قطب‌آباد
| قطب‌آباد قطبوآ، قدبوآ | |
|---|---|
 | |
| کشور |  ایران |
| استان | فارس |
| شهرستان | جهرم |
| بخش | کردیان |
| مردم | |
| جمعیت | ۷٬۴۷۶ نفر[۱] |
| رشد جمعیت | ۱۱٪+ (۵سال) |
| جغرافیای طبیعی | |
| ارتفاع | ۱۰۶۰ متر |
| تأسیس شهرداری | ۱۳۷۴ |
| شناسهٔ ملی خودرو | ایران ۷۳ - ب ایران ۸۳ - هـ |
| کد آماری | ۲۱۷۸ |
  قطب‌آباد | |
قُطب‌آباد شهری که مرکز بخش کردیان، شهرستان جهرم، استان فارس در جنوب ایران است.[۲] این شهر در سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیتی برابر با ۷٬۴۷۶ نفر داشته‌است و دروازه ورودی جنوب ایران و بنادر و جزایر خلیج فارس یه شمار می‌رود. اقتصاد قطب‌آباد بیشتر برپایه کشاورزی و باغداری است و این شهر به قطب گندم و شهر خوشه‌های طلایی معروف است.[۳]
موقعیت
[ویرایش]قطب‌آباد در جنوب استان فارس و شرق شهرستان جهرم واقع گردیده‌است و از شمال به شهرستان فسا، از جنوب به جهرم، از شرق به شهرستان داراب و زرین‌دشت و از غرب به شهرستان خفر منتهی می‌شود. ارتفاع این شهر از سطح دریا در حدود ۱۰۶۰ متر است و در طول جغرافیایی ۵۳ درجه و ۳۸ دقیقه شمالی و عرض ۲۵ درجه و ۸ دقیقه شرقی واقع شده‌است.[۳]
پیشینه
[ویرایش]بانی شهر قطب‌آباد «قطب‌الدین عبدالله بن محیی بن محمود» معروف به «عبدالله قطب محیی» از عارفان نیمه دوم قرن نهم هجری و نویسنده کتاب «مکاتیب قطب» است. وی این شهر را به منظور تشکیل یک اجتماع شهری مستقل و متشکل از مریدان خود تأسیس می‌نماید و آن را «اخوان‌آباد» یا «دارالعباده» نام‌گزاری می‌کند. این شهر در ابتدا به عنوان یک مرکز علمی برای پرورش اندیشمندان بوده‌است. وی در نامه‌ای به مریدان خود دربارهٔ قطب‌آباد می‌گوید:[۴]
«چنین معلوم شد که عمارت «اخوان‌آباد» تمام یا قریب به اتمام است، چون «دارالعباده» خدای عزوجل راست آورد و تمام شد، اکنون وقت عبادت است، وظیفه اخوان آنکه احوال و اوقات خود را مضبوط سازند و ساعات شبانه‌روز را توزیعی کنند و… باقی اوقات جهت اداء وظایف طاعات از صلوات و تلاوت و تسبیح و تفکّرو غیر ذلک.»
آب و هوا
[ویرایش]قطب‌آباد در منطقهٔ نیمه‌خشک گرم قرار گرفته و آب و هوایی نسبتاً گرم و خشک بر آن منطقه حاکم بوده و دارای تابستان‌هایی گرم و زمستان‌هایی نسبتاً سرد می‌باشد.
جمعیت و مردم
[ویرایش]بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۷٬۴۷۶ نفر (۲٬۲۵۰ خانوار) بوده‌است. قطب‌آباد دومین شهر پرجمعیت شهرستان جهرم و ۵۱مین شهر پرجمعیت استان فارس است و جمعیت آن از مراکز ۴ شهرستان بختگان، بیضا، خفر و سرچهان در استان فارس بیشتر است.[۵] مردم قطب‌آباد عمدتاً شیعه و فارسی‌زبان هستند.[۶]
| جمعیت تاریخی | ||
|---|---|---|
| سال | جمعیت | ±% |
| ۱۳۵۵ | ۳٬۳۷۹ | — |
| ۱۳۶۵ | ۵٬۳۱۵ | ۵۷٫۳٪+ |
| ۱۳۷۰ | ۵٬۹۹۶ | ۱۲٫۸٪+ |
| ۱۳۷۵ | ۶٬۲۸۲ | ۴٫۸٪+ |
| ۱۳۸۵ | ۶٬۶۸۰ | ۶٫۳٪+ |
| ۱۳۹۰ | ۶٬۷۵۴ | ۱٫۱٪+ |
| ۱۳۹۵ | ۷٬۴۷۶ | ۱۰٫۷٪+ |
آثار تاریخی
[ویرایش]
از آثار تاریخی این شهر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:[۶][۷]
- چهارطاقی مربوط به زمان ساسانیان
- سد بند و بست مربوط به زمان ساسانیان
- قلعه تبر مربوط به دوران خلفای اموی
- امامزاده بی‌بی هور از نوادگان امام موسی کاظم که قدمت بنای آن به دوره ایلخانیان می‌رسد.
