Nikkel
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Nikkel of niekkel is e sjemisch element mit 't symbool Ni en 't atoeamnómmer 28. 't Is e zilverwit toet gries euvergangsmetaal.
Toepassinge
[bewirk | brón bewèrke]'t Grótstdeil, zoeaget 70%, van 't nikkel det weltwied wuuertj geproduceerdj wuuertj gebroek bieje perduksje van rósvas staol. 't Wuuertj wiejer gebroek veur alderlei legeringe, worónger hastelloy, incoloy en inconel. Anger toepassinge zeen:
- Oplaajbaar batterieje (nikkel-cadmium of nikkel-metaalhydried);
- Muntjgeldj (euromuntje, allein €1 en €2);
- Es katalysator (zoeageneump "Raneynikkel") veure verhelling enne óntzwaeveling van aerdaolje.
Eigesjappe
[bewirk | brón bewèrke]Nikkel is ferromagnetisch. De aerdkern bevatj naeven iezer ouch 'n aanzeenlike wieväölheid aan nikkel.
Versjiening
[bewirk | brón bewèrke]De wichtigste brónne van nikkel zeen de minerale limoniet, garniriet en pentlandiet. Det litste kump allein veur in magma det in vólkane nao de oppervlakdje kump.
Zoeaget 30% van alle weltwied gewónne nikkel kump oet brónnen in Ontario, Canada. Wiejer guuef 't brónnen in Röslandj (35%; róndj Norilsk), Australië, Cuba en Indonesië.