Գերի Բեքեր
Գերի Սթենլի Բեքեր (անգլ.՝ Gary Stanley Becker, դեկտեմբերի 2, 1930[1][2][3][…], Պոտսվիլ, Փենսիլվանիա, ԱՄՆ[1][4][5] - մայիսի 3, 2014[1][2][3][…], Չիկագո[1][6]), ամերիկացի ականավոր տնտեսագետ, Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր[18]՝ «միկրոտնտեսական վերլուծության ոլորտները մարդկային վարքի ու փոխգործողության մի շարք ասպեկտների, այդ թվում՝ ոչ շուկայական վարքի վրա տարածելու համար»[19] (1992): Բեքերը, որ տնտեսագիտության չիկագոյական դպրոցի տիպական ներկայացուցիչ էր[20] և այդ դպրոցի տնտեսագետների երրորդ սերնդի առաջնորդը[21][22], տնտեսագիտական մեթոդներ է կիրառել մարդկային վարքը վերլուծելու նպատակով[23]։
Ավստրալիացի տնտեսագետ Ջասթին Վուլֆերսը նրան բնորոշել է որպես «վերջին հիսուն տարիների ամենակարևոր հասարակագետի» (the most important social scientist in the past 50 years)[24]: Իր հերթին Միլտոն Ֆրիդմենը նրան համարել է «քսաներորդ դարի երկրորդ կեսին ապրած ու գործած մեծագույն հասարակագետը» (the greatest social scientist who has lived and worked in the second part of the twentieth century)[25]:
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծնվել է 1930թ. դեկտեմբերի 2-ին Փենսիլվանիա նահանգի Պոտսվիլ քաղաքում, հրեական բազմազավակ ընտանիքում[26]։ Գերին ուներ 2 քույր՝ Վենդին ու Նաթալին և մեկ եղբայր՝ Մարվինը։ Երբ լրացել է Գերիի 4 տարին, ընտանիքը տեղափոխվել է Բրուքլին։ 1948 թվականին տղան ավարտել է Բրուքլինի Ջեյմս Մադիսոնի անվան միջնակարգ դպրոցը։ Չնայած բարձր առաջադիմությանը՝ նա մինչև 16 տարեկանը առավելապես հետաքրքվել է ձեռքի գնդակով և համարվում էր լավագույններից մեկը այդ մարզաձևում[27]։
1951թ. Փրինստոնում ստացել է բակալավրի[28], 1953թ.՝ այդ նույն համալսարանում՝ հասարակական գիտությունների մագիստրոսի, 1955թ. Չիկագոյի համալսարանում՝ փիլիսոփայության դոկտորի աստիճան[29][30]։ 1955-1957 թվականներին դասախոսել է Փրինստոնի, այնուհետև Կոլումբիական համալսարանում՝ մինչև 1969 թվականը, երբ վերադարձել է Չիկագոյի համալսարան և պաշտոնավարել նախ՝ որպես տնտեսագիտության ու հասարակագիտության պրոֆեսոր, այնուհետև՝ սկսած 1985 թվականից՝ տնտեսագիտության ամբիոնի վարիչ[30]։
1974 թվականին եղել է Ամերիկյան տնտեսագիտական ընկերակցության փոխնախագահ, 1987 թվականին՝ այդ նույն ընկերակցության նախագահ, 1997 թվականին՝ Աշխատանքի տնտեսագիտության ընկերության նախագահ։ ԱՄՆ գիտությունների ազգային ակադեմիայի, արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիայի[31], Չափորոշիչների (ստանդարտների) ամերիկյան ընկերակցության, Ամերիկյան փիլիսոփայական ընկերության, էկոնոմետրիկ ընկերության, Ամերիկյան վիճակագրական ընկերակցության[32] անդամ էր, Կրթության ազգային ակադեմիայի հիմնադիր ու անդամ (1965—1967 թվականներին՝ փոխնախագահ), «Մոն Պելերին» ընկերության անդամ, այնուհետև՝ նախագահ[30][33], Հուվերյան ինստիտուտի ավագ գիտաշխատող[34]։
