Havlire
| Havlire | |
 Havlire, Puffinus puffinus Foto: Ómar Runólfsson
| |
| Utbreiing og status | |
Status i verda:  Livskraftig Utbreiinga av havlire | |
| Systematikk | |
| Rike: | Dyr Animalia |
| Rekkje: | Ryggstrengdyr Chordata |
| Underrekkje: | Virveldyr Vertebrata |
| Klasse: | Fuglar Aves |
| Orden: | Stormfuglar Procellariiformes |
| Familie: | Stormfuglfamilien Procellariidae |
| Slekt: | Puffinus |
| Art: | Havlire P. puffinus |
| Vitskapleg namn | |
| Puffinus puffinus | |
Havlire (Puffinus puffinus) er ei mellomstor lire i stormfuglfamilien, Procellariidae, som lever i Atlanteren. Havlira hekkar på øyar i Nord-Atlanteren, dei fleste innanfor Dei britiske øyane. Ho er ein langdistansemigrant som trekkjer sørover i den nordlege vinteren til havområda utanfor Brasil og Argentina, dels òg utanfor Sør-Afrika.
Skildring
[endre | endre wikiteksten]Havlira har den typiske lireflukta, flyg lågt over vassflata, med seriar av grunne, kvikke vengeslag med stive venger, etterfølgt av glideflukt med litt hengjande venger. Ho har sotsvart overside og er kvit under. Hovudet er mørkt ned til undersida av auga og den kvite undersida har eit relativt skarp skilje mot den kvite halsen, der andre lireartar har meir diffus overgang mellom over og undersida. Undersida av vengene har ein mørk, tydeleg avgrensa kant rundt heile vengen, som inkluderer mørke vengespissar. Kroppslengda er ca. 30-36 centimeter og ho veg ca. 450 gram.[1]
Populasjonen var estimert til over ein million individ i 2004 og er minkande.[2]
Utbreiing
[endre | endre wikiteksten]I tillegg til dei britiske øyane finst det hekkekoloniar på Newfoundland og på småøyar utanfor Massachusetts. Dessutan på Island og sørover til Kanariøyane.[2] Nokre få streiffuglar har funne vegen så langt som til Australasia.[1]
I norske farvatn
[endre | endre wikiteksten]Dette er den mest vanlege lira som kan treffast i Nordsjøen. I Norsk Ornitologisk Forening og Artsdatabanken sitt rapportsystem for fuglar er det meldt inn observasjonar av over 1300 havlirer i åra frå 2004 til 2011. Det finst observasjonar frå Finnmark til indre Oslofjorden, men Rogaland og Agder utgjer nær halvparten av tilfella. Juli og august månad har til saman dei fleste av observasjonane.[3]
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- Barrie Heather og Hugh Robertson, The Field Guide to the Birds of New Zealand (revised edition), Viking, 2005
- BirdLife International (2012) Species factsheet: Puffinus puffinus Arkivert 2012-10-09 ved Wayback Machine.. Henta frå http://www.birdlife.org den 9. juni 2012.
Referansar
[endre | endre wikiteksten]- ↑ 1,0 1,1 Heather og Robertson, 2005
- ↑ 2,0 2,1 BirdLife International, 2012
- ↑ Rapportsystemet for fugler systemet samlar informasjon lagt inn av friviljuge observantar og tala representerer ikkje eit perfekt statistisk utval av fuglar som faktisk passerer kysten. Observasjonar henta frå systemet 9. juni 2012
Bakgrunnsstoff
[endre | endre wikiteksten]
- Videoar, bilete og lydopptak av dverglire hos Internet Bird Collection