SKEPP
| Studiekring voor Kritische Evaluatie van Pseudowetenschap en het Paranormale | ||
|---|---|---|
| ||
| Afkorting | SKEPP | |
| Oprichting | 8 juni 1990 | |
| Voorzitter | Wietse Wiels | |
| Algemeen secretaris | Brecht Decoene | |
| Erevoorzitter | Tim Trachet, Jean Paul Van Bendegem, Etienne Vermeersch | |
| Oprichter | Willem Betz, Tim Trachet, Jean Paul Van Bendegem, Etienne Vermeersch, Herman Roelants, e.a. | |
| Hoofdkantoor | Waversebaan 203 | |
| Land | België | |
| Europees lidmaatschap | European Council of Skeptical Organisations | |
| Ledenaantal | Ongeveer 1000 | |
| Website | https://www.skepp.be/ | |
De Studiekring voor de Kritische Evaluatie van Pseudowetenschap en het Paranormale (SKEPP) is een onafhankelijke sceptische vereniging in België.[2]
Stichting
[bewerken | brontekst bewerken]Deze vereniging zonder winstoogmerk[2] ontstond vanuit de Vereniging voor Sterrenkunde, en werd opgericht in 1990 door dertien mensen onder wie Etienne Vermeersch, Willem Betz, Tim Trachet en Jean Paul Van Bendegem.[3] De vereniging draait op de vrijwillige inzet van wetenschappers en filosofen. SKEPP haalt haar inkomsten voornamelijk uit lidgelden. De Belgische media doen geregeld een beroep op SKEPP's kritische invalshoek wanneer een paranormaal of pseudowetenschappelijk onderwerp ter sprake komt. Hoewel de vereniging vooral een kritische informatieve functie vervult, haalde zij in 2004 de Vlaamse krantenkoppen toen dertig sceptici aan de Universiteit Gent een zelfmoordstunt uithaalden met een overdosis homeopathisch verdund slangengif, belladonna, en arseen.[4][5][6] Het doel van deze actie was aan te tonen dat er in homeopathische geneesmiddelen geen werkzame stoffen zitten. Tevens bekritiseerde ze de ziekenfondsen om de buitenwettelijke vergoeding van alternatieve behandelingen. Volgens SKEPP wordt daarmee de indruk gewekt dat deze echt werken.[7][8] De homeopathische zelfmoordstunt inspireerde in 2010 de Britse Merseyside Skeptics Society om de 10:23-campagne te lanceren, die internationaal veel gevolg kreeg en waaraan ook SKEPP opnieuw meedeed.[9]
Doelstellingen
[bewerken | brontekst bewerken]De doelstellingen van deze vereniging luiden als volgt:[2]
- Het verrichten van kritisch onderzoek naar beweringen die hetzij op basis van de huidige stand van de wetenschappelijke kennis uiterst onwaarschijnlijk zijn, hetzij met deze kennis in tegenspraak zijn. In het bijzonder richt SKEPP zich op als pseudowetenschappelijk te kwalificeren verklaringen en als paranormaal aangeduide verschijnselen.
- Daarbij claims of theorieën niet a priori af te wijzen. Hun waarde wordt slechts bepaald na kritisch onderzoek en objectieve evaluatie van alle argumenten. Beide zijn vrij van filosofische, levensbeschouwelijke en politieke opvattingen.
- Het verzamelen en ontsluiten van literatuur, documenten en ander materiaal dat op deze bovenstaande beweringen betrekking heeft.
- Het onder het groot publiek bekendmaken van de resultaten van haar eigen en ander kritisch onderzoek door het uitgeven van een periodiek, het organiseren van lezingen en congressen, het geven van voorlichting via media, scholen, etc.
- Het onderhouden van contacten met organisaties die deze doelstellingen geheel of gedeeltelijk onderschrijven.
