Прејди на содржината

Систематика

Од Википедија — слободната енциклопедија
Линеевото систематско дело „Систем на природата

Систематиката е биолошка наука чијшто предмет на проучување е разнообразието и класификацијата на организмите (археи, бактерии, протисти, габи, растенија и животни). Целта на систематиката е детерминација на филогенијата. Систематичарите наидуваат на големи тешкотии при нивната работа, поради обемноста на живиот свет. Секоја година се опишуваат нови видови, посебно од недоволно истражените подрачја на Земјата, како тропските. Денес се претпоставува дека на Земјата живеат вкупно околу 50 милиони видови на организми.

Систематски начини на проучување

[уреди | уреди извор]

1. Таксономија- Нејзин предмет на проучување се идентификацијата и именувањето на организмите. Уште античкиот грчки филозоф Аристотел ја започнал расправата за таксономијата. За време на 1700- тите, шведскиот ботаничар Карл Лине во делото „Систем на природата“ (Systema Naturae) ги класифицирал сите тогаш познати организми во две големи групи: царството на растенија и царството на животни. Роберт Витакер во 1969 предложил пет царства: растенија, животни, габи, протисти и монери. Подоцна биле дадени други предлози со дури уште повеќе царства. Најновите истражувања сугерираат на три големи царства: архебактерии, бактерии и еукариоти, меѓутоа денес најчесто се среќаваме со Витакеровата поделба на живиот свет, и со хиерархиската класификација и именување на организмите, кои ги развил Карл Лине:

Пример: Класификација на човекот:

Како што се оди надолу во хиерархиската класификација, толку поспецифични податоци добиваме и обратно, колку одиме нагоре толку понеспецифични податоци добиваме. Од горната хиерархиска класификација се забележува дека највисока систематска категорија претставува тип, а најмала е вид. Секоја категорија се нарекува таксон. Систематското име на организмот се чита според биномна номенклатура (која исто така ја осмислил Лине), т.е. името на родот (кое се пишува со голема буква) и името на видот (кое се пишува со мала буква).


2. Филогенетско дрво- Претставува погоден начин за претставување на еволуционата теорија.


3. Кладистика- Претставува тип на систематика, развиен од Вили Хених, кој се обидувал да развие пообјективен метод на класификација на организмите.


4. Фенетика- Претставува процес со кој таксоните се собрани заедно врз основа на нивните сличности и разлики.