tellemarkske Infanterie Regiment	Gullik Madssen Rød	28	kommandersersjant	sjølvstendepartiet
Trondhjems Bye	Andreas Rogert	60	etatsråd	sjølvstendepartiet
Trondhjems Bye	Peter Schmidt	32	grosserar	unionspartiet
Søndre Trondhjems Amt	Jacob Hersleb Darre	57	sokneprest
Søndre Trondhjems Amt	Anders Rambech	47	sorenskrivar	sjølvstendepartiet
Søndre Trondhjems Amt	Lars Larsen Forsæth	55	klokkar	sjølvstendepartiet
Nordre Trondhiems Amt	Hans Christian Ulrik Midelfart	44	prost	sjølvstendepartiet
Nordre Trondhiems Amt	Hieronymus Heyerdahl	41	sokneprest	sjølvstendepartiet
Nordre Trondhiems Amt	Sivert Pålsson Bratberg	34	gardbrukar	?
Første Trondh. Inf. Regiment	Georg Ulrich Wasmuth	26	kaptein	sjølvstendepartiet
Første Trondh. Inf. Regiment	Daniel Larsen Schevig	28	sersjant	sjølvstendepartiet
Annet Trondhjemske regiment	Jacob Erik Lange	47	kaptein
Annet Trondhjemske regiment	Helmer Andersen Gjedeboe	28	sersjant	sjølvstendepartiet ?
Trondhiemske Dragon Corps	Frederik Hartvig Johan Heidmann	37	premierløyntnant	sjølvstendepartiet
Trondhiemske Dragon Corps	Petter Johnsen Ertzgaard	30	kvartermeister	unionspartiet
Tønsberg	Carl Stoltenberg	44	grosserar	sjølvstendepartiet
Westerlenske Inf. Regiment	Just Henrik Ely	55	major
Westerlenske Inf. Regiment	Omund Bjørnsson Birkeland	28	underjeger	unionspartiet
Øster Risøer	Henrik Carstensen	61	kjøpmann, jarnverkeigar	unionspartiet

Nordnorske representantar

Litografi av Bodø av Peter Frederik Wergmann frå rundt 1835, med Bodin kyrkje bak til venstre i bilete. Dei første valmannsvala fann stad 29. april mellom anna i Bodin kyrkje. Amtmann Christen Elster i Nordlands amt budde i Bodø.

Det var ingen representantar frå dei nordnorske fylka (amta) til stades på Eidsvoll. Dette kom mellom anna av at kommunikasjonane var dårleg utbygd og reise- og post-tidene lange. Det er ikkje desto mindre også påvist at biskop Mathias Bonsach Krogh, som hadde fått ansvar for å setje i gang valprosessen av Kristian Fredrik, ikkje forhasta seg i dette arbeidet, men tvert imot skreiv til prinsregenten at val «ei nu kan skee i Nordlandene og Finmarken».

Forseinkinga gjorde at amtmannen i Finmarken (no Troms og Finnmark) fekk meldinga om at det skulle haldast riksforsamling først fire dagar etter at denne var tredd saman. Vidare brev til sokna i landsdelen gjekk ut 14. mai med ordre om at det skulle veljast representantar til eit møte i Tromsø 24. juli–1. august for å velje eidsvollmenn frå amtet.

16. juli fekk amtmann Johan Caspar Krogh melding sørfrå om at Grunnlova var vedteke og at Kristian Fredrik var konge. Dette var alt for seint til å avlyse møtet. Krogh avgjorde å halde val likevel 1. august, men da til det første ordinære Storting, som var planlagt våren 1815. Dette var det aller første stortingsvalet i Noreg.

Konflikta med Sverige leia til at heller ikkje dette valet fekk noka praktisk tyding. Etter Mossekonvensjonen av 14. august blei eit omframt Storting kalla inn til 7. oktober. Til Tromsø kom innkallinga ikkje før 20. oktober. Ein av de valde, gardbrukaren og tømraren Henrik Larsen Skjæret frå Balsfjord, drog straks av garde. Han kom så langt som til Bodø, men derfrå vendte han heim da han fekk vite at Stortinget alt hadde avslutta forhandlingane.

Dei tre som vart valde frå Finmarken var pastor Niels Drejer frå Hammerfest, handelsmann og distriktssjef i Kystvernet Lorenz Peter Jessen frå Klauva i Senja, og gardbrukaren Henrik Larsen Skjæret frå Balsfjord. Sjølv om amtmannen hadde avgjort at desse tre skulle møte på det første ordinære Storting i 1815, vart dei aldri stortingsmenn. Det blei halde nye val neste år til dette Stortinget, og andre menn blei valde frå Finmarkens Amt: Johannes Henriksen Aas, Nils Normann og Wilhelm Henrik Klerck.

Situasjonen var noko annerleis i Nordland. Hit kom meldinga om at riksforsamlinga på Eidsvoll var avslutta såpass tidleg at amtmannen fann det nyttelaust å kalle inn til valmøte. Nordland var dermed det einaste amtet som ikkje valde utsendingar til grunnlovsforsamlinga.

Kjelder

• PolSys - Data om det politiske system Arkivert 2012-06-09 ved Wayback Machine.
• Korte omtalar av alle Eidsvollmenn på Eidsvoll 1814

• Denne artikkelen bygger på «Liste over medlemmer av Den Grunnlovgivende Forsamling» frå Wikipedia på bokmål, den 7. april 2012, revisjon 10314638

Litteratur

• Tallak Lindstøl (1857-1925) (1914). «Riksforsamlingen paa Eidsvold 1814». Stortinget og statsraadet : 1814-1914. D. 1 : De enkelte storting og statsraader 1814-1885. Kristiania: Steen'ske bogtrykkeri. 

Bakgrunnsstoff

Wikikilden:Grunnloven på Wikikilden (frie originaltekstar)