Activiteiten
[bewerken | brontekst bewerken]SKEPP geeft sinds 2000 het tijdschrift Wonder en is gheen Wonder uit, dat in maart 2023 werd omgedoopt tot Skepp Magazine[bron?] en zich zowel op pseudowetenschappelijke als wetenschappelijk-filosofische onderwerpen richt. Sinds 1996 reikt SKEPP bijna jaarlijks prijzen uit aan niet-leden, met name de Zesde Vijs en de Skeptische Put. In 2012 werd door SKEPP Het Denkgelag georganiseerd, een reeks conferenties waarin een wetenschapper als centrale gast in interactie met het publiek ongedwongen over filosofische, sceptische en wetenschappelijke onderwerpen kon spreken. Het Denkgelag groeide uit tot een onafhankelijke vzw die skeptische conferenties organiseert. Sinds 2015 organiseert SKEPP de "Zomerschool Kritisch Denken", gericht aan leerkrachten. SKEPP organiseert maandelijks lokaal een "Skeptics in the Pub" in Gent, Antwerpen en Leuven.
Zesde Vijs
[bewerken | brontekst bewerken]Prijs voor wie zich het voorbije jaar verdienstelijk heeft gemaakt in het verspreiden van objectieve kennis inzake pseudowetenschap en het paranormale, of door in de media op te vallen door een genuanceerde kritische kijk of door een grondig gedocumenteerd betoog. De winnaar krijgt de pdw-trofee, genoemd naar Patrick De Witte, jarenlang voorzitter van de prijzencommissie van SKEPP.
- 2023: Hilde Van Waelvelde, pediatrisch kinesitherapeut UGent;[10]
- 2022: Frederick Delaere, coördinator Belgisch UFO-meldpunt;
- 2021: de GEMS, de adviesraad van experts met betrekking tot de coronapandemie;[11]
- 2020: Maarten Schenk, factchecker en oprichter Trendolizer;[12]
- 2019: Sara Vandekerckhove en Femke van Garderen, journalisten van De Morgen;[13]
- 2018: Test Aankoop en Test Gezond;
- 2017: Maxie Eckert en Mark Eeckhaut, journalisten van De Standaard;[14]
- 2016: Dieter De Cleene, wetenschapsjournalist bij Eos;
- 2015: Stijn Bruers, ethicus, voor het artikel "Waarom de milieubeweging het ggo-dossier mag loslaten"[15] ;
- 2014: Maggie De Block;
- 2013: Marleen Finoulst;
- 2012: Ruben Mersch, voor zijn boek Oogklepdenken;
- 2011: wetenschapsredactie van De Standaard;
- 2010: tv-programma Ook getest op mensen, Eén;
- 2009: documentairemakers Ilse van Lysebeth en Ellen Vermeulen voor hun Panoramareportage De Mirakelmakers;
- 2008: Bruno Clément ven RTBF-actualiteitsmagazine Questions à la Une;
- 2007: radiomaker Jan Vanlangendonck van Radio 1;
- 2006: geen;
- 2005: journalist en filosoof Joël de Ceulaer van Knack;
- 2004: journalist Mark Eeckhaut van De Standaard;
- 2003: voormalig rector van de Universiteit Gent Andreas De Leenheer;
- 2002: communicatiewetenschappers Els De Bens en Karin Raeymaeckers;
- 2001: radioprogramma Jongens en Wetenschap;
- 2000: journalist Eddy Daniëls;
- 1999: Eos-journalist Wim Daems;
- 1998: rechtspsycholoog Hans Crombag;
- 1997: fysicus Jean Bricmont;
- 1996: historicus en moraalwetenschapper Gie van den Berghe.
