Anis
| |
| Ilustracija anisa (Koehler 1887) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Euasteridy II | |
| rjad: | (Apiales) |
| swójba: | Wokołkowe rostliny (Apiaceae) |
| ród: | Pimpinela (Pimpinella) |
| družina: | Anis[1][2] |
| wědomostne mjeno | |
| Pimpinella anisum | |
| L. | |
Anis[1][2] (Pimpinella anisum) je hojenska a korjeninowa rostlina ze swójby wokołkowych rostlinow. Druhe serbske mjeno je kopr[1][2].
Etymologija
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Mjeno pochadźa wot grjekskeho słowa ανηθον za koprik, z kotrymž bu anis zaměnjowany.
Synonymy
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Apium anisum Crantz
- Sison anisum Sprengel
- Tragium anisum Link
- Carum anisum Baillon
- Selinum anisum E. H. L. Krause
- Anisum vulgare Gärtner
- Anisum officinarum Mönch
- P. anisum cultum Alef.
Wopis
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Anis je jednolětna rostlina a docpěwa wysokosć wot něhdźe 25 hač do 60 cm.
Stołpik je zrunany je lochko kosmaty.
Łopjena
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Spódnje łopjena su wutrobojće kulojte, na kromje nutř rězane a docpěwaja dołhosć wot 2 hač do 5 cm. Stołpikowe łopjena su třiličbne hač do pjerkowje dźělene.
Kćenja
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Małe běłe kćenja z přeměrom wot 3 mm su w bjezwobalkowych, najčasćišo dwanaćepruhojće hromadźe stajenych wokołkach (tak mjenowany dwójny wokołk) rjadowane a kćěja wot julija hač septembra.
Płody
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Płody, kotrež w awgusće/septembrje so móža žnjeć, docpěwaja dołhosć wot 3 hač 5 mm, su owalne a maja šěre kosmy.
Wužiwanje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]W kucharskich kumštach bu symjenja rostliny wužiwane. Anis polěpšuje hłownje słódke pječwa, placki, likery (anisowy palenc) a sirup.
Nóžki
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1stronje 25 a 209.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 W internetowym słowniku: Anis
Eksterne wotkazy
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- G. Madaus: Lehrbuch der biologischen Heilmittel (němsce)
- crescent bloom (jendź.)
- Plants for a Future (jendź.)
- Heilpflanzen-Lexikon (němsce)
- Gewürzseiten (němsce)
- Kräuterbuch von Jacobus Theodorus Tabernaemontanus (1625) (němsce)
- wuerzkraut.de (němsce)
anis • bazlik • běły popjer • bołharska paprika • Cayennowy popjer • cimt, skorica • curry • cyblink • čerwjena paprika • čili • čorny popjer • estragon • galgant • hwězdny anis • chrěn • ingwer • jałorc • jědźna sól • jězop • kapry • kardamon • kimjelčka • kobołk • koprica • koprik • koriander • kuchinska nalika • kurkuma • ławrjenc • lawendel • majron • mjatwička • mjedowka • muskatowe kćenje • muskatowy worjech • paprika • pětršilka • piment • poprica • rosmarin • safran • selerij • sezam • tymian • wasabi • wanilja • wegeta • wódrak • zela Provency • zeleny popjer • želbija • žerchej • žonop