Վալե (կանտոն, Շվեյցարիա)

Վալե
Դրոշ	Զինանշան
;	;
Երկիր	Շվեյցարիա
Մասն է	Ժնևյան լճի տարածաշրջան և Ռոմանդիա
Կարգավիճակ	Շվեյցարիայի վարչական բաժանում
Մտնում է	Շվեյցարիա
Վարչկենտրոն	Սյոն
Ամենաբարձր կետ	Dufourspitze?
ԲԾՄ	512 մետր
Օրենսդրական մարմին	Grand Council of Valais?
Պաշտոնական լեզուներ	ֆրանսերեն և գերմաներենի շվեյցարական տարբերակ
Բնակչություն	343 955 մարդ (դեկտեմբերի 31, 2018)
Տարածք	5224,5 կմ²
Հիմնադրված է	1815 թ.
Սահմանակցում է	Բեռն, Տիչինո, Վո, Պիեմոնտ, Ռոն-Ալպ, Վալլե Դ'Աոստա, Ուրի, Վերին Սավոյ, Վերչելլի, Վերբանիո-Կուզիո-Օսոլա, Օլոմոն և Օվրեն-Ռոն-Ալպեր
Ժամային գոտի	UTC+1 և UTC+2
Փոխարինեց	Simplon?
ISO 3166-2 կոդ	CH-VS
Ավտոմոբիլային կոդ	VS
	vs.ch(ֆր.)(գերմ.)
	Վալե Վիքիպահեստում

Վալե (UK: /ˈvæleɪ/, US: /væˈleɪ/, ֆրանսերեն: ( լսել); գերմ.՝ (Kanton) Wallis [[Միջազգային հնչյունական այբուբեն|[ˈvalɪs]]] ( լսել); իտալ.՝ (Canton) Vallese [valˈleːze, -eːse])^[4] (նաև՝ Վալիս; ֆր.՝ Valais, գերմ.՝ Wallis, իտալ.՝ Vallese, ռոմանշ.՝ Vallais), երկլեզվյա կանտոն Շվեյցարիայի Համադաշնության հարավ-արևմուտքում (բնակչության 62,8 %-ը խոսում է ֆրանսերեն, 28,4 %-ը՝ գերմաներեն)։ Զբաղեցնում է 5.224 քառակուսի կիլոմետր տարածք (այդ ցուցանիշով երրորդն է շվեյցարական կանտոնների մեջ)։ 2012 թվականի տվյալներով բնակչության թվաքանակը եղել է 321.732: Վարչական կենտրոնը Սյոն քաղաքն է։ Շվեյցարական համադաշնության մաս է դարձել 1815 թվականին։ XVII դարից կանտոնի տարածքի մի մասի վրա գոյատևել է Յոթ տասնյակի Հանրապետությունը, որ յոթ համայնքների միություն էր։

Վարչական բաժանումը

Կանտոնը բաժանված է 14 շրջանի.

Բրիգ (Brig)
Գունդիս (Gundis)
Էնտրեմոն (Entremont)
Գոմս (Goms)
Էրինգ (Ering)
Լյոկ (Leuk)
Մարտինախ (Martinach)
Մոնտի (Monthey)
Արևելյան Ռարոն (Östlich Raron)
Սեն Մորիս^[en] (Saint-Maurice)
Զիդերս (Siders)
Զիտտեն (Sitten)
Ֆիսպ (Visp)
Արևմտյան Ռարոն (Westlich Raron)

Տնտեսություն

Կանտոնի տնտեսության գլխավոր ճյուղը գյուղատնտեսությունն է, հատկապես խոշոր եղջերավոր և կաթնատու անասնապահությունը։ Գինու արտադրության ծավալներով Վալեն առաջին տեղն է զբաղեցնում Շվեյցարիայում։ Այս կանտոնում է գտնվում Կլեզոն-Դիքսենս հիդրոհամալիրը, որն արտադրում է Շվեյցարիայի ամբողջ էլեկտրականության քառորդ մասը։

Տեսարժան վայրեր

Թանգարան Սենբեռնար
Մատտերհորն
Ալալինհորն և Միտտելալալին սարերը, որոնցից վերջինի վրա են գտնվում աշխարհի ամենաբարձր պտտվող ռեստորանը և ամենաբարձր ճոպանուղին^[5]^[6]։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 Валлис, кантон в Швейцарии (ռուս.) // Большая советская энциклопедия. Том 8. Буковые — Варле — 1927. — Т. 8. — С. 659.
↑ ^2,0 ^2,1 Bilanz der ständigen Wohnbevölkerung nach Kanton, definitive Jahresergebnisse, 2018 — FSO.
↑ Валлис (швейцарский кантон) (ռուս.) // Малый энциклопедический словарь — 2 — СПб.: 1907. — Т. 1.
↑ Արտասահմանյան երկրների աշխարհագրական անվանումների բառարան / խմբ․ Ա․ Մ․ Կոմիկով. — 3֊րդ հրատարակություն. — Մոսկվա: Նեդրա, 1986. — С. 67.
↑ Revolving Restaurant Allalin(անգլ.)(գերմ.)(ֆր.)(չին.) на сайте saas-fee.ch
↑ Феликс Гросс. Seilbahnlexikon: Technik, Relikte und Pioniere aus 150 Jahren Seilbahngeschichte (2011), стр. 51

Արտաքին հղումներ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վալե (կանտոն, Շվեյցարիա)» հոդվածին։

[_2405831192bc8bc9-1] 1,0 ^1,1 Валлис, кантон в Швейцарии (ռուս.) // Большая советская энциклопедия. Том 8. Буковые — Варле — 1927. — Т. 8. — С. 659.

[_5656035d11001412-2] 2,0 ^2,1 Bilanz der ständigen Wohnbevölkerung nach Kanton, definitive Jahresergebnisse, 2018 — FSO.

[_80868f23fb83605a-3] Валлис (швейцарский кантон) (ռուս.) // Малый энциклопедический словарь — 2 — СПб.: 1907. — Т. 1.

[4] Արտասահմանյան երկրների աշխարհագրական անվանումների բառարան / խմբ․ Ա․ Մ․ Կոմիկով. — 3֊րդ հրատարակություն. — Մոսկվա: Նեդրա, 1986. — С. 67.

[5] Revolving Restaurant Allalin(անգլ.)(գերմ.)(ֆր.)(չին.) на сайте saas-fee.ch

[6] Феликс Гросс. Seilbahnlexikon: Technik, Relikte und Pioniere aus 150 Jahren Seilbahngeschichte (2011), стр. 51

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]