Jump to content

K

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia

Ti K ket ti maika-11 a letra iti alpabeto a Romano.

K
K
Abesedário a Latin
Aa Bb Cc Dd Ee Ff Gg
Hh Ii Jj Kk Ll Mm Nn
Oo Pp Qq Rr Ss Tt Uu
Vv Ww Xx Yy Zz

Pakasaritaan

[urnosen | urnosen ti taudan]
Heroglipiko nga
Ehipsio a
D
Proto-Sinaitiko a
K
Proto-Kanaanito a
kap
Penisio a
kaph
Lumaud a Griego a
Kappa
Etrusko a
K
Latin a
K
d
Latin a K

Nagtaud ti K iti Griego a letra a Κ (kappa), a met laeng nagtaud iti Semitiko a kaph, simbolo para iti maysa a silulukat nga ima. Ti daytoy a simbolo ket ngata panag-adaptar babaen ti dagiti Semitiko a tribu, nga agnanaed idi idiay Ehipto, manipud iti heroglipiko para iti ima, a nangirepresentar iti /ḏ/ iti Ehipsio a sao para iti "ima", ⟨ḏ-r-t⟩ (mabalin a maisao /ˈcʼaːɾat/ iti Daan a Ehipsio). Para iti daytoy a letra, nalawag a intuding dagiti Semita iti uni a /k/ ketdi, ta nangrugi ti saoda para iti "ima" iti dayta a timek.

Naipan ti K iti alpabeto a Latin, ket naited ti K iti nagan a ka /kaː/ tapno paggiddiatan daytoy ken C, a napanaganan iti ce (mabalikas a /keː/) ken Q, a napanaganan iti qu ken mabalikas a /kuː/. Kadagiti kaunaan a Latin nga inskripsion, nairepresentar dagiti letra a C, K, ken Q (a nabalin a pagsasukatanda) dagiti uni a /k/ ken /ɡ/ (a saan a naiduma iti panagsurat). Iti daytoy a konteksto, nausar ti Q sakbay ti napalikmut a bokal (kas pagarigan EQO ego "siak"), K sakbay ti /a/ (kas pagarigan KALENDIS calendis "kalendas"), ken C iti dadduma pay a lugar. Idi agangay, kaaduan a nangsukat ti C (ken ti bersionna a G) iti K ken Q. Nakalasat ti K iti sumagmamano a statiko a porma laeng, kas iti Kalendae, "kalendas".

Idi naampon dagiti sasao a Griego iti Latin, naipatarus ti kappa kas C, agraman dagiti nautang a sasao manipud iti dadduma a pagsasao nga addaan iti uni a /k/. Gapuna, kadawyan a maus-usar dagiti sasao a Romanse iti C (maysa a panangtulad ti aramid ti Klasiko a Latin), ken iti K kadagiti naudi a sasao, manipud dadduma pay a pamilia ti pagsasao, laeng. Iti sapasap nangipangpangruna dagiti sasao a Seltiko met iti C imbes a K, ket nangimpluensia daytoy nga aramid iti Daan nga Ingles.