Ավրելիանոս
 |
Այս հոդվածն աղբյուրների կարիք ունի։ Դուք կարող եք բարելավել հոդվածը՝ գտնելով բերված տեղեկությունների հաստատումը վստահելի աղբյուրներում և ավելացնելով դրանց հղումները հոդվածին։ Անհիմն հղումները ենթակա են հեռացման։ |
Ավրելիանոս | |
|---|---|
 | |
| Զինվորական կոչում | Իմպերատոր (Հին Հռոմ) |
| Ծնվել է՝ | սեպտեմբերի 9, 214[1][2][3] |
| Ծննդավայր | Սիրմիում, Պաննոնիա, Հին Հռոմ |
| Մահացել է՝ | սեպտեմբերի 25, 275[4] (61 տարեկան) մարդասպանություն |
| Վախճանի վայր | Կենոֆրուրիում, Թրակիա, Հռոմեական կայսրություն |
| Երկիր | Հին Հռոմ |
| քաղաքական գործիչ | |
| Հայր | Ulpius Crinitus? |
| Երեխաներ | Domitica? |
Լուցիոս Դոմիցիոս Ավրելիանոս (լատին․՝ Lucius Domitius Aurelianus, սեպտեմբերի 9, 214[1][2][3], Սիրմիում, Պաննոնիա, Հին Հռոմ - սեպտեմբերի 25, 275[4], Չորլու), Հռոմի կայսր 270 - 275 թթ.։ Կլավդիոս Գոթացի կայսեր օրոք զորահրամանատար էր, Կլավդիոսի մահից հետո 270 թ. բանակի կողմից հռչակվում է կայսր։ Սենատն անմիջապես ճանաչում է Ավրելիանոսի լիազորությունները։
Ավրելիանոսի կառավարումը նշանավորվել է մի շարք փայլուն հաղթանակներով. նա հետ է մղել կայսրության Դանուբյան սահմանի վրա բարբարոսների հարձակումները, ճնշել է Եգիպտոսում բռնկված ապստամբությունը և նորից միացրել է Գալլիան Հռոմեական կայսրությանը։ Արևելքում Ավրելիանոսը երկու կայծակնային ռազմարշավների արդյունքում ջախջախել է Պալմիրայի տերությունը՝ գերելով նրա թագուհի Զենոբիային։
Բացի դրանից Հռոմ քաղաքը արտաքին թշնամու հարձակումներից պաշտպանելու նպատակով Ավրելիանոսը շրջապատել այն 19,3 կմ երկարություն ունեցող հզոր պարսպներով։ Անցկացրել է նաև ֆինանսական համակարգի բարեփոխում՝ վերականգնելով հռոմեական դրամի արժեքը։ Պետական կրոն է հռչակել Արևի պաշտամունքը՝ հալածանքներ ծավալելով քրիստոնյաների դեմ։
Սպանվել է Սասանյան պետության դեմ իր նախաձեռնած ռազմարշավի նախապատրաստության ժամանակամիջոցում տեղի ունեցած դավադրության արդյունքում[5]։
Ավրելիանոսը Հռոմի կայսրերից առաջինն է եղել, որ հարկադրել է պաշտոնապես իրեն դիմել «տեր և աստված» տիտղոսով։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 2,0 2,1 Diccionario biográfico español (իսպ.) — Real Academia de la Historia, 2011.
- ↑ 3,0 3,1 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija (хорв.) — 2009.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 https://pantheon.world/profile/person/Aurelian
- ↑ Грант, 1998
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- White, John (2015). The Roman Emperor Aurelian: Restorer of the World. Casemate Publishers and Book Distributors. ISBN 978-1-4738-4569-5.
- Aurelius Victor Epitome de Caesaribus, xxxv "Epitome de Caesaribus" (4th century)
- Eutropius, Breviarium historiae Romanae, IX. 13–15 (4th century)
- Historia Augusta Aurelianus Life of Aurelian Part 1 Part 2 Part 3
- Zosimus, Historia Nova Translation of the Historia Nova (published in 1814), book 1, (5th–6th century)
- Joannes Zonaras, Compendium of History Compendium excerpt: Claudius to Diocletian 268–284 (12th century)
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Aurelian coinage, at Wildwinds.com
- On coins of Aurelian with the title dominus et deus (Section 1.9)
| Նախորդող: Quintillus |
Roman emperor 270–275 |
Հաջորդող: Tacitus |
| Քաղաքական պաշտոններ | ||
|---|---|---|
| Նախորդող: Flavius Antiochianus |
Consul of the Roman Empire 271 համատեղ իշխող Pomponius Bassus |
Հաջորդող: T. Flavius Postumius Quietus |
| Նախորդող: M. Claudius Tacitus |
Consul of the Roman Empire 274–275 համատեղ իշխող Capitolinus (274) Marcellinus (275) |
Հաջորդող: Tacitus Augustus II |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ավրելիանոս» հոդվածին։ |
| ||||||||||||
