مالی
مختصات: غربی′۰°۸ شمالی′۳۹°۱۲ / عبارتون خطا: < ِعملگر اَمه وسّه آشنا نی‌یه ۱۲٫۶۵جنوب
République du Mali مالی |
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
| ملی شعار: «یک مردم، یک هدف، یک کیش» | ||||||
| ملی سرود: برای آفریقا و برای تو مالی |
||||||
 |
||||||
| نیشتنگا (و گتترین شهر) | باماکو غربی′۰°۸ شمالی′۳۹°۱۲ / عبارتون خطا: < ِعملگر اَمه وسّه آشنا نی‌یه ۱۲٫۶۵جنوب | |||||
| رسمی زوون | فرانسوی | |||||
| حکومت ِنوع | نیمه جمهوری | |||||
| حاکمون نوع • رئیس جمهور نخست وزیر |
ابراهیم ابوبکر کیتا مودیبو سیدیبه |
|||||
| موارد منجر به تشکیل فرانسه جه |
۲۲ سپتامبر ۱۹۶۰ | |||||
| گتی | ||||||
| - | گتی | ۱٬۲۴۰٬۱۹۲کیلومتر مربع (۲۴ام) | ||||
| - | ئو (٪) | ۱٫۶ | ||||
| جمعیت | ||||||
| - | سرشماری | ۱۴٬۵۱۷٬۱۷۶ (۶۶ام) |
||||
| - | جمعیت انبسی | ۱۱/km۲ (۲۰۷ام) | ||||
| پول یکا | فرانک سی اف ای (XOF) |
|||||
| زمونی منطقه | GMT (جهونی ساعت+۰) | |||||
| - | تابستونی (DST) | DST (جهونی ساعت) | ||||
| اینترنتی دامنه | .ml | |||||
| تلفن پیش‌شماره | +۲۲۳ | |||||
مالی اتا کشور آفریقای ِمرکزی-غربی بخش دله هسته. این کشور ِبعضی قسمتون آفریقای گت صحرا دله قِرار گیرنه. این کشور بین‌المللی دریائون و اوقیانوسون جه راه ندانّه و خاشِک ِپه دَره. مالی فقیرترین کشورون جا هسته و بیش از ۱۵ میلیون نفر جمعیت دانه که بیش از ۱۰ درصد وشون جه نیشتنگا (= پایتخت) دله درنه.[۱]
مالی ِشمالی قسمتون دله ژانویه ۲۰۱۲ جه درگیری‌هایی شروع بیّه و ازواد ِطرفدارون تجزیه‌بِخا بَیینه. ۲۲ مارس ۲۰۱۲ ات‌سری سرباز ریاست‌جمهوری کاخ ره بَییتنه و کودتا اعلام هاکردنه.[۲] روز ۶ آوریل ۲۰۱۲ ازواد شه استقلال و سِوا بَیّن ره اعلام هاکرده.[۳] ولی القاعده وشون ره کنار بَزوئه و وشون شه بخاستی جه مجبور بَیینه که کوتا بِئِن. اسا افراطی شورشیون اتی سختگرونه اسلامی قانون این مناطق دله بی‌یشتنه.[۴] کشور ِنیشتنگا دله هم دیونکوندا ترائوره، که ملی مجمع ِرئیس هسته، سربازون ِاجازه په اساسی قانون ِپه‌رووی جه دولت ِریاست ره دانّه و فرانسه‌ی ِکومِک جه دَره سعی کانده شمالی قسمتون ره پس بَیره.[۵]
تاریخ
[دچی‌ین]
- مالی قدیم اتا گت ِامپراتوری بی‌یه و آفریقا دله خله قدرت داشته.
- این سرزمین میون سال‌های ۱۸۸۱ و ۱۸۹۵ فرانسه مستعمره بیه.
- ۱۹۶۰: استقلال که مودیبو کیتا ونه رهبر بی‌یه.
- ۱۹۶۸: موسی ترائوره نظامی کودتا هاکرده.
- ۱۹۸۵: شیش روزه جنگ بورکینافاسو جه.
- ۱۹۹۰: دموکراسی تظاهرات.
- ۱۹۹۱: ترائوره دستگیر بیه.
- ۱۹۹۲: چن حزبی انتخابات.
- ۲۰۱۲: نظامی کودتا.
