Գլխավոր էջ
Շաբաթվա հոդված
Նագա, հոգնակի` նագաներ (սանսկրիտ՝ नाग, Nāga IAST), ասիական տարբեր կրոնական ավանդույթներում աստվածային, կամ կիսաաստվածային, կիսամարդ, կիսաօձ էակների ռասա, որոնք բնակվում են ստորգետնյա աշխարհում (սանսկրիտ՝ पाताळ, pātāla IAST, պատալա - «այն, ինչ գտնվում է ոտքերի տակ») և երբեմն կարող են մարդկային կամ մասամբ մարդկային կերպարանք ունենալ կամ այդպես պատկերված են արվեստում։ Ավելին, նագաները հայտնի են նաև որպես վիշապներ և ջրային ոգիներ: Իգական նագան կոչվում է Նագնի կամ Նագինա Դևի (Nāgnī կամ Nāginā Devī ): Նրանց հետնորդները հայտնի են որպես Նագավանշի: Ըստ լեգենդի՝ նրանք իմաստուն Կաշյապայի և Կադրուի զավակներն են։
Այս գերբնական էակներին նվիրված ծեսեր տեղի են ունենում Հարավային Ասիայում առնվազն 2000 տարի: Նրանք հիմնականում պատկերված են երեք ձևով՝ որպես ամբողջովին մարդ՝ գլխին և պարանոցին օձեր, որպես սովորական օձ կամ որպես կիսամարդ, իսկ հինդուիզմում և բուդդիզմում կիսաօձ էակներ են:
Նագարաջա տիտղոս է, որը տրվում է նագաների թագավորին: Այս էակների պատմությունները մշակութային նշանակություն ունեն Հարավային Ասիայի և Հարավարևելյան Ասիայի բազմաթիվ մշակույթների դիցաբանական ավանդույթներում, ինչպես նաև հինդուիզմի և բուդդիզմի մեջ: Նագավանշի, քմերներ և էլամիլներ (Շրի Լանկայի թամիլներ) համայնքները պնդում են, որ ծագում են այս ռասայից:
Մյուս կողմից, հնդեվրոպական ստուգաբանությամբ nāga նշանակում է «մազազուրկ, մերկ կենդանի» է, որը ազգակից է անգլերեն «նեյքդ» (naked - «մերկ») ձևին, բացատրում է, որ սանսկրիտ nāga բառը կարող է նաև նշանակել «ամպ», «լեռ» կամ «փիղ»:
Նագաները, որպես օձաձև աստվածությունների խումբ, որոնք հաճախ ձևավորվում են որպես կոբրաներ, աչքի են ընկնում հինդուական պատկերագրության մեջ, հինդու տեքստերում (հատկապես Մահաբհարաթայի առաջին գրքում) և պաշտամունքի տեղական ժողովրդական ավանդույթներում: Հիմալայի որոշ շրջաններում նագաները համարվում են տարածաշրջանի աստվածային տիրակալներ, ինչպես Կուլլու հովտում, Բերինագում և Պինդար գետի հովտում, որը ենթադրվում է, որ ղեկավարվում է իննապատիկ Նաինի Դևիի կողմից: Ե՛վ Քաշմիրի «Նիլամատա Պուրանայում», և՛ Կատմանդուի «Սվայամբհու Պուրանայում», համապատասխան տարածաշրջանը սկսում է իր պատմությունը որպես լիճ՝ բնակեցված նագաներով, որոնք հետագայում չորանում են:
