Densità tal-popolazzjoni
Id-densità tal-popolazzjoni hija kejl tal-popolazzjoni għal kull unità ta' art. Dan huwa applikat l-aktar għall-bnedmin, iżda xi kultant għal organiżmi ħajjin oħra wkoll. Huwa terminu ġeografiku ewlieni.[1] F'termini sempliċi, id-densità tal-popolazzjoni tirreferi għan-numru ta' nies li jgħixu f'żona għal kull kilometru kwadru, jew unità oħra ta' art.
Densitajiet bijoloġiċi tal-popolazzjoni
[immodifika | immodifika s-sors]Id-densità tal-popolazzjoni hija l-popolazzjoni diviża bl-erja totali tal-art, xi kultant inklużi l-ibħra u l-oċeani, kif xieraq.[1]
Densitajiet baxxi jistgħu jikkawżaw vortiċi ta' estinzjoni u jnaqqsu aktar il-fertilità. Dan jissejjaħ l-effett Allee għax-xjenzat li identifikah. Eżempji tal-kawżi ta' fertilità mnaqqsa f'densitajiet baxxi ta' popolazzjoni huma:[2]
- Żieda fil-problemi biex jinstabu sieħba sesswali
- Żieda fl-inbreeding
Densitajiet umani
[immodifika | immodifika s-sors]Id-densità tal-popolazzjoni hija n-numru ta' nies għal kull unità ta' erja, normalment traskritti bħala "għal kull kilometru kwadru" jew mil kwadru, u li jistgħu jinkludu jew jeskludu, pereżempju, żoni ta' ilma jew glaċieri. Komunement dan huwa kkalkulat għal kontea, belt, pajjiż, territorju ieħor jew id-dinja kollha .
Il- popolazzjoni tad-dinja hija madwar 8,000,000,000 [3] u l-erja totali tad- Dinja (inkluża l-art u l-ilma) hija 510,000,000 km2.[4] Għalhekk, minn dan it-tip ta' kalkolu mhux raffinat ħafna, id-densità dinjija tal-popolazzjoni umana hija bejn wieħed u ieħor 8,000,000,000 ÷ 510,000,000 = 16/km2. Madankollu, jekk l-art biss (150,000,000 km2) hija kkunsidrata, allura d-densità tal-popolazzjoni umana hija 53/km2. Dan jinkludi l-art kontinentali u l-gżejjer kollha, inkluża l-Antartika. Madankollu, jekk l-Antartika tiġi eskluża, allura d-densità tal-popolazzjoni titla’ għal aktar minn 58 kull kilometru kwadru.[1]
Iċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka (JRC) tal-Kummissjoni Ewropea żviluppa sett ta’ data u għodod (miftuħa u ħielsa) bl-isem ta’ Global Human Settlement Layer (GHSL) biex itejjeb ix-xjenza għall-appoġġ politiku lid-Direttorat Ġenerali u s-Servizzi tal-Kummissjoni Ewropea u bħala appoġġ għas-sistema tan-Nazzjonijiet Uniti.[5]
Ħafna mit-territorji l-aktar popolati fid-dinja huma bliet-stati, mikrostati u dipendenzi urbani.[6] Fil-fatt, 95% tal-popolazzjoni tad-dinja hija kkonċentrata biss fuq 10% tal-art tad-dinja. [7] Dawn it-territorji għandhom żona relattivament żgħira u livell għoli ta' urbanizzazzjoni, b'popolazzjoni ta' belt ekonomikament speċjalizzata li tibbaża wkoll fuq riżorsi rurali barra ż-żona, li juru d-differenza bejn densità għolja ta' popolazzjoni u popolazzjoni żejda.
Id-deżerti għandhom potenzjal limitat ħafna għat-tkabbir tal-għelejjel peress li m’hemmx biżżejjed xita biex isostnuhom. Għalhekk, id-densità tal-popolazzjoni tagħhom hija ġeneralment baxxa. Madankollu, xi bliet fil-Lvant Nofsani, bħal Dubai, qed iżidu fit-tkabbir tal-popolazzjoni u l-infrastruttura b'pass mgħaġġel.[8]
Bliet b'densitajiet ta' popolazzjoni għolja huma, minn xi wħud, meqjusa bħala popolati żżejjed, għalkemm dan jiddependi fuq fatturi bħall-kwalità tad-djar u l-infrastruttura u l-aċċess għar-riżorsi.[10] Bliet b'popolazzjoni densa ħafna huma l-aktar fl-Asja (b'mod partikolari l-Asja tax-Xlokk); Lagos fl-Afrika, Kinshasa, u l- Kajr; Bogotá fl-Amerika t'Isfel, Lima, u São Paulo; u l-Belt tal-Messiku u San Pietruburgu wkoll jaqgħu f’din il-kategorija.[11]
Il-popolazzjoni ta' belt u speċjalment iż-żona tagħha huma, madankollu, dipendenti ħafna fuq id-definizzjoni ta' "żona urbana" użata: id-densitajiet huma kważi dejjem ogħla fiċ-ċentru milli meta l-insedjamenti suburbani u ż-żoni rurali li jintervjenu huma inklużi, bħal fl-agglomerazzjoni jew fiż-żona metropolitana (din tal-aħħar kultant tinkludi bliet ġirien).
Referenzi
[immodifika | immodifika s-sors]- ^ a b ċ Rosenberg, Matt. "What Is Population Density and Where Is It Highest?". ThoughtCo. (bl-Ingliż). Miġbur 2023-06-17.
- ^ "Minimum viable population size". web.archive.org. 2012-10-06. Arkivjat mill-oriġinal fl-2012-10-06. Miġbur 2023-06-17.Manutenzjoni CS1: BOT: url-oriġinali status mhux magħruf (link)
- ^ U.S. & World Population Clocks. Census.gov. Retrieved on November 19, 2022.
- ^ World. CIA World Factbook
- ^ Melchiorri, Michele (2022-09-15). "The global human settlement layer sets a new standard for global urban data reporting with the urban centre database". frontiersin.org. 10. doi:10.3389/fenvs.2022.1003862.
- ^ Department of Economic and Social Affairs Population Division (2009). "World Population Prospects, Table A.1" (PDF). United Nations. Miġbur March 12, 2009.
- ^ "Urbanization: 95% Of The World's Population Lives On 10% Of The Land". ScienceDaily (bl-Ingliż). Miġbur 2020-09-01.
- ^ Portnov, B. A.; Hare, A. Paul (1999). Desert regions : population, migration, and environment. Springer. ISBN 3540657800. OCLC 41320143.
- ^ "Why Mongolia is sparsely populated?". Esther Fleming. SidmartinBio.
- ^ Human Population. Global Issues. Retrieved on December 10, 2011.
- ^ "City Mayors: Largest cities in the world by population density (1 to 125)". web.archive.org. 2015-05-16. Arkivjat mill-oriġinal fl-2015-05-16. Miġbur 2023-06-17.Manutenzjoni CS1: BOT: url-oriġinali status mhux magħruf (link)