John Field
| John Field | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Dublin, 1782ko uztailaren 26a |
| Herrialdea |  Irlandako Errepublika Irlandako Erresuma  Errusiar Inperioa |
| Heriotza | Mosku, 1837ko urtarrilaren 23a (54 urte) |
| Hobiratze lekua | Vvedenskoye Cemetery (en)  |
| Heriotza modua | : pneumonia |
| Familia | |
| Seme-alabak | ikusi
|
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | ingelesa |
| Irakaslea(k) | Muzio Clementi Tommaso Giordani (en) Johann Georg Albrechtsberger |
| Ikaslea(k) | ikusi
|
| Jarduerak | |
| Jarduerak | piano-jotzailea, musikagilea, irakaslea eta poeta |
| Genero artistikoa | musika klasikoa nokturnoa |
| Musika instrumentua | pianoa |
      | |
John Field (Dublin, 1782ko uztailaren 26a - Mosku, 1837ko urtarrilaren 23a) irlandar musikaria eta piano-jotzailea eta irakaslea izan zen. Muzio Clementi eta Johann Georg Albrechtsberger izan zituen maisu eta piano-jotzaile gisa arrakasta handia izan zuen Europa guztian zehar. Pianorako lan ugari idatzi zuen, 18 nokturno bereziki.
Dublinen jaio zen, musika familia batean, eta bertan jaso zuen bere lehen hezkuntza, bereziki Tommaso Giordani etorkinarekin. Fieldtarrak laster joan ziren Londresera, non Fieldek Muzio Clementirekin ikasi zuen. Bere tutoretzapean, Field piano-jotzaile ospetsu bihurtu zen bereala. Elkarrekin, maisuak eta ikasleak Paris, Viena eta San Petersburgo bisitatu zituzten. Anbiguotasunak inguratzen du Fieldek lehengo Errusiako hiriburuan geratzeko erabakia, baina litekeena da Fieldek Clementi Pianos enpresaren salmenta ordezkaria izatea.
Bere garaikideek oso aintzat hartua izan zen, eta bere antzezlan eta konposizioek konpositore garrantzitsu askorengan eragin handia izan zuten, besteak beste, Frédéric Chopin, Johannes Brahms, Robert Schumann eta Franz Liszt. Nahiz eta Errusian gutxi ezagutzen zitzaion, kontzertuetan, irakaskuntzan eta errusiar piano-eskolaren garapenean lagundu zuen.
Izan zituen ikasle bereizgarrienak honako hauek izan ziren: Charles Mayer, Alexandre Dubuque eta Antoine de Kontski.
Biografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]1782-1801 lehendabiziko urteak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Park Dublingo Golden Lanen jaio zen 1782an, Irlandako Elizako kide izan ziren irlandar gurasoen seme nagusia zen. Bere aitak, Robert Fieldek, Dublingo antzokietan biolina jotzen irabazten zuen bizitza. Fieldek pianoa ikasi zuen bere aitonaren agindupean (John Field ere deitua), organista profesionala zena, eta, geroago, Tommaso Giordaniren zuzendaritzapean. 1792-ko martxoaren 24-an, bederatzi urte zituela debutatu egin zuen, eta oso ondo hartua izan zen antzezlana. Esaten denez, Irlandan konposatzen hasi zen.
Fieldek emanaldi publikoak ematen jarraitu zuen eta laster ospetsu egin zen Londresen, prentsa eta bertako musikarien aldeko iruzkinak erakarriz. 1795 inguruan Haydnen Duskako piano-kontzertu baten emanaldia goraipatu zuen. Bere ikasketak Clementirekin jarraitu zituen, baita italiarrari tresnak egiten eta saltzen lagundu zion. Biolina jotzen ere ikasi zuen, J. P. Salomonen zuzendaritzapenean. Bere lehen konposizio argitaratuak Clementik 1795ean argitaratu zituen, historikoki garrantzitsua zen lehen lana Piano concerto No.1, H 27 izan zen eta, beranduago, londresko konpositoreak estreinatu zuen 1799ko otsailaren 7an, 16 urte zituela. Lehen opus ofiziala 1801ean Clementik argitaratu zuen eta eta bere ohorean idatzita zegoen, argitalpen hori, hiru piano sonaten multzoa izan zen.