ԱՄՆ 1996 թվականի նախագահական ընտրարշավի ժամանակ եղել է թեկնածուներից մեկի՝ Բոբ Դոուլի խորհրդականը[35]։ 2004 թվականի դեկտեմբերից եռանդուն կերպով մասնակցել է մասնագետ տնտեսագետների կողմից առավել հաճախակի մեջբերվող Բեքեր-Պոզներ բլոգի աշխատանքներին[34][36], ընթացիկ տնտեսական իրադարձությունների վերաբերյալ հանդես եկել վերլուծական սուր մեկնաբանություններով[37]։ Անդամակցել է Review of Economics of the Household ամսագրի խմբագրակազմին։
Գերին ամուսնացել է երկու անգամ. առաջին կնոջից՝ Դորիա Սլոթից[38] ունեցել է երկու դուստր (Քեթրին և Ջուդի Բեքերներ)[35], երկրորդ կնոջից՝ Գիթի Նաշատից[39]՝ մեկ որդի և մեկ դուստր (Մայքլ և Կիրա)[40]։
Անվանի գիտնականը մահացել է Չիկագոյում, 2014 թվականի մայիսի 3-ին՝ 83 տարեկան հասակում[41]։ Ի հիշատակ նրա՝ այդ նույն տարում Չիկագոյի համալսարանում եռօրյա գիտական կոնֆերանս է կազմակերպվել[42]։
Պարգևներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Գերի Բեքերը տնտեսագիտության տեսության բնագավառում ձեռք բերած նվաճումների համար բազմաթիվ պարգևներ է ստացել, այդ թվում[30]՝
- 1965 — Միչիգանի համալսարանի Վ. Ս. Վոյտինսկու անվան մրցանակ.
- 1967 — Ջոն Բեյթս Քլարկի մեդալ.
- 1968 — Չիկագոյի համալսարանի մրցանակ՝ մասնագիտական նվաճումների համար.
- 1985 — Ֆրենկ Սեյդմանի անվան մրցանակ.
- 1987 — Ջոն Ռոջերս Քոմոնսի անվան մրցանակ.
- 1991 — Ադամ Սմիթի անվան մրցանակ.,
- 1992 — Նոբելյան մրցանակ.
- 1997 — Գիտությունների Պապական ակադեմիայի մրցանակ.
- 2000 — ԱՄՆ գիտության ազգային մեդալ[43].
- 2001 - Նվաճումների ամերիկյան ակադեմիայի Golden Plate Award մրցանակ, որը նրան հանձնել է այդ ակադեմիայի ղեկավար խորհրդի անդամ, Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր Լեոն Լեդերմանը[44][45].
- 2004 — Ջոն ֆոն Նեյմանի անվան մրցանակ (John von Neumann Award).
- 2004 — Ջեյկոբ Մինսերի անվան մրցանակ՝ Աշխատանքի տնտեսագիտության ընկերության կողմից[46].
- 2007 — Ազատության՝ ԱՄՆ նախագահական մեդալ.
- 2008 — Բրեդլիի անվան մրցանակ՝ Բրեդլիի հիմնադրամի (Bradley Foundation) կողմից[34]։
Աշխատություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Գրքեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- The Economics of Discrimination (1957)
- Human Capital (1964)
- A Theory of the Allocation of Time (1965)
- Economic Theory (1971)
- Becker G. A Treatise on the Family (1981)
Հոդվածներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Gary S. Becker. Assortative Mating in Marriage Markets. // G.S.Becker. A Treatise on the Family. - Cambridge London։ Harvard University Press, - 1991, ch.4, p. 108-134.)
