Hernán Cortés

Hernán Cortés
Cochaslys Cortés veih'n 18oo eash, bunnit er y chochaslys va currit liorish y ruegeyder Paolo Giovio
Ennym ruggyree	Hernando Cortés de Monroy y Pizarro Altamirano
Ruggit	Mee ny Nollick 1485 Medellín, y Chashteel
Hooar baase	2 Mee ny Nollick 1547 (61–62 bleeaney d'eash) Castilleja de la Cuesta, y Chashteel
Bun baaish	baase najooragh (buinnagh mooar ploorasee)
Boayl oanluckee	Caayr Veksico
Seyraanaght	y Spaainey
Çhengey	Spaainish
Keird	ronseyder · kiannoort · conquistador
Sheshey	Juana Ramírez de Arellano y Zúñiga (en)  1583) Catalina Suárez Marcayda (en)  (1512 –  Mee Houney 1, 1522)
Leggad	La Malinche (en) Isabel Moctezuma (en)
Paitçhyn	slane rolley Martín Cortés (en) Leonor Cortés Moctezuma de la torre (en) Martín Cortés, 2nd Marquis of the Valley of Oaxaca (en) Doña Juana Cortés de Zuñiga (en) Doña Maria Cortés y Ramirez de Arellano (en)
Ayr	Martín Cortés de Monroy
Moir	Catalina Pizarro Altamirano
Enmys	Lhiass Ree yn Spaainey Noa Lhiass Ree yn Spaainey Noa
Aundyryn	slane rolley Order of Santiago
Coorse caggee
Ammys	y Spaainey
Shirveish/crouw	Spanish Army (en)
Rhenk	gineraal
Faghtyssyn caggee	Spanish conquest of the Aztec Empire (en)
Kianglaghyn fysseree as sheshoil

Hernán Cortés de Monroy y Pizarro Altamirano, 1d Varkys Ghlion Oaxaca (Mee ny Nollick 1485 – 2 Mee ny Nollick 1547), she conquistador Spaainagh v'eh. Stiur eh yn turrys-contoyrtys hug rish tuittym yn Impiraght Asteckagh as chionnee eh ayrnyn mooarey jeh'n vooar-heer haink dy ve Meksico noa-emshiragh fo reirey ree yn Chashteel 'sy 16oo eash leah. Va Cortés coontit mastey ny ronseyderyn as ny conquistadoryn ghow toshiaght rish y chied phaase jeh coloinaghyn Spaainagh ny h-Americkyn.

V'eh ruggit ayns Medellín, y Spaainey, lesh mooinjer lieh-ooasle. Reih eh geiyrt er contoyrtyssyn as er berçhys 'sy Theihll Noa. Hie eh dys Hispaniola as, ny s'anmey, dys y Choobey, raad hooar eh encomienda (cairys da obbyr viallee er lheh). Feie tammylt beg, ren eh shirveish myr alcalde (briw beg) er y nah valley Spaainagh va bunnit er yn ellan. Ayns 1519, v'eh reiht myr captan y trass turrys-contoyrtys dys y vooar-heer. Hug eh beggan argid echey hene da'n turrys-contoyrtys. Ren e noidys n'oi kiannoort y Choobeby, Diego Velázquez de Cuéllar, cur rish aagherrym er-ash jeh'n turrys-contoyrtys ec y vinnid yerrinagh, agh yiooldee Cortés veih'n oardagh shen.

Lurg e heet dys y vooar-rheynn, chur Cortés strateysh rahoil er bun raad heuee eh rish bun-dooghyssee ennagh n'oi fir elley. Chammah's shen, ghow eh ymmyd jeh ben dooghyssagh, Doña Marina, myr çhyndaader. Ny s'anmey, rug ee yn chied vac echey. Tra chur kiannoort y Choobey çhaghteryn dy ghoaill Cortés seose, chagg eh nyn oi as va'n varriaght echey. Ghow eh ymmyd jeh ny sidooryn elley myr tooilley cooney. Screeu Cortés lettyryn jeeragh da'n ree shirrey bwooise ry-hoi e varriaghtyn ayns ynnyd kerraghey ry-hoi e halleydys. Erreish da ren eh ceau yn Impiraght Asteckagh harrish, va'n enmys marqués del Valle de Oaxaca bronnit er Cortés, tra va'n enmys lhiass-ree, va ny s'ooashley, bronnit er yn ard-dooinney ooasle, Antonio de Mendoza. Ayns 1541, ren Cortés goll er-ash dys y Spaainey raad hooar eh baase shey bleeaney ny s'anmey rere cooishyn najooragh.

Kianglaghyn magh

• Ny lettyryn ec Cortés, raad t'eh cur sheese er ny taghyrtyn bentyn rish y varriaght er Meksico
• "Cortes, Hernando" Belinda H. Nanney
• "Hernán Cortés, marqués del Valle de Oaxaca", Encyclopædia Britannica