K wobsahej skočić

Hranica

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Starej měznikaj při něhdyšej prusko-sakskej hranicy w holi pola Połpicy
Měznik a płót při hranicy mjez Madźarskej a Serbiskej

Hranica abo mjeza je po dźensnišim zrozumjenju fiktiwna linija, kotraž wotmjezuje geografiske rumy abo administratiwne jednotki kaž na přikład staty (hlej: statna hranica), kraje, wokrjesy, gmejny abo tež jednotliwe ležownosće wot susodneje jednotki. Tuž definuje hranica wěsty teritorij, w kotrymž płaća samsne zakonje. Wona je zwjetša markěrowana, na přikład z pomocu měznikow.

Słowo hranica kaž tež němski wotpowědnik Grenze pochadźa ze staropólšćiny a rozšěrješe so hakle w dobje němskeje kolonizacije srjedźneje a wuchodneje Europy tež w němskim rěčnym rumje.

Historisce běchu hranicy hač do nowodoby zwjetša njekonkretne, tak zo jednaše so bóle wo pomjezne kónčiny. To płaći hač do dźensnišeho za wjele krajinow (kaž na přikład Łužicu) abo tež za kulturne rumy. Historiske hranicy běža husto podłu markantnych geografiskich objektow kaž horinskich hrjebjenjow abo rěkow. Porno tomu nastachu nowše politiske hranicy předewšěm w bywšich kolonijach Afriki husto „na pisanskim blidźe“, ignorujo geografiske, kulturne a rěčne wobstejnosće potrjechenych kónčin.

Mjezynarodne hranicy so zwonka Schengenskeho pasma Europskeje unije zwjetša kontroluja. Hranicu překročacy wobchad běži přez hranične přechody, hdźež so kontroluja pućowacy ludźo a twory. Někotre hranicy su nimo toho wobtwjerdźene přez płoty abo samo murje, kaž na přikład hranica mjez Zjednoćenymi statami a Mexikom, wonkowna hranica Europskeje unije abo tež bywša nutřkoněmska hranica mjez NDR a zwjazkowej republiku.

 Commons: Hranicy – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije