Flavbeka kreko
 | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Flavbeka kreko, A. f. oxyptera
| ||||||||||||||
| Biologia klasado | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Anas flavirostris (Vieillot, 1816) | ||||||||||||||
| Konserva statuso | ||||||||||||||
 | ||||||||||||||
Aliaj Vikimediaj projektoj
| ||||||||||||||
La Flavbeka kreko (Anas flavirostris) estas anaso de Sudameriko. Kiel ĉe aliaj membroj de la grupo de la plaŭdanasoj kaj ĉe aliaj krekoj, ankaŭ tiu ĉi apartenas al la tre diversa genro Anas; pli precize ĝi estas unu el la "veraj" krekoj de la subgenro Nettion.[1]
Ĝi loĝas en Argentino, la Falklandoj, Ĉilio, Peruo, Bolivio, Urugvajo, kaj Brazilo. Ĝi estis setliĝinta ankaŭ en Suda Georgio, kie ĝi estis unuafoje registrita kiel reproduktanto en 1971. Ĝi loĝas ĉe fluakvaj humidejoj, prefere ĉe habitatoj marĉaj al riveroj. Konsiderinte ties ampleksan teritorion kaj surlokan abundon, ĝi ne estas konsiderata minacata fare de la IUCN.[2]
Aspekto
[redakti | redakti fonton]Temas pri anaso kun malhebruna kapo kiu montras tre fajnan punktecon, kaj ĝenerale helgrizaj al sablokoloraj subaj partoj kun tre malgrandaj malhelaj makuloj en brusto; la dorso estas helbruna kun nigreca makuleco ĉefe al malsupra dorso. La vosto estas mallonga kaj hela. La kruroj estas malhelgrizaj kaj la ĉefa distinga karaktero estas tre brilfalva beko (kiu nomigas la specion kaj en la komuna nomo kaj en la latina scienca nomo) kun tre kontrastaj nigraj supra bordo kaj pinto.
Taksonomio
[redakti | redakti fonton]Laŭ analizoj de DNA tiu specio estas plej simila al tiu tre diferencaspekta Nordamerika kreko.[3] Krom la konfuziga rilataro kun la krekoj de kapoj ruĝverdaj, ili kune ĉefe similas al radiado de kreko al la Hinda Oceano. Sed la unukolora subaĵo de la Flavbeka kreko kaj ties nomiga beko estas unikaj, kiel oni esperus el specio evoluinta duonmondon aparte el la Berniera aŭ la Gracia krekoj.[4]
Tiu specio estas unika inter siaj parencoj ankaŭ en kelkaj aspektoj de sia postkopulacia kutimaro: post malsupreniro, la masklo etendiĝas supren alte kaj naĝas ĉirkaŭ kaj laŭlonge de la ino.[5]
Tradicie estas agnoskataj 2 subspecioj:
- Flugilpinta kreko, Anas flavirostris oxyptera (Meyen, 1834) – altaj teroj de centra Peruo al norda Ĉilio kaj Argentino.
- Ĉilia kreko, Anas flavirostris flavirostris (Vieillot, 1816) – suda Sudameriko kaj tiom norde kiom ĝis suda Brazilo kaj norda Argentino. Ankaŭ ĉe Malvinoj.
Iam tiu specio kaj la Anda kreko formis la superspecion de la Makulkreko, sed pli kaj pli taksonomiistoj konsideris ambaŭ speciojn distingaj.[6]
Notoj
[redakti | redakti fonton]Referencoj
[redakti | redakti fonton]- Accordi, Iury Almeida & Barcellos, André (2006): Composição da avifauna em oito áreas úmidas da Bacia Hidrográfica do Lago Guaíba, Rio Grande do Sul [Bird composition and conservation in eight wetlands of the hidrographic basin of Guaíba lake, State of Rio Grande do Sul, Brazil]. Revista Brasileira de Ornitologia 14(2): 101-115 [Portugala kun angla resumo]. PDf plena teksto Arkivigite je 2008-12-19 per la retarkivo Wayback Machine
- BirdLife International (2011). Anas flavirostris. Internacia Ruĝa Listo de Endanĝeritaj Specioj. Versio 2011.1. Internacia Unio por la Konservo de Naturo.
- Carboneras, Carles (1992): 77. Speckled Teal. In: del Hoyo, Josep; Elliott, Andrew & Sargatal, Jordi (eds.): Handbook of Birds of the World (Vol.1: Ostrich to Ducks): 603, plate 45. Lynx Edicions, Barcelona. ISBN 84-87334-10-5
- Johnson, Kevin P. & Sorenson, Michael D. (1999): Phylogeny and biogeography of dabbling ducks (genus Anas): a comparison of molecular and morphological evidence. Auk 116(3): 792–805. plena teksto en formato Arkivigite je 2005-04-14 per la retarkivo Wayback Machine DjVu kaj en formato Arkivigite je 2007-02-05 per la retarkivo Wayback Machine PDF
- Johnson, Kevin P. McKinney, Frank; Wilson, Robert & Sorenson, Michael D. (2000): The evolution of postcopulatory displays in dabbling ducks (Anatini): a phylogenetic perspective. Animal Behaviour 59(5): 953–963 plena teksto en formato Arkivigite je 2006-01-05 per la retarkivo Wayback Machine PDF
- Van Remsen (2008) Treat Anas andium as a separate species from Anas flavirostris. South American Classification Committee. Konsultita 27-04-2008
| ||||||||||||||||||