Skeptische Put
[bewerken | brontekst bewerken]Prijs voor wie zich uitzonderlijk onkritisch heeft opgesteld en de popularisering van kennis en wetenschap totaal verkeerd heeft begrepen:
- 2023: Servaas Bingé;
- 2022: Ariane Bazan;
- 2021: Artsen Voor Vrijheid, voor hun twijfels zaaien over coronavaccins en -maatregelen;[11]
- 2020: Mattias Desmet, hoofddocent klinische psychologie aan Universiteit Gent;[12]
- 2019: Karel de Grote Hogeschool en Howest voor de opleiding acupunctuur;[13]
- 2018: Jan Jacobs;
- 2017: Veerle Dobbelaere en Nancy Steels (TalentTester);[14]
- 2016: geen laureaat in 2016;
- 2015: geen laureaat in 2015;
- 2014: Jan Allein en werkgroep 'Beperk de straling';[16]
- 2013: Peter Vereecke;
- 2012: Patrick Geryl;
- 2011: geen laureaat in 2011;
- 2010: Chris Vermeire;
- 2009: Chris Gaublomme, voorzitter vzw Preventie Vaccinatieschade;
- 2008: Peter Aelbrecht;
- 2007: Vijf TV - My mind and body;
- 2006: geen laureaat in 2006;
- 2005: geen laureaat in 2005;
- 2004: geen laureaat in 2004;
- 2003: de ziekenfondsen Socialistische Mutualiteiten, Landsbond der Christelijke Mutualiteiten en Liberale Mutualiteit (2003);[17]
- 2002: journalist Willem J. Duckaert in magazine Blik en maar Natuurlijk! (2002);
- 2001: de Gentse psychologie-professor Stephan Lievens voor zijn boek Tussen de lijnen! Over grafologie;[18]
- 2000: Test Aankoop en Test Gezondheid van Verbruikersunie Test Aankoop;
- 1999: Ingeborg Sergeant;
- 1998: geen laureaat in 1998;
- 1997: VELAZQUEZ (Paranormal Consulting);
- 1996: Wim Daems.
Sisyphusprijs
[bewerken | brontekst bewerken]De Sisyphusprijs is een geldprijs voor Nederlanders en Belgen die onder gecontroleerde omstandigheden hun paranormale begaafdheid weten aan te tonen. Kanshebbers zijn bijvoorbeeld wichelroedelopers en pendelaars, sterren- en tarotlezers, en diegenen die sterk gepotentieerde (oneindig verdunde) drankjes weten te onderscheiden.[19] De uitdager kan zelf een test bedenken mits de kans op slagen maar minder dan 1 op 1.000 is, zodat toeval uitgesloten kan worden. De prijs verwijst naar de Griekse mythologische figuur Sisyphus die een steen tegen een berg moest opduwen die telkens terugrolde. Volgens Jan Willem Nienhuys zou het overtuigen van het grote publiek van dergelijke claims eenzelfde onbegonnen werk zijn.[19] Er zijn meerdere uitdagers geweest, maar geen van hen lukte het de prijs te winnen. Het geldbedrag verbonden aan de prijs was aanvankelijk 10.000 euro, maar werd van 1 oktober 2012 tot 30 september 2013 verhoogd naar 1 miljoen euro.[20] Sindsdien is het te winnen geldbedrag 25.000 euro.
SKEPP nodigde de winnares van het tv-programma Het Zesde Zintuig, Jacqueline Philips, uit voor de test. Philips ging niet in op het aanbod.[21]
De uitdaging wordt gedeeld door tal van Europese sceptische verenigingen en geldt als het equivalent van de Amerikaanse One Million Dollar Paranormal Challenge die werd uitgeloofd door James Randi.[22]
Zie ook
[bewerken | brontekst bewerken]- Stichting SKEPSIS (Nederlandse zustervereniging SKEPP)
- Vereniging tegen de Kwakzalverij (Nederlandse zustervereniging SKEPP)
- European Council of Skeptical Organisations
- Committee for the Scientific Investigation of Claims of the Paranormal
- ↑ contacteer SKEPP. SKEPP (22 oktober 2012). Gearchiveerd op 12 augustus 2022. Geraadpleegd op 1 oktober 2022.
