Ramona Peralba Sala
Ramona Peralba Sala | |
---|---|
Bizitza | |
Jaiotza | Gironella, 1904 |
Herrialdea | Katalunia |
Heriotza | El Camp de la Bota (en) , 1939ko maiatzaren 16a (34/35 urte) |
Heriotza modua | : bala zauria |
Hezkuntza | |
Hizkuntzak | gaztelania |
Jarduerak | |
Jarduerak | aktibista |
Ramona Peralba Sala (Gironella, Bergadá, 1904 – Sant Adrià de Besòs, Bartzelona, 1939ko maiatzaren 16a) kataluniar aktibista errepublikanoa, ehungintzako langilea eta CNTko militantea izan zen. Erregimen frankistak[1]La Bota zelaian exekutatutako Les Corts emakumeen kartzelako hamabi emakumeetako bat izan zen. 35 urte zituen eta Berguedà eskualdeko epai militarrak 72 fusilatuetako emakume bakarra izan zen.[2]
Ibilbidea
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Gerra zibila Errepublikako Herri Armadaren porrotarekin amaitu ondoren, Franco jeneralaren diktadurak hasi zen, garaitutakoen aurkako errepresio gogorrarekin, Errepublikan eskuratutako eskubide eta askatasun guztiak galdu zituzten emakumeentzako berariazko metodologiak aplikatuz.[3] Arrazoi orokorra zabaldu zen eta partikularren delazioak bultzatu ziren. Peralba desnudismoaren eta ideia marxisten propagandista gisa salatu zuten. Tokiko Falangearen eta Guardia Zibilaren txostenen arabera, FAIren ordezkaria zen Monegal Koloniako ehun-atalean eta CNTn afiliatua. Auzotar batzuen salaketa ere jaso zuen. Auzotar horiek gizon bat hiltzea leporatzen zioten. 1939ko maiatzaren 27an Bartzelonako Les Corts emakumeen kartzelara eraman zuten. Apirilaren 18an, gerra-kontseilu handi baten aurrean agertu zen, beste 14 lagunekin batera. Horietako bost hiltzera zigortu zituzten, eta bera izan zen emakume bakarra.[4] La Bota zelaian fusilatu zuten 1939ko maiatzaren 16an, Salvador Serralta Llorens eta Vicens Camprubí Torber Esquerra Republicana de Catalunyako (ERC) bi alkateekin batera.[5][6]
1939ko apiriletik 1940ko azarora bitartean La Bota zelaian fusilatu zituzten hamaika emakumeetako bat izan zen, ondorengo hauekin batera; Magdalena Nolla, Carme Claramunt i Barot, Eugènia González Ramos, Cristina Fernàndez, Dolors Giorla Laribal, Elionor Malich Salvador, Virginia Amposta Amposta, Assumpció Puigdelloses Vila, Inés Jiménez eta Neus Bouza Gil[7][8]
Aintzatespenak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- 2015ean, plaka bat jarri zen La Bota zelaian fusilatutako hamaika emakumeen omenez, Ramona Peralba izena eta adina barne.[9]
- 2016an, Ramona Peralba eta La Bota zelaian fusilatutako beste hamar kideak eta Maria Salvo Francoren aurkako ekintzailea omendu zituen Grup Promotor del Futur Monument a la Presó de Dones de Les Corts taldeak Espainiako Bigarren Errepublikaren aldarrikapenaren 85. urteurrenean.[10]
- 2017an, La Minako eta El Botako Artxibo Historikoa eta Dokumentazio Zentroa elkarteak bideo bat aurkeztu zuen, Botako zelaian fusilatutako hamaika emakumeen oroimenez, gerra zibilaren ondoren emakumeek jasandako errepresioari buruzkoa.[11]
- 2019ko otsailaren 24an, exekuzioetatik laurogei urte betetzean, Bartzelonako Udalak "Exekutatuen panela" inauguratu zuen San Martin barrutian.
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Els consells de guerra: Les onze afusellades del Camp de la Bota - PDF. .
- ↑ NacióBerguedà. 72 berguedans van ser executats per judici militar entre 1938 i 1980 | NacióBerguedà. .
- ↑ "Perilloses i roges": la història de disset dones afusellades. 2016-11-18.
- ↑ Procediments judicials militars sumaríssims. 1939.
- ↑ Bella, Emili. Revenja d'estat contra les dones - 10 des 2016. .
- ↑ Barcelona, Helena López /. (14-2-19). El Camp de la Bota recordará els noms dels 1.706 ejecutats. .
- ↑ «Las ‘11 rosas’ fusiladas en el Camp de la Bota» La Vanguardia 2016-03-25.
- ↑ Merino, Olga. (2016-04-14). «Las once rosas» elperiodico.
- ↑ Descoberta de placa en homenatge a les dones afusellades al Camp de la Bota.. .
- ↑ Merino, Olga. (2016-04-14). «Las once rosas» elperiodico.
- ↑ «Las ‘11 rosas’ fusiladas en el Camp de la Bota» La Vanguardia 2016-03-25.