Ordovicium

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Heëlesj. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Ordovicisj Kalksjteë mit mariene fossiele, wie-ónger wikdere (sjelper) en ristanger va korale.

't Ordovicium is e geologisje tiedpèrk die óngerdeel oetmakd va de era Paleozoïcum. De periode löp va 485,4 bis 443,4 meljoen joare geleje. 't Is 't twieëde tiedpèrk va de era Paleozoïcum en weëd vuuraafgegange durch 't Cambrium en ópgevolgd durch 't Siluur. Kinmarkengd woar de werme temperetuur en e hoeëg zieënivo, mit as oetzungering ing kótte iestiëdperiode i 't Sjpieër-Ordovicium en 't Cambrium haw wermere tempereture en e hoeëger zieënivo. 't Mieëtste mieëcellige leëve woar te vinge i 't water, allewaal 't de ieësjte insecter en primitieve vuurluëpers va plenter óp lank góf. Prominint marien leëve woare inkvisse en grapoliete en óp lank woare sjlekker vöalvuurkómmengd. Óch koame de ieësjte kaakluëse visse en sjpieër óch de kaakvisse i 't Ordovicium vuur. Óch de ieësjte korale, Bryozoa en zieësjtare óntsjtange.

't Ordovicium woeëd vuur 't ieësj vermild durch d'r Britse geoloog Charles Lapworth en 't vernömt noa de Keltisje sjtam de Ordovices. Get vuftig joare doa vuur woeëde de geologisje tiedpèrke 't Siluur en 't Cambrium óntdak en besjreve durch Roderick Murchison en Adam Sedgwick, allewaal de persieze definities va de tiedpèrke elkeen korrespondeërde. 't Ordovicium woeëd i 1906 officieel erkangd durch IGC. I Groeët-Brittannië woeëd 't Ordovicium, wie de anger tiedpèrke die durch Britse försjes zint óntdak, 't mieëts óngerzeukt. De series i 't Ordovicium zint vernömt noa Britse geografisje aadedinger. I de joare '90 woeëd ing weëltwiede indeling gemakd, die neet alling gebaseërd is óp Britse namer.

't Gesjteente va 't Ordovicium is mit 't Cambrisje gesjteente as ieësjte gevörmt en gevaawd tiedes de caledonisje orognese en hercynisje orognese en me kint Ordovicisj gesjteente vinke i de gebirgdes va Noardwes-Europa en Noard-Amerika. I de Ardenne kint me leech metamorf Ordovicisj zaanksjteë en leisjteë vinke. Mieëstes bevatte de undepere sedimente va Ordovicisje oersjprung óch fossiele.