Edukira joan

Sekigaharako gudua

Koordenatuak: 35°22′14″N 136°27′42″E / 35.3705°N 136.4616°E / 35.3705; 136.4616
Wikipedia, Entziklopedia askea
Sekigaharako gudua
Sengoku Aroa
Data1600ko urriaren 21a
LekuaSekigahara, Gifu prefektura
Koordenatuak35°22′14″N 136°27′42″E / 35.3705°N 136.4616°E / 35.3705; 136.4616
EmaitzaTokugawatarren garaipena
Gudulariak
Toyotomi Hideyori Tokugawa Ieyasu
Buruzagiak
Ishida Mitsunari
Mōri Terumoto
Tokugawa Ieyasu
Indarra
81.890 +88.000
Galerak
20.000–36.000 +11.000

Sekigaharako gudua (japonieraz: Shinjitaiz: 関ヶ原の戦い; Kyūjitaiz: 關ヶ原の戰い Sekigahara no Tatakai?) 1600. urteko urriaren 21ean (Keichō 5, bederatzigarren hilabeteko hamabosgarren eguna euren antzinako egutegiaren arabera) Sekigaharan (gaur egun Gifu prefektura) gertatu zen gudu bat izan zen, erabakigarria Japoniako historian. Gudu honetan herrialdeko bi alderdi nagusienen armadek borrokatu zuten: alde batetik Japoniaren bateratzaile handienetako bat izan zen Toyotomi Hideyoshiren semea zen Toyotomi Hideyori herrialdeko buruzagi bihurtzea defendatzen zutenak. Bestetik, berriz, agintari hori Tokugawa Ieyasu izan behar zela defendatzen zutenak, ordurarte herrialdeko daimyō edo jauntxo feudalik garrantzitsuenetako bat.

Ieyasuk zuzendutako "mendebaldeko armada"ren garaipenaren ondorioz, Ieyasu bera "Japoniaren azken bateratzaile handi" bezala pasa zen historiara, Oda Nobunaga eta Toyotomi Hideyoshirekin batera. Gainera, shogun bihurtzeko bidea garbi utzi zion, garai hartan Japoniako agintari politiko eta militar nagusiena zena. Ordutik aurrera Tokugawa shogunerria ezarri zen, Japoniaren historiako azken shogunerria, 250 urte inguruz mantenduko zena.

Gudu hau zerbaitegatik garrantzitsua izan bazen, kanpaina militar oso baten amaiera dena, bere amaieraren ondoren herrialdea etengabeko barne gudu eta gatazkazko garai batetik irten ahal izan zelako da. Gainera, ia erabateko bakea ezarriko zen uhartedi osoan zehar, soilik matxinada txikiren batzuk etena Meiji Berrezarpenean 1866 eta 1869 bitartean Japoniako Enperadorea agintari nagusi bezala itzuli zen arte.

Gudu zelaian zegoen soldadu kopuru zehatza ezagutzen ez den arren, akademiko gehienek egun horretan 170.000 eta 200.000 soldadu artean egon zirela diote, batzuk, Japoniako historia guztian zehar herrialdean bertan gertatu den gudurik handiena izan dela ere aipatzen dutelarik.

Guduaren izena

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gudu historiko honek, japonieraz arruntki Tenka Wakeme no Tatakai (天下分け目の戦い, Tenka Wakeme no Tatakai, literalki "gudu erabakigarria") bezala ezaguna, bere izena gudua gertatu zen tokitik jasotzen du: Sekigahara, Japoniako Gifu prefekturako Fuwa barrutian.

Funtsezko bi ezaugarri aipatu behar dira: orokorrean gudu bakartzat hartzen bada ere, benetan kanpaina militar oso baten zati izan zen. Kanpaina honetan zehar bi alderdiek aurretik beste mugimendu batzuk egin zituzten, etsaien gazteluak setiatuz eta komunikabide nagusien kontrolagatik borrokatuz etsaiarekiko abantaila ziurtatzen saiatzeko asmoz. Nabarmendu beharreko beste ezaugarri bat bi alderdiak aurreko hilabeteetan borrokarako prestatu baziren ere, gudu hori gertatuko zen tokia alderdi bateko komandante batek, Ishida Mitsunarik berehalako batean hartutako erabakia izan zela da, bere elementuen kokapenik egokiena bilatuz. Ironikoki, tokiaren berezko ezaugarriak kontra agertuko ziren bere aliatuetakoren batzuk beste alderdira pasa zirenean.

Toyotomi Hideyoshi Japonia benetan bateratzea lortu zuen lehen gizona izan zen Oda Nobunagak hasitako lana amaitu ondoren, azken hau bere generalik garrantzitsuetako bat zen Akechi Mitsuhidek traizionatu zuelarik Honnō-jiko gertakarian. Hala ere, Hideyoshik sekula ezin izan zuen shogun bihurtu bere jatorri umilaren ondorioz, garaiko biografo limurtzaileek sekula gezurtatu ezin izan zutena, ahalegin guztiak eginda ere sekula ezin izan baitzuten Fujiwara klan garrantzitsuarekin lotzea lortu. Hideyoshik, horren ordez, kanpaku ((関白, kanpaku erregeorde) titulua onartu behar izan zuen, titulu hau, ondoren, bere adopziozko semea zen Toyotomi Hidetsuguri pasatuz, berarentzat taikō titulua hartuz (太閤, taikō kanpaku erretiratua).

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]