Հին սանսկրիտ տեքստերը, ինչպիսիք են Մահաբհարաթան, Ռամայանան և Պուրանաները,նկարագրում են նագաներին որպես հզոր, շքեղ և հպարտ կիսաաստվածային տեսակ, որը կարող է իրենց ֆիզիկական ձևն ընդունել կամ որպես մարդ (հաճախ՝ գլխի հետևում գտնվող կոբրայի թիկնոցով), որպես մասամբ մարդաձև օձ, կամ որպես ամբողջովին օձ: Նրանք գտնվում են կախարդված անդրաշխարհում, ստորգետնյա թագավորություն, որը լցված է գոհարներով, ոսկով և այլ երկրային գանձերով, որոնք կոչվում են Նագա-լոկա կամ Պատալա-լոկա: Նրանք նաև հաճախ կապված են ջրային մարմինների հետ՝ ներառյալ գետերը, լճերը, ծովերը և ջրհորները, և հանդիսանում են գանձերի պահապաններ: Նրանց ուժն ու թույնը դրանք պոտենցիալ վտանգավոր են դարձնում մարդկանց համար: Այնուամենայնիվ, հինդուական դիցաբանության սրբապատկերագրության մեջ նրանք հաճախ ստանձնում են բարեգործ հերոսների դերը. Սամուդրա Մանթանում նագաների թագավոր Վասուկի օձը, Նագարաջան, որը փաթաթվում է Շիվայի պարանոցին, դառնում կաթի օվկիանոսը թափահարելու պարան: Նրանց հավերժական մրցակիցը Գարուդան է՝ լեգենդար կիսաաստվածային թռչունների... Ավելին⇒
Նորություններ
Շարունակվող իրադարձություններ՝ Իսրայելա-պաղեստինյան պատերազմ (2023-2024) • Ռուսաստանի ներխուժում Ուկրաինա
- դեկտեմբերի 15-ին Բահրեյնի մայրաքաղաք Մանամայում Ծանրամարտի աշխարհի առաջնության տղամարդկանց պայքարում +109 կգ քաշային կարգում չեմպիոն է դարձել Վարազդատ Լալայանը։
- դեկտեմբերի 14-ին Վրաստանի նախագահ է ընտրվել Միխայիլ Կավելաշվիլին (լուսանկարում)։
- դեկտեմբերի 12-ին հնդիկ 18-ամյա գրոսմայստեր Գուկեշ Դոմարաջուն (լուսանկարում), մրցախաղում 7½-6½ հաշվով հաղթելով չինացի Դին Լիրենին, դարձել է շախմատի աշխարհի 18-րդ չեմպիոն։
- դեկտեմբերի 10-ին Սիրիայի անցումային կառավարության ղեկավար է դարձել Մուհամմադ ալ-Բաշիրը։
- դեկտեմբերի 8-ին ծանրորդուհի Ալեքսանդրա Գրիգորյանը Բահրեյնի մայրաքաղաք Մանամայում անցկացվող մեծահասակների աշխարհի առաջնությունում դարձել է բրոնզե մեդալակիր։
- Սիրիական ապստամբ ուժերը գրավել են Դամասկոսը 2020 թվականի հրադադարից հետո առաջին հարձակման արդյունքում:
- դեկտեմբերի 7-ին՝ 2019 թվականի ապրիլի 15-ին տաճարում բռնկված հրդեհից հետո, հանդիսավոր արարողությամբ վերաբացվել է Փարիզի Աստվածամոր տաճարը։
Վերջերս մահացածներ՝ Ալեքսանդր Մալայան • Հայրապետ Գալստյան • Իսրայել Չարնի • Ժակ Պարսամյան • Գրասիելա Սուսանա • Սվետլանա Սվետլիչնայա
Գիտե՞ք, որ․․․
- ․․․աշխարհում պահպանված ամենամեծ ինքնօրինակ գործող ջրանիվը (լուսանկարում) անվանվել է ի պատիվ փոխնահանգապետի կնոջ։
- ․․․«Տոյոտա» ավտոմեքենաշինական ընկերությունը գործունեությունը ծավալում է Ճապոնիայի Տոյոտա քաղաքում, սակայն ոչ թե քաղաքն է իր անունը տվել ձեռնարկությանը, այլ հակառակը՝ քաղաքն է անվանակոչվել ընկերության անունով։
- ․․․համակենտրոնացման ճամբարի այս լեհ մանկաբարձուհին դաջվածքներ է արել նորածինների մարմիններին, որպեսզի նրանց կարողանան գտնել ծնողները:
- ․․․Եվրոպայի քարտեզի վրա կան տարբեր գույների բանաններ, որոնք բնութագրում են այդ տարածաշրջանների տնտեսական զարգացվածությունը և խիտ բնակեցված և ուրբանիզացված լինելը։