- ↑ a b c SKEPP, Over SKEPP. Website SKEPP. Gearchiveerd op 23 juni 2014. Geraadpleegd op 16 mei 2014. . De statuten verschenen in de Bijlage van het Belgisch Staatsblad van 2 augustus 1990.
- ↑ Gustaaf Cornelis, 10 jaar SKEPP in november 2000 (2000). SKEPP.be, 08 juli 2009
- ↑ Pauwels, Hilde, Gif slikken om homeopathie te ontmaskeren. De Standaard. 12 januari 2004
- ↑ De Homeopathie stunt. Skepp.be, 1 maart 2004 (overzicht artikels in de media)
- ↑ (en) Belgium Skeptics Commit Mass Suicide Skeptical Inquirer magazine, May 2004
- ↑ Betz, Willem, SKEPP in debat met de ziekenfondsen. Skepp.be, 29 november 2003
- ↑ Betz, Willem, Skeptische Put: de winnaars. Skepp.be, 2003
- ↑ "Skepp pleegt collectief zelfmoord", De Standaard, 7 februari 2011. Gearchiveerd op 3 maart 2016. Geraadpleegd op 16 mei 2014.
- ↑ SKEPP reikt Zesde Vijs uit aan pediatrisch kinesitherapeute Hilde Van Waelvelde. Het Nieuwsblad (25 mei 2024). Geraadpleegd op 27 mei 2024.
- ↑ a b SKEPP reikt jaarlijkse prijzen uit. SKEPP (14 juni 2022). Gearchiveerd op 14 juni 2022. Geraadpleegd op 15 juni 2022.
- ↑ a b Zesde Vijs van Skepp gaat naar deze Vlaamse factchecker. De Morgen (19 mei 2021). Gearchiveerd op 21 mei 2021. Geraadpleegd op 21 mei 2021.
- ↑ a b ‘De Morgen’-journalisten winnen Zesde Vijs van SKEPP voor reeks over groeiende vaccintwijfel in Vlaanderen. De Morgen (29 juli 2020). Geraadpleegd op 29 juli 2020.
- ↑ a b Veerle Dobbelaere krijgt "Skeptische Put"-prijs voor pseudowetenschappen. VRT NWS (4 juni 2018). Gearchiveerd op 1 oktober 2022. Geraadpleegd op 4 juni 2018.
- ↑ Waarom de milieubeweging het ggo-dossier mag loslaten, 24 maart 2015
- ↑ skepp.be, [1]. skepp.be, 2014
- ↑ Prof. Dr Willem Betz, Skeptische Put: De Winnaars — De Ziekenfondsen. SKEPP (2003). Gearchiveerd op 27 maart 2014. Geraadpleegd op 31 januari 2023. “De ziekenfondsen eigenen zich het recht toe om zelf medische beroepen, en zelfs specialiteiten te erkennen die niet door de wet erkend zijn. (osteopaten, chiropractors, geneesheer-specialist in de homeopathie?).”
- ↑ Professor Lievens valt in Skeptische Put. SKEPP (6 februari 2002). Gearchiveerd op 4 oktober 2022. Geraadpleegd op 31 januari 2023.
- ↑ a b Joep Engels, Win een miljoen met het lezen van tarotkaarten. 30 september 2012
- ↑ SKEPP verhoogt Sisyphus prijs tot 1.000.000 EURO. Wayback Machine. SKEPP (28 september 2012). Gearchiveerd op 5 oktober 2012. Geraadpleegd op 29 januari 2015.
- ↑ Dirk Verhofstadt, Wat een onzin!. Liberales.be, 30 januari 2009
- ↑ "SKEPP geeft 1 miljoen euro aan 'paranormaal begaafden'", Knack, 28 september 2012. Gearchiveerd op 4 oktober 2022. Geraadpleegd op 29 januari 2015.
· 
· 