Parti Whig (Amerika Syarikat)
Parti Whig adalah sebuah parti politik aktif pada pertengahan abad ke-19 di Amerika Syarikat. Ia muncul pada tahun 1830-an sebagai lawan utama kepada dasar-dasar pemerintah Parti Demokrat pimpinan Presiden Andrew Jackson (dari 1829 hingga 1837), lalu ia menarik banyak bekas anggota Republikan Nasional (salah satu parti kesinambungan Parti Demokratik-Republikan ) dan Parti Anti-Mason. Ia mempunyai beberapa pautan ke tradisi kelas lama Parti Federalist yang tidak dapat dipisahkan. Ia adalah salah satu kuasa utama dalam Sistem Parti Kedua yang wujud dalam pemerintahan Amerika Syarikat dari awal 1840-an hingga pertengahan 1860-an;[1] ia menjadi suatu parti rasmi namun lama kelamaan merosot pengaruh selepas 1854.
Ia sangat memihak kepada pihak yang terlibat dalam penggiatan perniagaan, bank, industri, pendidikan dan pemodenan sosial serta menentang kepimpinan presiden dan pengembangan wilayah; maka ia kerap mendapat perhatian dalam kalangan kelas menengah yang konservatif[2] terutamanya usahawan, petani serta petempat bandar yang baru muncul, namun tidak banyak pada para petani atau pekerja tidak mahir. Parti ini banyak disokong ramai penganut bermazhab Protestan yang aktif menyuarakan penentangan moral terhadap penyingkiran bangsa peribumi yang dilakukan pemerintah Andrew Jackson. Sebanyak empat orang presiden telah dilantik daripada perwakilan dalam parti ini.
Parti ini tiada kaitan langsung dengan Parti Whig di United Kingdom[3] - para pengasas parti ini lebih memilih nama tersebut kerana ia merupakan gelaran puak politik dalam jajahan Amerika British yang memberontak dan Tiga Belas Jajahan mereka sewaktu Perang Revolusi Amerika.
Keputusan pilihan raya
[sunting | sunting sumber]Tahun pilihan raya | Calon | Calon naib | Bil. undian | Peratusan undian, % | Jumlah kerusi diraih | +/- | Outcome of election |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1836 | William H. Harrison | Francis Granger | 550,816 | 36.6 | 73 / 294
|
Baru | Kalah |
Hugh Lawson White | John Tyler | 146,109 | 9.7 | 26 / 294
| |||
Daniel Webster | Francis Granger | 41,201 | 2.7 | 14 / 294
| |||
Willie Person Mangum | John Tyler | 0 | 0 | 11 / 294
| |||
1840 | William H. Harrison | John Tyler | 1,275,390 | 52.9 | 234 / 294
|
▲ 110 | Menang |
1844 | Henry Clay | Theodore Frelinghuysen | 1,300,004 | 48.1 | 105 / 275
|
▼ 129 | Kalah |
1848 | Zachary Taylor | Millard Fillmore | 1,361,393 | 47.3 | 163 / 290
|
▲ 58 | Menang |
1852 | Winfield Scott | William Alexander Graham | 1,386,942 | 43.9 | 42 / 296
|
▼ 121 | Kalah |
1856 | Millard Fillmore[a] | Andrew Jackson Donelson | 873,053 | 21.5 | 8 / 296
|
▼ 34 | Kalah |
Perwakilan dalam Kongres Amerika Syarikat
[sunting | sunting sumber]Sidang Kongres | Tempoh | Senat[4] | Dewan Perwakilan[5] | Presiden | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Jumlah | Demokrat | Whig | Lain-lain | Kosong | Jumlah | Demokrat | Whig | Lain-lain | Kosong | ||||||
25th | 1837–1839 | 52 | 35 | 17 | — | — | 242 | 128 | 100 | 14 | — | Martin Van Buren | |||
26th | 1839–1841 | 52 | 30 | 22 | — | — | 242 | 125 | 109 | 8 | — | ||||
27th | 1841–1843 | 52 | 22 | 29 | — | 1 | 242 | 98 | 142 | 2 | — | John Tyler[b] | |||
28th | 1843–1845 | 52 | 23 | 29 | — | — | 223 | 147 | 72 | 4 | |||||
29th | 1845–1847 | 58 | 34 | 22 | — | 2 | 228 | 142 | 79 | 7 | — | James K. Polk | |||
30th | 1847–1849 | 60 | 38 | 21 | 1 | — | 230 | 110 | 116 | 4 | — | ||||
31st | 1849–1851 | 62 | 35 | 25 | 2 | — | 233 | 113 | 108 | 11 | 1 | Zachary Taylor[c] | |||
32nd | 1851–1853 | 62 | 36 | 23 | 3 | — | 233 | 127 | 85 | 21 | — | Millard Fillmore | |||
33rd | 1853–1855 | 62 | 38 | 22 | 2 | — | 234 | 157 | 71 | 6 | — | Franklin Pierce |
- Nota
- ^ Fillmore and Donelson ran on the American Party ticket in the 1856 United States presidential election, though they were also nominated by a rump group of Whigs at the 1856 Whig National Convention.
- ^ Whig President William Henry Harrison died April 4, 1841, one month into his term, and was succeeded by John Tyler, who served for the remainder of the term. Tyler had been elected as vice president on the Whig ticket, but he became an independent after the Whigs expelled him from the party in 1841.
- ^ President Taylor died July 9, 1850, about one year and four months into the term, and was succeeded by Millard Fillmore, who served for the remainder of the term.
Rujukan
[sunting | sunting sumber]- ^ Holt (1999), p. 231.
- ^ Daniel Walker Howe (1979). The Political Culture of the American Whigs. m/s. 212.
- ^ Holt (1999), pp. 27–30.
- ^ "Party Division". United States Senate.
- ^ "Party Divisions of the House of Representatives, 1789 to Present". United States House of Representatives.