Agnome

O agnome ou agnomen era na Antiga Roma un alcume honorífico que se engadía ao nome de determinada persoa para resaltar unha das súas virtudes ou lembrar o éxito dun dos seus feitos. Era un sobrenome individual que se podía agregar ao convencional sistema dos tria nomina (praenomen, nomen, cognomen).

Outras civilizacións

Pero o uso de agnome é aínda máis antigo. Entre os hebreos, por exemplo, os acabados de nacer recibían nomes individuais nos primeiros oito días de vida. Usaban un só nome, como Moisés, Ester, Xacobe etc. Mais co crecemento da poboación comezaron a aparecer moitos homónimos. Para solucionar este problema, comezaron a engadir un segundo nome ao nome persoal, sendo o do proxenitor masculino, e para iso engadiron a expresión Bar, que significa “fillo de”, entre o nome persoal e o nome do pai. Deste xeito, podería haber un Moisés máis, diferente e único, que non se confundiría con outro Moisés (Moisés Bar Jacob era Moisés Fillo de Xacob). Co paso do tempo tamén se aceptaron as indicacións xeográficas, ademais do nome do proxenitor. Vexamos o caso de Xesús. Atópase na Biblia a Xesús o Fillo de Xosé, que máis tarde tamén foi identificado como Xesús de Nazaret, e mesmo Xosé, o seu pai terreal, aparece como Xosé o Carpinteiro. Vexa que neste caso a embarcación úsase como indicador.

En moitas outras civilizacións tamén se utilizou o uso de agnome. Os musulmáns usan, do mesmo xeito que os hebreos, o termo Ben para expresar "Fillo de". Xa en Grecia o uso de "Claudius" vén de "Fillos de Clausus".

O termo agnoma tamén se usa para designar unha parte do nome dun individuo que o diferencia dos seus homónimos. De feito, algunhas familias teñen membros co mesmo nome e apelidos, e para diferencialos engádeselles un agnome (por sufixación), como Junior (Jr.), Fillo (F°. ), Segundo, Neto, Sobriño (Sob°.). Nas liñaxes da nobreza tamén era habitual designar polo número de aparición en números romanos (II para o segundo, III para o terceiro etc.).

Na actualidade

Hoxe en día ou uso dos agnomes está restrinxido a títulos honoríficos (ex. "dr." para "doutor honoris causa") ou profesionais (ex. "enx." para enxeñeiro e "prof." para profesor), expresados como prefixos do nome.

Agnomes no Brasil

Esta práctica está legalmente admitida no Brasil, onde non é raro ter varias persoas dunha mesma familia co mesmo nome e apelidos, diferenciándose polo agnome (p. ex. José Ernesto da Silva, José Ernesto da Silva Filho, José Ernesto da Silva Sobrinho e José Ernesto da Silva Neto).

Os identificadores de xeración tamén son agnomes ( Segundo, Terceiro ). Até a chegada do Rexistro Civil, moitos alcumes desempeñaban tamén o papel do agnome, sumándose ao nome do individuo (José das Neves Valente, António da Silva Velho, Carlos Moura Viúvo etc.). O agnome, por regra xeral, non é transmisíbel aos fillos.

Véxase tamén

Outros artigos

• pseudónimo
• nome artístico
• prenome
• sobrenome
• hipocorístico