Warmia
Warmia est provincia historica ad meridianum Maris Baltici litus sita, nunc ad Poloniam pertinens.
Nomen et situs
[recensere | fontem recensere]Warmia provincia Prussiae antiquae
[recensere | fontem recensere]Warmia[1] seu Varmia[2] seu Erm(e)landia nomen suum a tribu Prussica antiqua accepit. Polonice etiam Warmia dicitur, Theodisce autem Ermland. Varmia non est cum Varmelandia regione Sueciae confundenda.
Inter antiquas Borussiae (sic dictae orientalis) regiones Warmia Pogesaniam ab occidente, Bartiam ab austro, et Natangiam ab oriente habebat.
Geographia
[recensere | fontem recensere]Warmia a litore Lacus Recentis austro-orientem versus extenditur; sunt in hac regione multi lacus. Flumen Warmiae maximum Alla seu Alna[3] (Polonice Łyna, Theodisce Alle) est.
Urbes principales Warmiae sunt Frauenburgum seu Drusiana urbs (Polonice Frombork) et Allenstenium (Polonice Olsztyn). Frauenburgum ad medium fere spatium inter Gedanum et Regiomontum situm est.
Warmia hodie
[recensere | fontem recensere]Hodie nomen huius provinciae servatur in divisione administrativa Poloniae Palatinatus Warmiae et Masuriae (Polonice województwo warmińsko-mazurskie) servatur, necnon in nomine archidioeceseos Varmiensis Ecclesiae Romanae. Allenstenii Universitas Warmiae et Masuriae (Polonice Uniwesytet Warmińsko-Mazurski) sita est, a qua et periodicum Acta Botanica Warmiae et Masuriae[4] nuncupatum editur.
Sedes epicopalis Warmiensis
[recensere | fontem recensere]Distinctio Warmiae a finitimis provinciis usque ad medium saeculum vicesimum in hoc pendebat, quod regio haec episcopo Warmiensi (qui usque ad annum 1772 etiam princeps Sacri Imperii Romani erat) subiecta esset; propter quod, reliquis Prussiae regionibus confessionem Lutheranam saeculo sexto decimo amplectentibus, Warmia sola in confessione Romana permansit. Confessione ergo Lutherana in Sambia vicina ab universis fere accepta, episcopi Warmienses saeculis XVI–XVIII titulo episcoporum etiam Sambiensium utebantur.[5] Ecclesia cathedralis Warmiensis antiqua, Frauenburgi sita, anno 1342 consecrata est[6]; hoc aedificium usque ad tempora nostra pervenit, sed anno 1945 sedes episcopi Allenstenium translata est.
Notandum est Warmiam aliquos libros liturgicos proprios possedisse, exempli gratia non erat Rituale Romanum in usu, sed Rituale Warmiense[7].
Warmienses celebres
[recensere | fontem recensere]
Sine dubio inter incolas Warmiae celeberrimus fuit Nicolaus Copernicus, astronomus qui anno 1495 canonici Warmiensis dignitate potitus est. Stanislaus Hosius episcopus Warmiensis et poeta neo-latinus saeculo sexto decimo hic floruit.[8]
Notae
[recensere | fontem recensere]- ↑ Laurentius Ioannes Rudawski (1755) Historiarum Poloniae ab excessu Wladislai IV ad pacem Olivensem usque Libri IX... Varsaviae et Lipsiae, sumptibus Mizlerianis lege hic p. 273
- ↑ Praetorius, M. (1689) Orbis Gothici Liber II. Typis Monasterii Olivensis lege hic p. 39
- ↑ Martinus Cromerus, Polonia sive de situ, populis, moribus, magistratibus, et republica regni Polonici libri duo. Coloniae: apud Maternum Cholinum, 1577. lege hic p. 34
- ↑ OCLC 69537723
- ↑ Ioannes Leo (1725) Historia Prussiae: Sub fortunatissimis Auspiciis Celsissimi S.R.I. Principis Illustrissimi Ac Reverendissimi Domini D. Christophori In Słvpow Szembek Dei, & Apostolicae Sedis Gratia Episcopi Varmiensis & Sambiensis, Terrarum Prussiae Praesidis. Brunsbergae.
- ↑ Officia propria dioecesium Poloniae, Pars altera (Marietti 1965), p. 122sqq. (die 25 septembris, In dedicatione ecclesiae cathedralis Varmiensis)
- ↑ Rituale Warmiense ad normam Romani jussu et auctoritate illustrissimi ac reverendissimi Domini, Domini Philippi Krementz, Dei et Apostolicae Sedis gratia Episcopi Warmiensis, editum. Ratisbonae, Pustet, 1873.
- ↑ Stanislaus Rescius (1587) Stanislai Hosii, S.R.E. cardinalis, Maioris Poeniten. et Episcopi Varmiensis Vita. Romae lege hic.
Nexus externi
[recensere | fontem recensere]
|
Situs geographici et historici: Locus: 54°21′30″N 19°41′0″E • Store norske Lexikon |