Chiang Kai-shek

Chiang Kai-shek
Irudi gehiago
Ahotsa
Txinako Errepublikako presidente 1950eko martxoaren 1a - 1975eko apirilaren 5a ← Li Zongren (en) - Yen Chia-kan (en) → Hautetsia: 1948 Republic of China presidential election (en) , 1954 Taiwan presidential election (en) , 1960 Taiwan presidential election (en) , 1966 Taiwan presidential election (en) , 1972 Taiwan presidential election (en) 1. Txinako Errepublikako presidente 1948ko maiatzaren 20a - 1949ko urtarrilaren 21a ← baliorik ez - Li Zongren (en) → Hautetsia: 1948 Republic of China presidential election (en) Premier of the Republic of China (en) 1947ko martxoaren 1a - 1947ko apirilaren 18a ← T. V. Soong (en) - Zhang Qun (en) → member of the 1st National Assembly of the Republic of China (en) 1947 - 1975eko apirilaren 5a Hautetsia: 1947 Republic of China National Assembly election (en) President of the National Government of the Republic of China (en) 1943ko ekainaren 1a - 1948ko maiatzaren 20a ← Lin Sen (en) - baliorik ez → Premier of the Republic of China (en) 1939ko abenduaren 11 - 1945eko ekainaren 4a ← H. H. Kung (en) - T. V. Soong (en) → member of the Constituent National Assembly (en) 1936 - 1946 Premier of the Republic of China (en) 1935eko abenduaren 16a - 1938ko urtarrilaren 1a ← Wang Jingwei - H. H. Kung (en) → Military Affairs Commission of the National Government (en) chairperson (en) 1931ko abenduaren 15a - 1946ko maiatzaren 31 ← baliorik ez - baliorik ez → Premier of the Republic of China (en) 1930eko azaroaren 24a - 1931ko abenduaren 15a ← T. V. Soong (en) - Chen Mingshu (en) → President of the National Government of the Republic of China (en) 1928ko urriaren 10a - 1931ko abenduaren 15a ← Tan Yankai (en) - Lin Sen (en) →
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	蔣瑞元
Jaiotza	Xikou (en) , 1887ko urriaren 31
Herrialdea	Qing dinastia  (1887ko urriaren 31 -  1912) Taiwan  (1912 -
Lehen hizkuntza	Wu txinera txinera
Heriotza	Taipei, 1975eko apirilaren 5a (87 urte)
Hobiratze lekua	Cihu Mausoleum (en)
Heriotza modua	berezko heriotza: gibeleko minbizia
Familia
Aita	Chiang Zhao-cong
Ama	Wang Caiyu
Ezkontidea(k)	Mao Fumei  (1901 -  1927) Yao Yecheng  (1911 -  1927) Chen Jieru  (1921 -  1927) Soong May-ling  (1927 -  1975eko apirilaren 5a)
Seme-alabak	ikusi Chiang Ching-kuo Chiang Wei-kuo (en)
Haurrideak	ikusi Chiang Kai-ching (en) Chiang Jui-lien (en) Jiang Ruiqing (en)
Familia	ikusi Chiang Wei-kuo (en) (adopted son (en) )
Leinua	family of Chiang Kai-shek (en)
Hezkuntza
Heziketa	Baoding Military Academy (en)
Hizkuntzak	txinera Wu txinera
Jarduerak
Jarduerak	politikaria eta militarra
Jasotako sariak	ikusi Ohorezko Legioko gurutze handia Grand Cross of the Order of the Bath  (1942) Order of the White Lion Legionnaire of Legion of Merit Time Person of the Year  (1937) Meritu Zibilaren Ordenaren Lepokoa  (1965) Royal Order of the Seraphim Order of the Rajamitrabhorn Order of Leopold Philippine Legion of Honor Order of Propitious Clouds Silver Cross of the Virtuti Militari Order of National Glory Order of Blue Sky and White Sun Order of the Sacred Tripod Order of the Cloud and Banner Order of Brilliant Star Order of Brilliant Jade Order of the Bath Legion of Merit Defense Distinguished Service Medal Order of the Aztec Eagle Order of Merit for National Foundation Meritu Zibileko Ordena Order of Boyacá Peruko Eguzkiaren Ordena Order of Merit Order of the Condor of the Andes Order of Christopher Columbus Order of the Liberator General San Martín Order of Vasco Núñez de Balboa Order of Sikatuna Order of the Southern Cross Supreme Order of the Renaissance Order of Merit of Duarte, Sanchez and Mella Order of the Quetzal Orden de la Independencia Cultural Rubén Darío Elisabet Katolikoaren Ordena Order of the Liberator Order of the Republic of The Gambia Order of the Redeemer National Order of Merit Order of the Lion Order of Saints Maurice and Lazarus Order of Merit of the Federal Republic of Germany Nishan-e-Pakistan
Zerbitzu militarra
Adar militarra	Japoniako Armada Inperiala
Gradua	generalissimo (en)
Parte hartutako gatazkak	Bigarren Txina-Japonia Gerra Txinako Gerra Zibila
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	budismoa Metodismoa
Alderdi politikoa	Kuomintang Chinese Revolutionary Party (en)

Chiang Kai-shek (Ningpo, Txe-Kiang, 1887ko urriaren 31 – Taipei, 1975eko apirilaren 5) Txinako militar, politikaria eta estatuburua izan zen.

Bizitza

Funtzionario baten semea zen. 1906an Akademia Militarrean sartu zen eta urtebete geroago Sun Yat-Sen ezagutu zuen Tokion. 1911n mantxuen dinastia egotzi zuen iraultzan parte hartu zuen. 1923an estatu nagusiko buru izan zen Sun Yat-Senek Kantonen eratu zuen gobernuan. Sun Yat-senen heriotzaren ostean (1925), Kuomintang alderdiaren buru bihurtu zen. Komunisten aurka gogor ekin zion, 1927an Shanghaiko hilketarekin amaituz. Herrialdea batzeko asmoz, gerra-jauntxoen aurkako borrokaren buru ere izan zen. Garaipena lortuta, Txinako Errepublikako gobernuburu bihurtu zen 1928an. Errepublikako lehendakari hautaturik, 1931n diktadura militarra ezarri zuen. Berriro komunistei eraso egin zienean, 1934an Ibilbide Luzea izenekoa egitera behartu zituen.

1937an japoniarrak Txinaz jabetzeko mehatxuak komunistekin fronte nazionala osatzea ekarri zuen. Japoniarren okupazioaren denboran bere errejimenak eskuin muturrerantz jo zuen.

Gerra amaitu ondoren, 1946ko udaberrian eraso orokorra jo zuen komunisten aurka. 1949ko abuztuan, komunistak lurralde osoaz jabeturik, boterea galdu eta Taiwanera alde egin behar izan zuen.

Uharte hartan Txina Nazionalista izeneko errepublika eratu zuen Estatu Batuen laguntza militar eta ekonomikoarekin. Hil artean lehendakari hautatua izan zen 1950, 1954, 1960, 1966 eta 1972. urtean. Hor, hil arte (1975) segitu zuen Txinako Errepublikako presidentearen titulua eramaten.

Erreferentziak

• Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Chiang Kai-shek

• Datuak: Q16574
• Multimedia: Chiang Kai-shek / Q16574