- ․․․մեկ դարից ավելի Հոնդուրասի նույն բնակավայրում ամեն տարի մայիսից հուլիս ընկած ժամանակահատվածում երկնքից ձկներ են թափվում։
- ․․․Մեքսիկայում առաջին մինի կիսաշրջազգեստը հագել է այս բանաստեղծուհին։
Ներկայացում
Վիքիպեդիան առցանց, բազմալեզու, խմբակային հանրագիտարանային նախագիծ է, որն աշխատում է վիքի ձևաչափով։ Նախագիծը նպատակ ունի տրամադրել ազատ, հավաստի և ստուգելի բովանդակություն, որը յուրաքանչյուրը կարող է փոփոխել և բարելավել։
Վիքիպեդիան առաջնորդվում է հիմնարար սկզբունքներով, իսկ բովանդակությունը հրապարակվում է Creative Commons BY-SA արտոնագրի ներքո։ Այն կարելի է պատճենել և օգտագործել՝ պահպանելով սույն արտոնագրի պայմանները։ Վիքիպեդիայում ողջ տեղեկատվությունը ներկայացված է ազատ, առանց գովազդի և իր օգտագործողների անձնական տվյալների օգտագործման։
Վիքիպեդիայի հոդվածների հեղինակները կամավորներն են։ Նրանք կոորդինացնում են իրենց ջանքերը համաձայն համայնքում ընդունված կանոնների և ուղեցույցների ու առանց առաջնորդների։
| Այս պահին Հայերեն Վիքիպեդիայում կա՝ | |
| 314 600 հոդված |
486 ակտիվ խմբագիր |
Համագործակցություն
Վիքիպեդիան հանրագիտարան է, որն ստեղծվել և զարգանում է քեզ նման այցելուների կողմից։ Այստեղ գործում է «մեկը բոլորի համար, բոլորը՝ մեկի համար» սկզբունքը։
Առաջին անգա՞մ ես փորձում. օգտվի՛ր օգնության դասընթացից։ Չգիտես՝ ինչի՞ց սկսել. ահա մի քանի խորհուրդ։
Մասնակցի՛ր այս ամիս կազմակերպվող նախագծերին։
- Նվեր հոդվածներ Վիքիպեդիայի 24-ամյակին
- Ամանորը վիքիակումբներում
- ԲՊՀ Թարգմանության ամբիոնի կուրսային աշխատանքների աշխատասեղան
- Հոդվածներ «Գյուղատնտեսական հանրագիտարանից»
- «Վիքիպեդիա» կրթական ծրագիր
- Բժշկական կարևորագույն հոդվածներ
Այս օրը պատմության մեջ
Գրիգորյան տոմարով նշվում է Սուրբ ծնունդը։
- 1642 թ. – ծնվել է Իսահակ Նյուտոնը, անգլիացի աշխարհահռչակ ֆիզիկոս, մաթեմատիկոս, աստղագետ, ալքիմիկոս, փիլիսոփա և աստվածաբան (մահ. 1727 թ.)։
- 1920 թ. – Տաթևի վանքում հրավիրվեց համազանգեզուրյան 1-ին համագումարը և որոշվեց Զանգեզուրը ժամանակավորապես հռչակել անկախ պետություն՝ Լեռնահայաստան, Գարեգին Նժդեհը դարձավ Սյունիքի սպարապետ։
- 1927 թ. – ծնվել է Ռամ Նարայանը, հնդիկ նշանավոր երաժիշտ։
- 1930 թ. – ծնվել է Արմենակ Ալաջաջյանը, հայ նշանավոր բասկետբոլիստ, բասկետբոլի մարզիչ, ԽՍՀՄ սպորտի վաստակավոր մարզիչ (մահ. 2017 թ.)։
- 1962 թ. – տեղի ունեցավ ամերիկյան «Սպանել ծաղրասարյակին» ֆիլմի պրեմիերան, որը նշանակալի ազդեցություն է ունեցել սևամորթների իրավունքների պաշտպանության հարցում։
- 1979 թ. – սկսվեց Աֆղանական պատերազմը։
- 1991 թ. – ԽՍՀՄ առաջին և վերջին նախագահ Միխայիլ Գորբաչովը հրաժարական տվեց։
- 1991 թ. – Ուզբեկստանը անկախացավ ԽՍՀՄ-ից։
Օրվա պատկեր