مردمون
[دچی‌ین]| مردمون ِدین | ||||
|---|---|---|---|---|
| دین | درصد | |||
| اسلام | ۹۰% | |||
| مسیحیت | ۵% | |||
| بومی ادیان | ۵% | |||
این کشور ِمهمترین تاریخی قسمتون قرن یازدهم شِنه که اتا اسلامی حکومِت داشتنه. المراودین اسلام ِپِشتی بتونستنه غنا ره سال ۱۰۷۶ میلادی فتح هاکِنِن. کانکان موسی مالی ِمعروف ِامپراتور سال ۱۳۲۵ میلادی حج بورده و اینتی معروف بیّه. وه قاهره و مکه دله خله انفاق هاکرده و اینتی معروف بیّه. قرن نوزهم دله پل ِدولت ماسینا دله و الحاج عمر ِحکومِت جهاد اعلام هاکردنه تا کافرون ره بَکاشِن. اسا الحاج عمر «امیرالمؤمنون» نوم جه معروف هسته. وه سال ۱۸۶۴ بمرده.
مالی ِاتا قِسمِت ِمردمون خله سِوایی‌خاه هستنه که این منطقه ره ازواد گانّه. ازواد ره هیچ کشوری برسمیت نشناسِنه ولی وشون شه خاد مناطق ره اداره کانّه.
.jpg)
قومی گروه‌های درصد :
- بامبارا: ۳۳ درصد
- پل: ۱۰ درصد
- سنوفر: ۹ درصد
- سونرای: ۷ درصد
- مالینکه: ۶ درصد
- طوارق: ۵ درصد
- دوگون: ۴ درصد
- دیگرون (سوننکه، مور، عرب، خاسونکه و...)
زوون‌های ِگنش‌کرون ِدرصد:
- فرانسوی (رسمی و اداری)
- بامبارایی: ۳۸ درصد
- پل: ۱۴ درصد
- سونرای: ۶ درصد
- دوگون: ۵ درصد
تقسیمات
[دچی‌ین]
منابع
[دچی‌ین] |
ویکی تلمبار دله بتونّی پرونده‌ئونی که مالی خَوری دَره ره پیدا هاکنین. |
- ↑ Human Development Indices, Table 3: Human and income poverty, p. 35. Retrieved on 1 June 2009
- ↑ Adam Hossiter Soldiers Overthrow Mali Government in Setback for Democracy in Africa. New York Times (22 March 2012)
- ↑ Lydia Polgreen and Alan Cowell, "Mali Rebels Proclaim Independent State in North", "New York Times" (6 April 2012)
- ↑ تقی‌زاده، رضا: آیا حکومت طالبان در مالی تکرار خواهد شد؟. در رادیو فردا. ۲۵ دی ۱۳۹۱.
- ↑ رادیو فردا، بازدید: ژانویه ۲۰۱۲.
آفریقای ِکشورون و متعلقات | ||
|---|---|---|
| مستقل کشورون | الجزایر · آنگولا · بنین · بوتسوانا · بورکینافاسو · بوروندی · کامرون · کیپ ورد · مرکزی آفریقا · چاد · کومور · کنگو برازاویل · کنگو کینشاسا · عاج ساحل · جیبوتی · مصر · اوستوایی گینه · اریتره · اتیوپی · فرانسه (مایوت · ریونیون) · گابون · گامبیا · غنا · گینه · بیسائو گینه · ایتالیا (پنتلریا) · کنیا · لسوتو · لیبریا · لیبی · ماداگاسکار · مالاوی · مالی · موریتانی · موریس · مراکش · موزامبیک · نامیبیا · نیجر · نیجریه · پرتغال (مادیرا) · رواندا · سائوتومه و پرنسیب · سنگال · سیشل · سیرالئون · سومالی · جنوبی آفریقا · اسپانیا (قناری جزایر · سبته · ملیله · پلاساس د سبرانیا) · سودان · جنوبی سودان · سوازیلند · توگو · تانزانیا · اوگاندا · یمن (سقطرا) · زامبیا · زیمبابوه |  |
| کم‌رسمیت کشورون | ||
| متعلقات | ||
| بی‌حکومِت جائون | ||
آفریقا اتحادیهی ِاعضا | ||
|---|---|---|
آنگولا • اتیوپی • اریتره • الجزایر • اوستوایی گینه • اوگاندا • بوروندی • بنین • بوتسوانا • بورکینافاسو • بیسائو گینه • تانزانیا • توگو • تونس • جنوبی آفریقا • جنوبی سودان • جیبوتی • چاد • روآندا • زامبیا • زیمبابوه • سائوتومه و پرینسیب • سنگال • سودان • سومالی • سیشل • سیرالئون • سوازیلند • صحرا • عاج ساحل • غنا • کامرون • کنگو برازاویل • کنگو دموکراتیک جمهوری • کنیا • کومور • کیپ ورد • گابون • گامبیا • گینه • لسوتو • لیبریا • لیبی • ماداگاسکار • مالاوی • مالی • مراکش • مصر • موریتانی • موریس • موزامبیک • میونی آفریقا • نامیبیا • نیجر • نیجریه |  | |