1802-1829: Errusian Finkatzen
[aldatu | aldatu iturburu kodea]1802ko udan, Field eta Clementik Londres utzi eta Parisera joan ziren negozioengatik. Laster Vienara joan ziren, non, Fieldek, Johann Georg Albrechtsbergerrekin kontrapuntu ikastaro labur bat hartu zuen, eta Beethovenekin bilera bat izan zuen, honen aurrean, Fieldek, urrian jo zuelarik, Beethovenek asko laudatu zuelarik. Neguaren hasieran San Petersburgora iritsi zen. Gelditzera makurtu zen field, hiriko bizitza artistikoak txundituta. Clementi 1803ko ekainean joan zen, baina ez Fieldi Narvako irakasle postu bat ziurtatu eta gaztea bere laguntzaile bezala "izendatu" aurretik, honela, Fieldek ere ordainsari altuak jasoko zituelarik. Clementi joan ondoren, Fieldek kontzertu denboraldi oso lanpetua izan zuen, eta, azkenean, sortu berria zen San Petersburgoko Elkarte Filarmonikoan aritu zen. 1805ean, Field kontzertu bira batean murgildu zen Baltikoko estatuetan, eta San Petersburgon geratu zen udan. Hurrengo urtean Moskun eman zuen bere lehen kontzertua. Clementik, 1806an, Fielden antzinako lan batzuen argitalpena antolatu zuen Errusian; argi eta garbi, musika truke piano bat saldu zion Fieldi. 1807ko apirilean itzuli zen Moskura, eta, itxuraz, 1811ra arte ez zuen San Petersburgo bisitatu (baina Vasilievsky uhartean mantendu zuen bere apartamentua). 1810ean Adelaide Percheron piano-jotzaile eta ikasle ohiarekin ezkondu zen.
1808 arte, Fielden musikaren argitalpen ia guztiak, antzinako lanen berrargitalpenak izan ziren. Azkenik, 1808-9an, konposaketa berriko musika argitaratzen hasi zen, errusiar abesti herrikoien pianoarentzako bariazioekin hasiz: Air russe varié 4 eskuetarako pianorako, H10 eta Kamarinskaya pianorako, H22. 1811n San Petersburgora itzuli zen. Bere bizitzako hurrengo hamarkada bertan eman zuen, inoiz baino emankorrago, pieza berri ugari argitaratuz eta antzinakoen edizio zuzenduak sortuz. Lankidetza emankorra lortu zuen H.J. Dalmasekin, garaiko errusiar editorerik nabarmenena, baita Breitkopf & Härtelekin ere, Europako musika argitaletxe garrantzitsuenetako bat. 1815ean, Fieldek seme ez-legitimo bat izan zuen, Leon Charpentier (beranduago Leon Leonov), baina bere emaztearekin jarraitu zuen. Seme bat izan zuten, Adrien, 1819an; Leon, beranduago, Errusian tenore ospetsu bat bihurtu zen, Adrienek, bere aitaren pausoak jarraitu eta pianista bihurtu zen bitartean. 1819an, Field ain aberatsa zen non gortean piano jotzaile bezala lan egitearen proposamenari uko egin zion. Bere bizimodua eta portaera soziala gero eta bitxiagoak ziren.
1818an, Field negozioengatik Moskura itzuli zen, Wenzel editorearekin zuen lankidetzak bultzatuta. Berak eta bere emazteak kontzertu batzuk eman zituzten hirian 1821ean, eta horietako azkenak bere azken agerpena markatu zuen elkarrekin jendaurrean. Adelaidek, handik gutxira, Field utzi zuen (Adrien berarekin eramanez) eta bakarkako karrera bat egiten saiatu zen, bereziki arrakastatsua izan ez zena. Field Moskun geratu zen eta bere musika argitaratzen jarraitu zuen. 1822an Johann Nepomuk Hummel ezagutu zuen; biek pianorako sonataren interpretazio batean parte hartu zuten Hummel, op. 92.
1830-1837: Bere azken urteak eta heriotza
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Neurri batean, bere bizimodu bitxiaren ondorioz, Fielden osasuna hondatzen hasi zen 1820ko hamarkadaren erdialdean. 1823tik aurrera, kontzertuetan agertzen hasi zen; 1820ko hamarkadaren amaieran ondesteko minbizia zuen. Field Londresera joan zen arreta medikoaren bila. 1831ko irailean iritsi zen eta, operazio baten ondoren, kontzertuak eman zituen han eta Manchesterren. Ingalaterran egon zen denboraldi batez, Mendelssohn eta Moscheles bezalako pertsonaia ospetsuak ezagutuz. 1832ko martxoan, bere antzinako maisu eta lagun Clementi hil zen, eta Field hilkutxaren eramaile bezala aritu zen bere hiletan. Europako hainbat hiritan kontzertu batzuk eman ondoren, Fieldek bederatzi hilabete (1834-185) eman zituen Napoliko ospitale batean. Bere babesle errusiarrek erreskatatu zuten. Carl Czernyrekin geratu zen Vienan, non hiru errezitaldi eman zituen, eta, ondoren, Moskura itzuli zen bere seme Adrienekin. Vvedenskoye hilerrian lurperatua izan zen. Lekuko baten txosten baten arabera, bere heriotza ohean bere erlijioa zein zen galdetu ziotenean, Fieldek hitz joko berezi batekin erantzun zuen: "Ez naiz kalbinista bat, klabeziniste bat baizik".
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2014/8/25 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q209684
Multimedia: John Field (composer) / Q209684