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Блауг М. Беккер, Гарри С. // Великие экономисты после Кейнса = Great Economists since Keynes: An introduction to the lives & works of one handred great economists of the past. — СПб.: Экономикус, 2009. — С. 29-32. — 384 с. — (Библиотека «Экономической школы», вып. 42). — 1 500 экз. — ISBN 978-5-903816-03-3
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 Robert D. Hershey Jr. Gary S. Becker, 83, Nobel Winner Who Applied Economics to Everyday Life, Dies // The New York Times / J. Kahn — Manhattan: New York Times Company, A. G. Sulzberger, 2014. — ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Brozović D., Ladan T. Hrvatska enciklopedija (хорв.) — LZMK, 1999. — 9272 p.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Nobel-winning U.S. economist Gary Becker dies at 83 - university // reuters.com — 2014.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Nobel-winning economist Gary Becker dies at 83: university // Business Insider / H. Blodget — NYC: 2014.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Samman A. THE 1930s AS BLACK MIRROR // Journal of Cultural Economy — Routledge, Taylor & Francis, 2012. — Vol. 5, Iss. 2. — P. 213—229. — ISSN 1753-0350; 1753-0369 — doi:10.1080/17530350.2012.660792
- ↑ Find A Grave — 1996.
- ↑ 8,0 8,1 www.pas.va
- ↑ Notable Names Database — 2002.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 https://www.econometricsociety.org/society/organization-and-governance/fellows/memoriam
- ↑ CONOR.Sl
- ↑ 12,00 12,01 12,02 12,03 12,04 12,05 12,06 12,07 12,08 12,09 12,10 12,11 12,12 12,13 12,14 12,15 12,16 12,17 12,18 12,19 12,20 12,21 12,22 12,23 12,24 12,25 12,26 12,27 Mathematics Genealogy Project — 1997.
- ↑ THE NATIONAL MEDAL OF SCIENCE 2004 — NSF, 2003.
- ↑ The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1992 — Nobel Foundation.
- ↑ Fellows of the American Statistical Association database
- ↑ https://commencement.miami.edu/about-us/archives/honorary-degree-recipients/index.html
- ↑ Journal officiel de la République française, Journal officiel de la République française. Document administratif (ֆր.) — 1868. — ISSN 0242-6773
- ↑ «The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1992». NobelPrize.org (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 3-ին.
- ↑ «Winners of the Nobel Prize for Economics». Encyclopædia Britannica. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 13-ին.(անգլ.)
- ↑ Блауг М. 100 великих экономистов после Кейнса. — СПб.: Экономикус, 2009. — С. 29—32. — 384 с. — ISBN 978-5-903816-03-3
- ↑ «Our Legacy». BFI (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 3-ին.
- ↑ «The Fourth Generation in Chicago». Economic Principals (ամերիկյան անգլերեն). 2014 թ․ նոյեմբերի 16. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 3-ին.
- ↑ «Gary S. Becker» (անգլերեն). Վերցված է 2016-16-03-ին.
- ↑ Justin Wolfers. "How Gary Becker Transformed the Social Sciences" New York Times May 5, 2014
- ↑ Catherine Rampell. "Gary Becker, an economist who changed economics"Washington Post May 5, 2014
- ↑ «Gary Becker (1930–2014)». jewishvirtuallibrary.org. Jewish Virtual Library. Վերցված է March 29, 2015-ին.
- ↑ Fuchs V.R. Nobel laureate Gary S. Becker: Ideas about facts. — Journal of Economic Perspectives, Vol.8 I.2,, 1994.
- ↑ https://catalog.princeton.edu/catalog/dsp019k41zf49k
- ↑ Gary Becker (1971). The economics of discrimination. University of Chicago Press. ISBN 9780226041049.
- ↑ 30,0 30,1 30,2 30,3 Нобелевские лауреаты по экономике: биобиблиографический словарь. 1969-1992. — М.: Рос. независимый институт социально-экономических исследований, 1994. — ISBN 5-900727-06-8
- ↑ «Book of Members, 1780–2010: Chapter B» (PDF). American Academy of Arts and Sciences.