- کاروانسراها و آب انبار مخک مربوط به دوران صفویه و قاجاریه
- پل رشه مربوط به دوران صفویه
- آسیاب قطب‌آباد مربوط به دوران قاجاریه
دانشگاه
[ویرایش]دانشگاه پیام نور قطب‌آباد در سال ۱۳۹۰ با دو رشتهٔ حسابداری و علوم اقتصادی تأسیس شد.
مراکز درمانی
[ویرایش]- «مرکز درمان بستر ۱۰ تختخوابی قطب‌آباد» به عنوان بیمارستان تخصصی سوختگی در حال احداث است.[۸]
- «مرکز بهداشتی درمانی شهری قطب‌آباد» که علاوه بر پزشک دارای آزمایشگاه و دندانپزشکی است.
اقتصاد
[ویرایش]
شرایط اقلیمی منطقه ایجاب می‌کند که قطب‌آباد یک منطقهٔ کشاورزی باشد. باغ‌های مرکبات و زراعت (به‌ویژه گندم، جو، ذرت، صیفی‌جات)، دو پایهٔ عمدهٔ کشاورزی قطب‌آباد را تشکیل می‌دهند. سایر مردم عمدتاً به دامداری، تجارت و مشاغل خدماتی و اداری مشغولند.
صنعت دیگر پایه اقتصاد قطب‌آباد است؛ مراکز صنعتی همچون منطقه ویژه اقتصادی جهرم، بندر خشک جهرم، پتروشیمی جهرم، نیروگاه سیکل ترکیبی جهرم، شهرک صنعتی جهرم و ناحیه صنعتی کوثر جهرم، همگی در بخش کردیان قرار دارند.
ترابری
[ویرایش]بزرگراه شیراز-جهرم که جزئی از مسیر شیراز-بندرعباس است و اتصال شمال کشور و هرمزگان را برقرار می‌کند و جاده اصلی جهرم-فسا که شرق کشور را به بوشهر و عسلویه متصل می‌کند؛ از قطب‌آباد عبور می‌کنند.
فاصلهٔ قطب‌آباد تا شهرهای مهم
[ویرایش]| نام شهر | فاصله (کیلومتر) |
|---|---|
| جهرم | ۱۷ |
| باب‌انار | ۵۹ |
| فسا | ۷۲ |
| شیراز | ۱۷۳ |
| بندرعباس | ۴۱۳ |
| اصفهان | ۴۶۴ |
| کرمان | ۵۶۲ |
| تهران | ۱۰۹۱ |
| مشهد | ۱۴۶۸ |
| تبریز[۹] | ۱۵۳۲ |
جستارهای وابسته
[ویرایش]- چهارطاقی قطب‌آباد
- آسیاب قطب‌آباد
- دهستان قطب‌آباد
- فهرست آثار ملی ایران
- سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
منابع
[ویرایش]- ↑ «نتایج سرشماری سال ۱۳۹۵». مرکز آمار ایران.
- ↑ اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ «موقعیت جغرافیایی». شهرداری قطب‌آباد. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ ژوئن ۲۰۲۰.
- ↑ «تاریخچه قطب‌آباد». شهرداری قطب‌آباد. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ اوت ۲۰۱۹.
- ↑ «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۹۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی (اکسل) در ۲۰ شهریور ۱۴۰۲.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ شهر قطب‌آباد
- ↑ «جهرم؛ از کهن‌ترین مراکز تمدن بشری در جنوب ایران/ بقعه فضل‌بن موسی (ع)؛ نگین دارالمؤمنین». خبرگزاری بین‌المللی قرآن.
- ↑ «مرکز درمان بستر ۱۰ تختخوابی بخش کردیان جهرم کلنگزنی شد». خبرگزاری مهر
- ↑ «فاصله شهرها و مسافت راه‌های ایران». باحساب.
