-es

Nederlands

Huidig bestand
76

Uitspraak

• IPA: \ˈɛs\

Woordafbreking

• -es

Woordherkomst en -opbouw

• [A] via Middelnederlands -esse, Frans -esse en laat Latijn -issa, zoals in abbatissa, van Oudgrieks -ισσα (-issa)

Achtervoegsel

[A] -es v

1. vormt de vrouwelijke vorm van een beroep of (handelende) persoon.

   • zanger → zangeres .
   • baron → barones .
   • eigenaar → eigenares .
   • diaken en diacones hebben dezelfde Latijnse oorsprong: diaconus .

Synoniemen

• -e
• -in
• -ster

Verwante begrippen

• vrouwelijke vorm van -is

Afgeleide begrippen

    1. enige nog in te voeren woorden met dit voorvoegsel

airhostes beheerseres belijderes decoratieschilderes genezeres gezinsvoogdes gospelzangeres handlezeres hofmeesteres hoorderes houderes kiezeres kluizenares middelares oppasseres opzichteres poorteres popzangeres schuldenares schutspatrones stadsdichteres stichteres tapdanseres toehoorderes troosteres veinzeres vertroosteres voorlezeres ziekenoppasseres

Vertalingen

    1.   

Engels: -ess (en) Frans: -esse (fr) v Grieks: -ισσα (el) v

Italiaans: -essa (it) v Portugees: -esa (pt) v Spaans: -esa (es) v

[B] -es v / m

1. (muziek) symbool voor een toon die met een halve toon verlaagd is ten opzichte van de grondtoon
2. (muziek) akkoordsymbool voor een accoord toon dat een (met een halve toon) verlaagde grondtoon heeft

   • G → Ges .
   • A → As .

Opmerkingen

• Na een klinker vervalt de 'e'.

Latijn

Huidig bestand
1

Achtervoegsel

-es g, soms m of v

1. vormt zelfstandige naamwoorden van naamwoorden, hiervan de handelend persoon gevend, -er, -aar. Komt weinig voor en de afleiding is vaak verouderd of onregelmatig.

   «equus → ĕquĕs»

   paard → ruiter

   «pes → pĕdĕs»

   voet → voetganger, infanterist

   «ala → ālĕs»

   vleugel → vogel

   «com- + ire → (comeo) → cŏmĕs»

   samen + gaan → metgezel, begeleider

Synoniemen

• -a, -sor, -ter, -tor

Verwante begrippen

• -trix

Verbuiging

	enkelvoud	meervoud
nominatief	-es	-itēs
genitief	-itis	-itum
datief	-itī	-itibus
accusatief	-item	-itēs
vocatief	-es	-itēs
ablatief	-ite	-itibus