- ↑ «View/Search Fellows of the ASA». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 16-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 28-ին.
- ↑ «Mont Pelerin Society Directory» (PDF). DeSmogBlog. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2015 թ․ սեպտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 28-ին.
- ↑ 34,0 34,1 34,2 Hoover Institution Gary S. Becker.
- ↑ 35,0 35,1 Robert D. Hershey Jr. (2014 թ․ մայիսի 4). «Gary S. Becker, 83, Nobel Winner Who Applied Economics to Everyday Life, Dies». The New York Times Company.
- ↑ Интервью с Гэри Беккером: «Считаю, хорошая идея — заниматься экономической социологией» // Экономическая социология. — 2010. — Т. 11. — № 3.
- ↑ The Becker-Posner blog.
- ↑ Gary Becker (2014 թ․ մայիսի 3). «Gary S. Becker - Biographical». Nobel Memorial Prize in Economic Sciences.
- ↑ «Gary S. Becker profile». University of Chicago. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 28-ին.
- ↑ Becker G.S. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1992 / Tore Frängsmyr. — The Nobel Prizes 1992. — Stockholm, 1993.
- ↑ William Harms (2014 թ․ մայիսի 4). «Gary S. Becker, Nobel-winning scholar of economics and sociology, 1930–2014». University of Chicago.
- ↑ F. P. Comment (2014 թ․ նոյեմբերի 4). «A school in decline: In Chicago, economists honour Gary Becker - Financial Post».
- ↑ «Home page». University of Chicago. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ ապրիլի 16-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 28-ին.
- ↑ «Golden Plate Awardees of the American Academy of Achievement». www.achievement.org. American Academy of Achievement.
- ↑ «Jeffrey P. Bezos Biography Photo». 2001. «Seated from left to right: Prime Minister of Israel Ehud Barak, nautical archaeologist Dr. George Bass, recipient of the Nobel Prize in Economics Gary S. Becker, CEO of Hearst Corporation Frank A. Bennack, Jr., CEO of Amazon Jeff Bezos, and director of the National Gallery of Art J. Carter Brown at the honoree reception prior to the Banquet of the Golden Plate ceremonies during the American Academy of Achievement's 2001 Summit held in San Antonio.»
- ↑ The Society of Labor Economists Jacob Mincer Award.
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Ինքնակենսագրությունը Նոբելյան մրցանակի կայքում Արխիվացված 2013-06-05 Wayback Machine (անգլ.)
- Գերի Բեքերի կենսագրությունը economicus.ru կայքում
|
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գերի Բեքեր» հոդվածին։ |
|
- Դեկտեմբերի 2 ծնունդներ
- 1930 ծնունդներ
- Փենսիլվանիայում ծնվածներ
- Մայիսի 3 մահեր
- 2014 մահեր
- Չիկագո քաղաքում մահացածներ
- Չիկագոյի համալսարանում դասավանդողներ
- Կոլումբիայի համալսարանի աշխատակազմ
- ԱՄՆ-ի գիտությունների ազգային ակադեմիայի անդամներ
- Ամերիկայի արվեստների և գիտությունների ակադեմիայի անդամներ
- Ամերիկյան փիլիսոփայական ընկերության անդամներ
- Փրինսթոնի համալսարանի շրջանավարտներ
- Չիկագոյի համալսարանի շրջանավարտներ
- Ազատության նախագահական մեդալով պարգևատրվածներ
- Տնտեսագիտության բնագավառում Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ
- Գիտնականներ այբբենական կարգով
- Անձինք այբբենական կարգով
- Ամերիկացի տնտեսագետներ
- Ամերիկացի նոբելյան մրցանակակիրներ
- 20-րդ դարի ամերիկացի տնտեսագետներ
- Կոլումբիայի համալսարանի դասախոսներ
- Հրեա նոբելյան մրցանակակիրներ